«Ты што? Ён малы яшчэ», — сказала правадніца, кульнула кілішак і адрэзала сабе каўбасы, паклаўшы на калені тоўстую кардонную тэчку. Вочы яе сталі яшчэ дабрэйшыя, чым былі.
«Які твар у яго… — сказаў трэці мужчына, з барадою. — Дзіўны. Такія твары на дарозе не валяюцца. Слухай… Гэта ж тое, што трэба. Гэта ж… Гэта ж тое, што мы шукалі. Бля буду, тое».
«Ага. І маўчыць, як партызан», — сказаў той, што ў пінжаку, і пайшоў да тамбуру.
«Акурат партызаны нам і трэба. А гаварыць — як што, агучым, — сказаў барадаты. — Навошта гаварыць. Мне твар… Твар трэба… Менавіта такі. Я ў такіх рэчах спэц».
«Гэта точна, — адгукнуўся той, што сядзеў каля акна. — Дай каўбаскі, Жэнь. А хлопчык… ён таго — ён нармальны вабшчэ? А то нешта я за яго баюся».
«Ды нармальны, нармальны, — сказала правадніца. — Я ў яго спытала, як завуць, сказаў — Росьцік».
«Ты, Росьцік, ня бойся, калі што, — сказаў барадаты. — Мы цябе ня кінем, як на вакзале спынімся, маме патэлефануем, скажам, што ўсё ў парадку. І яшчэ камусьці патэлефануем. Аднаму добраму чалавеку, каб ён здох. Так што школа там і ўсё-такое — ты забудзь… Не хвалюйся, у сэньсе. Напішаш толькі нам сваё прозьвішча — і ўсё. Але папрацаваць давядзецца, гэта так, гэта не бяз гэтага…»
Нейкі час яны ехалі моўчкі. Рош зь цікавасьцю глядзеў у акно. Шабаны даўно скончыліся; па абодва бакі чыгункі быў лес, але неўзабаве і ён неяк згарнуўся і здрабнеў, зь лесу вырас белы мур, які размотваўся перад вачыма доўга, нібы рулён паперы. З другога боку было поле, пляскатае і чорнае. На такім Роша летась упершыню ў жыцьці прымусілі зьбіраць бульбу.
«Нашая гоп-кампанія на трох машынах да раніцы да месца не даедзе», — пазяхнуў той, які сядзеў каля акна. Усе астатнія таксама пачалі пазяхаць.
«Зразумела, што мы першыя будзем».
«Нічога, парэпэтуем якраз, — сказаў барадаты, які ня зводзіў вачэй з Рошавага твару. — Вось дык удача. Я галаву ламаю, дзе ўзяць, а яно само прыйшло. Пачуў бог мае малітвы, прасьці мяне юнацтва маё камсамольскае. Парэпэтуем, а, Росьцік? Расьціслаў? Як па бацьку цябе, га?»
«А ён наогул уцяміў ужо, хто мы? — спытаў той, што ля акна. — Жэнь, ты яму сказала?»
«Ня памятаю, — сказала правадніца, робячы Рошу бутэрброд. — На, ты ж галодны, Росьцік».
«Мы кіно здымаем, — сказаў той, што каля акна, і ў голасе ягоным нешта не пачулася ніякай гордасьці. — Ага. Кіно».
«Пра вайну і немцаў», — падаў голас мужчына ў пінжаку, які толькі што вярнуўся ў купэ.
«Ну і ня толькі, — сказаў барадаты. — Ты кіно глядзіш? Глядзіш, куды ты дзенешся. Дык вось, я рэжысёр, Алесь Іванавіч. А гэта…»
«Сал», — сказаў Рош, жуючы бутэрброд.
«А ты ведаеш, што такое кіно? — нахіліўся да Росьціка той, што сядзеў ля акна, і галава яго завісла над каленямі правадніцы. — Ведаеш? Ні хуя ты ня ведаеш, малы, што такое кіно…»
«Ціха, Бора», — сказала правадніца і адпіхнула галаву на месца.
«У нас няма кіно. І ня будзе», — сказаў раптам чалавек у пінжаку і заплакаў.
«Прыдуркі», — сказала правадніца і адным духам выпіла кілішак.
«Ты, Росьцік, не маўчы, — мякка сказаў Алесь Іванавіч. — Чуеш, я зь цябе зорку зраблю, Расьціслаў…»
«Сал, Бэн, — сказаў Рош. — Рош, Ён».
«Колькі, пытаешся, маіх фільмаў выйшла? — сказаў Алесь Іванавіч тым самым мяккім голасам. — Эх, Росьцік… А ніводнага. Ні-вод-на-га. Усе на паліцы ляжаць».
«Ну, не скажы, Алесь Іванавіч, — нахмурыўся чалавек у пінжаку, што хадзіў у прыбіральню, а цяпер жаваў бутэрброд. — А «Зоры…», а «Раманс?»
«Дык гэта ж не кіно… — з агідаю прамовіў Алесь Іванавіч. — Гэта ж так, шабашка… Агітпроп. Кампраміс. Кампрамат, за які ў будучым давядзецца адказваць… Дый якое гэта кіно наогул — усяго дзьве стужкі дзесяціхвілінныя».
Чалавек у пінжаку дажаваў каўбасу і паціснуў плячыма.
«Бо добрыя людзі, каб ім сесьці пасраць і ўвек не прасрацца, лічаць, што… — працягваў Алесь Іванавіч. — А… Не сасьпелі яны да майго кіно. Так, Расьціслаў. Кіно — гэта… О, кіно! Кіно — гэта такое спалучэньне вайны і немцаў, якое толькі ў пэўнай прапорцыі… Эх, Росьцік, ты мая зорка…»
«Глядзі, — сказала стомлена правадніца. — Ты — Росьцік, так? А ў фільме ты будзеш ніякі ня Росьцік…»
«Ні хуя ня Росьцік», — пацьвердзіў той, што сядзеў ля акна, наліў усім і паклаў ногі на суседнюю лаву.
«Ты будзеш Юзік, — сказала правадніца і пазяхнула. — Цябе ворагі будуць у вагон запіхваць, а ты лататы як дасі — у лес. Уцячэш і будзеш па лесе бадзяцца. Па балотах, як Рабінзон».
«Як палескі Рабінзон!» — важка прамовіў чалавек у пінжаку, падняў палец і стаў яго разглядваць. Яны выпілі яшчэ па адной. Чалавек ля акна нацягнуў на твар капюшон курткі. Правадніца спала. Разявіўшы рот, спаў Алесь Іванавіч з пакрыўджаным тварам. Хроп чалавек, які хадзіў да ветру. Рош асцярожна прыўзьняў капюшон з вачэй таго, хто сядзеў ля акна. «Твар у цябе, як у анёла», — прашаптаў той і заплюшчыў вочы. Рош пасядзеў зь імі яшчэ крыху, адчуваючы, як цяжэюць целы, навальваючыся на яго, сьціскаючы, выціскаючы з лаўкі. Потым ціха падняўся і выйшаў у калідор. Цягнік, бразгаючы, весела каціў празь лес. І калі ён прытармазіў на нейкім пераезьдзе, Рош саскочыў зь яго лёгка, нібы з ровара, зрабіў па інэрцыі некалькі крокаў наперад, спыніўся і агледзеўся. На шыі ў яго вісеў ключ, у небе вісела сонца, а на шлягбаўме мокрае павуціньне. А каля шлягбаўма стаяла дзяўчына і ўсьміхалася яму. І ніхто больш нікуды не сьпяшаўся.