Выбрать главу

Тое, што так цэняць у жанчынах мужчыны, але зь вядомых прычынаў замоўчваюць пры апытаньнях, у Веранічыным выпадку ня вельмі дэфармавалася. Можна сказаць, патолягаанатаму пашанцавала, бо мастак зь яго быў слабанэрвовы. Яны амаль не пашкоджаныя, гэтыя птушкі. Хутчэй да чучалаў, чым да пудзілаў. Гэта былі толькі чалавечыя рукі – недасканалы інструмэнт, улічваючы ягоную нетаропкую, але пасьлядоўную дэградацыю. Рабіць людзям масаж у працоўным кабінэце хутка навучацца й машыны. Пранесла. Дамавікі раённай адміністрацыі – істоты, можа быць, і пазбаўленыя нырак, аднак сэрца ж у іх ёсьць. А бывае ж па-іншаму. Да сярэдзіны дзевятнаццатага стагодзьдзя асаблівую цяжкасьць для судовай мэдыцыны ўяўляла дасьледаваньне тых, каго даставалі з абдымкаў вадзянікоў. Адна з галоўных памылак вучоных: шырокія, набрынялыя праніклай у тканкі вільгацьцю похвы тапеліцаў, якія праляжалі ў вадзе некалькі месяцаў, яны тлумачылі як сьведчаньне іхнага бурлівага інтымнага жыцьця. Ледзь ці ня як доказ іхных заняткаў прастытуцыяй. Такім чынам многія цнатлівыя трупы гублялі пасьля сьмерці сваю беззаганную рэпутацыю. Самагубцы прынамсі ведалі перад зьдзяйсьненьнем сваіх капрызаў, чаму ім ня знойдзецца месца на могілках, і загадзя рыхтаваліся трапіць у кампанію актораў ды злачынцаў.

Ніколі не хавай мяне, прашу цябе. Калі нашай гісторыі не наканавана спаткаць прыдуманы мной канец, і мне давядзецца пайсьці першым, не давай ім закапаць мяне. Памятай, як я ненавідзеў натоўпы. Хіба гэты чымсьці адрозны ад усіх астатніх? І ня плач. Прыгадай дажджлівы, паўночны партовы горад, цягнікі й маю няголенасьць.

А потым кінь у агонь.

8.

Вераніцы няма чаго рабіць, і яна, уздыхнуўшы, ідзе на кухню. Там маці малюе на пліце суп, зьмешвае фарбы, выцірае рукі аб фартух, раз-пораз паглядаючы на натуршчыка. Маці радая, што Вераніка прыйшла, апошнім часам гэта адбываецца рэдка: яна ўпотай зазірае ў вочы дачкі й потым адразу іх адводзіць, баіцца зрабіць што-небудзь ня так. Вераніка жуе хлебную скарынку й лянотна кладзе адну нагу на зэдлік. Маці хочацца пагаварыць; Вераніка сама ня ведае, чаго ёй хочацца.

– Я даўно, дарэчы, хацела табе сказаць, – кажа маці бы незнарок, – калі ты хочаш прывесьці... ну, там, хлопчыка... да сябе... То можаш гэта зрабіць, ніхто ж не забараняе.

Вераніка пагардліва пасьміхаецца.

– Мы з бацькам даўно хацелі на яго паглядзець.

Вераніка прыгадвае Лёньку ды ўсьміхаецца яшчэ пагардлівей.

– У цябе ж ёсьць хлопец?

“Ведала б ты...” – думае Вераніка ды выцірае анучай поўную мікраскапічных спэцыяў гарачую пляму на стале.

– А калі ён табе не спадабаецца?

Маці падазрона кладзе на стол лыжку:

– Ну чаму ж адразу не спадабаецца? Што зь ім, што-небудзь ня так? Хворы? Заікаецца? Або...

Вераніку пачынае забаўляць гэтая размова.

– А калі ён урод, якіх мала?

Маці нарэшце пакідае гатаваньне на волю лёсу й стомлена – яна ўсё робіць стомлена й ганарыцца гэтым – сядае побач. Вераніка зь нянавісьцю глядзіць на мокры ручнік, які зьвісае з матчыных каленяў, на яе распухлыя рукі, на мудра падціснутыя вусны са сьлядамі таннай памады, на суп, які пахне перасоленым мацярынскім сэрцам.

– Ну што значыць урод?.. – маці зьбянтэжана глядзіць у акно. Рукі яе тым часам, пакутліва шукаюць, чым бы заняцца, бяз працы яны ляжаць ня могуць, нібы за гэта могуць пазбавіцца пальцаў – і таму маці пачынае праціраць цукарніцу. – Што значыць урод?.. Ён не прыгажун, напэўна, але ж для мужчыны... Думаеш, твой бацька такі ўжо расьпісны красун быў? Слухай, а можа ты пра гэта... Ён што, бандыт? Ці, можа, фашыст?

– Разумееш, мам, ён нэгр, наш замежны студэнт, – сур’ёзна, апусьціўшы вочы, адказвае Вераніка, і ледзь стрымліваецца, каб не зарагатаць. Маці на хваравітым удыху падымаецца з зэдліка, і толькі пераможнае Веранічына “Жартую!”, якое яна неяк упіхвае ў свой неўтамоўны рогат, прымушае маці зноў сесьці ды перажагнацца:

– Напалохала... Але ж табе ён падабаецца, табе самой?

– Ай, адчапіся, – адмахваецца Вераніка, усё яшчэ са сьлязамі ў вачох. Маці йдзе да пліты ды чарговы раз забівае мяса.