«У. В. Гніламёдаву.
Ці маглі б Вы з пазіцый літаратурнага крытыка выказаць свае адносіны да ўрыўкаў з новага твора І. Шамякіна, што друкуюцца сёння на старонках «Звязды»? Ці даюць «Два месяцы новай эры» падству лічыць, што гэты новы твор зойме пачэснае месца ў беларускай Ленініяне, стане значнай з’явай у літаратуры 70-х?»
Шамякін мае свайго чытача, для якога ж, пэўна, і піша. А «пачэснае месца» — гэта ўжо хто і як на яго трапіць. Дзіўныя людзі гэтыя «ідэалагічныя работнікі».
7 сакавіка. Снегу няма, усё растала, з дрэў капаюць кроплі веснавой вільгаці. Часам я гляджу на дрэва і паміж галінак бачу чыйсьці твар, як бы на мяне чалавек глядзіць. Але гэта калі даць свабоду ўяўленню, а, відаць, поўнай свабоды даваць яму нельга.
8 сакавіка. Жаночы дзень. У армянскага радыё запыталі, што такое надзея. Радыё адказала, што гэта вельмі жывучая руская баба. Што б ні здарылася, яна памірае апошняй.
Літаратура — тая ж надзея.
12 сакавіка. У Люксембургу, у Доме савецкай культуры, адбыўся вечар беларускай літаратуры. Чыталі ўрыўкі з твораў В. Быкава і Е. Лось. Прысутнічаў пасол.
Цяпер Еўдакія Якаўлеўна, пэўна, не будзе скардзіцца на няўвагу да сваёй творчасці.
13 сакавіка. Нарэшце ўладжана пытанне з «Крыкам сойкі», удалося адстаяць і вершы, і назву. Шчыра дапамог М. Ф. Дубянецкі.
Дзень прыкметна павялічыўся.
16 сакавіка. Зноў пачалася зіма. За ноч наваліла снегу. За акном — завіруха. Ужо каторы раз сёлета пачынаецца зіма. У лісце да свайго сябра М. А. Максімовіча Гогаль прасіў: «Напиши, в каком состоянии у вас весна».
Стыль дзелавы, нават, я сказаў бы, сучасны. Дзіўна, што такое мог напісаць Гогаль. Дык вось у нас «состояние весны» такое, што яшчэ ляжыць снег.
20 сакавіка. П’янства. Калі хто не п’е, кажуць, што, мусіць, ён хворы. На адной з пісьменніцкіх нарад у Мінску нядаўна масквічка Т. З. падпіла так, што давялося выклікаць «хуткую».
У Бібліі (Евангелле) сказана: «Впредь пей не одну воду, но употребляй немного вина, ради желудка твоего и частых твоих недугов» (1 Тим., 5, 23). Мы гэтае «немного» парушаем. Замест «немного» атрымліваецца «много». Маскоўскі паэт Ягор Ісаеў гаварыў нядаўна (на пісьменніцкай нарадзе ў Маскве): «Что такое коммунизм? Это способность к интенсивному общению друг с другом. Сегодня же интенсивным стало общение через градус, через бутылку…» Ягор Ісаеў умее гаварыць жвава, сыпле «прибаутками».
Алесь Шлег учора ўпэўнена сказаў: «Гарэлка і сала дрэнныя не бываюць». Малады, а вунь які разумны і куды гне. А можа, ад каго чуў?
Кажуць, што пісьменнік П., п’яны, дабіраючыся позна ноччу дадому, спяваючы «Ах ты, мая гарэліца, ах ты, весялуха», наткнуўся на ліхтаровы слуп і ўпёрся ў яго лбом, спрабуючы ўставіць ключ. Вырашыў, відаць, што дадыбаў да кватэры.
А можа, гэта ад часу залежыць? Можа, наш век такі — пякучы, як спірт? Нездарма Г. Апалінэр назваў калісьці сваю знакамітую кнігу вершаў «Алкаголі»?
22 сакавіка. Дайшла вестка, што памёр Уладзімір Дубоўка. Зламаў «шыйку бядра». У Маскву на пахаванне едзе Ю. Пшыркоў.
26 сакавіка.Стала вядома, што С. В. Марцэлеў ідзе з ЦК у Акадэмію навук на пасаду дырэктара Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору.
Прыслаў паштоўку Баруздзін з «Дружбы народов». Просіць кнігу ў бібліятэку для будаўнікоў Нурэкскай ГЭС, над якімі вядзе шэфства часопіс «Дружба народов».
28 сакавіка. Што такое? Ноччу грымела. Дождж, снег і… маланка, ды такая шумная, бліскучая, асляпляльна-белая. Пад раніцу аднак усё аціхла, распагодзілася. Ішоў на працу без парасона. З прыемнасцю назіраў, як засінела — між хмарамі — неба. Але рэшткі снегу яшчэ ляжаць.
29 сакавіка. Быў у гасцях у Бярозкіна. Жыве ён на плошчы Якуба Коласа каля філармоніі. Запрасіў сам Рыгор Саламонавіч. Перад гэтым ён узяў у мяне томік Мандэльштама (выдадзены нядаўна ў серыі «Бібліятэка паэта»), і, відаць, не хоча з ім расставацца. «Не буду ж я чытаць Багрыцкага. Багрыцкі — гэта кансервы. За Мандэльштама, — кажа, — дам табе Ду Фу і Лі Бо». Адзін і другі ў мяне ёсць.
— Маякоўскі ў такіх выпадках казаў: «Отнеситесь!» Прасіць ён не любіў, ганарысты быў, а казаў: «Отнеситесь!»
— Дамовіліся, Рыгор Саламонавіч, хай Мандэльштам застаецца ў вас. А кітайцы ў мяне ёсць.
— Ну, то добра. Вось толькі прадмова Дымшыца тупая…
Бярозкін адчувае і ведае паэзію, упэўнена ў ёй разбіраецца, мае свае крытэрыі ацэнкі і цікава піша. Падпісаў мне сваю кніжку «Свет Купалы». Я яе прачытаў ужо да гэтага і высока стаўлю, як значны крок у развіцці купалазнаўства. Янка Купала, паводле Бярозкіна, не толькі паэт, а, у нацыянальным сэнсе, нешта больш сакральнае.
Сям’я Рыгора Саламонавіча — жонка Юлія Міхайлаўна Канэ (літаратурны крытык, як і Бярозкін), двое дзетак. Кватэра прасторная, столь высокая, але жывуць, мне падалося, небагата, хутчэй нават бедна. З «новай буржуазіяй», што пры ўладзе, не маюць нічога агульнага.