Заўсёды ёсць за што дзякаваць лёсу. На гэты раз — за сустрэчу з Караткевічамі.
22 верасня. З Адлера да Баку ляцелі з кароткімі прыпынкамі ў Тбілісі і Ерэване. У Баку, ноччу, сустрэў Сабір. Аўтобусам дабіраліся ў горад да гасцініцы, у якую, аказалася, не проста ўбіцца. Стаяла доўгая чарга людзей у кепках-«аэрадромах» з працягнутымі пашпартамі, з якіх тырчаць асігнацыі — па 50 руб. і болей. Я здагадаўся пазваніць дзяжурнаму ў ЦК КП Азербайджана, сказаў, што я яго калега, і той дапамог уладкавацца.
23 верасня. Разам з Сабірам вандравалі па Баку. Узбіраліся на Дзявочую вежу. Горад прапах нафтай.
24 верасня. Цягніком разам з Сабірам едзем да яго на радзіму ў Таўзскі раён. З акна вагона відаць было маўзалей Нізамі — адзінокі будынак сярод поля. У Сабірава паселішча прыехалі толькі пад раніцу. Гэта ўжо побач з Арменіяй. У поездзе сустракалі сем’і армян, да якіх у Сабіра стрыманыя адносіны.
25 верасня. Паселішча — вялікае, у нас бы сказалі — мястэчка. Бацька Сабіра — паважаны чалавек, былы старшыня калгаса, Герой Сацыялістычнай Працы. З выгляду маленькі, як і Сабір. Завуць — Цяйяр. На знешняй, ад вуліцы, сцяне хаты, у нішы — ягоны партрэт. Падворак прасторны, агароджаны, ходзяць авечкі, растуць гранатавыя кусты. Тут разам з бацькам жывуць жанатыя двое братоў Сабіра, працуюць у калгасе. Пад вечар запрасілі мясцовага мулу, які зарэзаў барана, зняў скуру, расклалі мангал і напяклі смачных шашлыкоў. Апроч скуры (бараніцы) ад жывёліны нічога не засталося, усё пайшло на шашлык. І галава, і ўсё астатняе… Вячэра была багатая, з каньяком. Каньяк тут вырабляюць свой, са свайго вінаграда, нядаўна. У гэтай мясцовасці ў вялікай колькасці расце горны дубняк, які раней куплялі армяне і добра плацілі. Мясцовае насельніцтва да нядаўняга часу не ведала, нашто армянам патрэбен гэты дубняк. Цяпер не прадаюць, самі настойваюць на ім каньяк. Якасць каньяку пакуль што, мне падалося, невысокая.
26 верасня. Сабір павінен наведаць родзічаў (гэтага патрабуе мясцовы этыкет). Запрашае мяне. Кожны раз чай і роспыты: «Як там у вас у Беларусі?», «Ці шмат азербайджанцаў у Мінску?», «Ці гандлююць у вас паўднёвымі фруктамі?» і г. д. Гатовы, я зразумеў, закінуць фуру-другую. Вечарам сядзім на верандзе. Вячэраем. П’ем маладое віно. Сабір носіць закуску, прыгатаваную жанчынамі: плоў, закрашаны шафранам, пельмені, смажаныя ў масле, люля-кебаб. Спадабаліся салаты: чучу, фасоля з часнаком у гранатавым соку, баклажаны з моркваю, шмат цыбулі. Жанчын (жанок братоў Сабіра) амаль не відаць. Яны на кухні і на сваёй палавіне, не хочуць трапляць на вочы чужому. Зрэдку толькі выглядаюць у якую-небудзь шчылінку.
Ноччу кожны раз, калі я ўстаю, да туалета і ад туалета мяне суправаджае адзін з братоў ці іхні родзіч Ахмет. Каб не заблудзіўся. Куды? На жаночую палавіну?
27 верасня. Нядзеля. Ездзілі ў горы, на возера, на пікнік. У маім распараджэнні «Волга», у якую я запрасіў старога Цяйяра. Праз гадзіну-паўтары прыехалі на месца. Прыгожа! Берагі возера параслі кізілам. Ягады ўжо даспелі, і я пакаштаваў. Не надта, каб смачныя.
Сядзелі, разаслаўшы абрус з ежай. Пілі на свежым паветры гарэлку, закусвалі. Гаспадары, на падпітку, спрабавалі нешта спяваць. Адзін з застольнікаў дапытваўся ў мяне: «Калі прывязу ў Мінск фуру з абрыкосамі, ці зможаш дапамагчы прадаць?» Не маю ў гэтым вопыту.
28 верасня. Пара збірацца дадому, у родны Мінск. Трэба ехаць, бо, як у нас кажуць, першы дзень госць залаты, другі — срэбны, трэці — пайшоў вон. А я тут нават болей. Надавалі падарункаў: некалькі кашуль (ад кожнага члена сям’і), з якіх большасць, бачу, на жаль, не майго памеру, замалыя. Але што зробіш: даюць — бяры, бо пакрыўдзяцца. У дадатак атрымаў цэлую бочачку маладога віна, якую зручна несці як чамаданчык.
29 верасня. Зноў поездам разам з Сабірам, без прыгод, дабраліся да Баку, дзе я ў касе аэрафлоту купіў білет на самалёт да Мінска. Падзякаваў за гасціннасць. На развітанне Сабір сказаў, што неўзабаве думае жаніцца і што мяне запросіць на вяселле ў якасці «бея». Роля адказная.
30 верасня. Нарэшце я дома, у кватэры на Фабрычнай. Адчуваю сябе няблага, засумаваў па цішыні і адзіноце.
5 кастрычніка. Ужо на працы. У аддзеле ціха, усё па-ранейшаму, нічога не памянялася. Пазваніў Аляксей Мікалаевіч Кулакоўскі, паведаміў, што гаркам правярае партарганізацыю Саюза пісьменнікаў і што ён у трывозе.
Сказаў: «Супрацоўнікі гаркама не ведаюць нашай спецыфікі». Гэта сапраўды так. «Лайдакі!» — дадаў ён.
6 кастрычніка. Адвык цэлы дзень сядзець у кабінеце, але зноў даводзіцца прывыкаць.