Nec socium siquid nocte ministrat opem.
Ille nihil de me, nihil ulla affabilis umbra
Ingenia instillans omnia noctis, ovat;
Non fuerint illis iactanda silentia nostra,
Qui fueram haud ullo saucius inde metu.
Sed favor ut numeros fulsit tuus eius, ibidem
Materies ac vis destituere meos.
LXXXVII
Care, mihi valeas, nec te sum dignus habere,
Et pretii tandem gnarus es ipse tui.
Omne caput meriti te liberat, omnia iura
Cassa mea in te sunt, syngrapha siqua dedit.
Quo sis iure meus nisi te donante, meaque
A parte o tantas quid mereatur opes?
Muneris egregii causa in me defuit omnis,
Iamque revertatur muneris ille favor.
Te dederas ignarum a te maiora mereri,
Cuive dabas tete non ego notus eram.
Gratia sic ingens, ipsis erroribus auta,
Recidit in dantis, res ubi nota, manum.
Teque habui, tanquam somno quis lusus inani
Node quidem rex est, luce dieque nihil.
LXXXVIII
In numero cum me nullo censurus habendum
Incipies meritis indubitare meis,
Mecum ego pugnabo tua proelia, falsus et omnis
Cum fueris, vincam te tenuisse fidem.
Conscius et mihimet vitiorum, ea cuncta libellis
Scripta dabo causae subveniamque tuae;
Probra quibus teneor multis recludere possum,
Meque relinquenti gloria maior erit.
Nec nihilum interea fuero lucratus ibidem,
Figitur in te nam pectoris omnis amor;
Sique meis oritur fortasse iniuria rebus,
Nil mihi non prosit, si tibi prosit idem.
Totus amans totusque tuus, nil ferre malorum
Noluerim, ut capias nonnihil ipse boni.
LXXXIX
Ede in flagitio te me liquisse repertum,
Protinus id vincam turpe fuisse nefas.
Ede vacillantes ob gressus, debilis ibo,
Reiciet causam vox mea nulla tuam.
Dedecoris nequeas mihi, care, imponere tantum,
Quo vicis optatae sit tamen ille color,
Quantum ego non duplicem; demum si malle fateris,
Notitiam voltu dissimulare queo.
Non adero quocunque loci spatiabere, nomen
Dulce tuum in lingua non habitare sinam;
Impietas oris quaedam ne peccet in illo
Prodere amicitiae forsitan ausa notas.
Omnia me contra pro te facienda vovebo;
Osus eris quem tu, non meus is sit amor.
XC
Me ferias cum vis, si quando hoc tempore malim,
Omnia cum votis stant inimica meis;
Adde tuos fortunae itus, incumbe cadenti,
Nec venias subito tu novus ipse dolor.
Ah minime, hos fuerit si fas evadere lutus,
Tu mihi crudelis post mala victa veni;
Flamina ne noctis duplicaveris imbre diei,
Sitve per accitas tracta ruina moras!
Linquere me si vis, parcas ipse ultimus ire
Cum desaevierit tenuibus ira inalis;
Aggredere in primis tu me, mihi prima ferenda
Fortunae veniat pessima plaga velim.
Cetera deinde meae sortis, iam tristia visa,
Sint ad discidium non ita visa tuum.
XCI
Est atavis, est qui subtili mente superbit,
Corpore firmo unus, vi magis alter opum;
Sunt quibus arridet vestis nova pravaque forma,
Hunc canis, hunc currus, accipiterve iuvant.
Ingeniis aliis alia est adiuncta libido,
Causa voluptatis maxima cuique suae.
His ego particulis me nullus metior, uno
Praeditus has omnes exsuperante bono
Pluris amor tuus est genere alto stirpis habendus,
Pluris opes quam sunt vel pretiosa chlamys;
Dulcior est avibus vel equis mihi, compos et eius
Possideo quidquid gloria cuique sua est;
Anxius hoc uno, quod habes ea cuncta vicissim
Auferre, ac summae me dare tristitiae.
XCII
I, facias quodvis te furaturus amanti,
Per vitam meus es, sic mihi certa fides;
Vitaque amore tuo nescit diuturnior esse,
Ex illo quoniam pendet ut esse queat.
Propterea mihi nulla gravis sit noxa timenda,
Cui minima extemplo clauserit ipsa diem;
Sortis iter video mihi fortunatius ire
Arbitrio quam si pendeat illa tuo.
Perfidia haud possis tu me vexare rebelli,
Rupit ubi vitae stamina ruptus amor;
O ego bis felix, cui sors est utraque dulcis,
Dulce in amore tuo vivere, dulce mori
Sed quid ita excellit nihil ut metuatur iniqui?
Falsus, ubi nildum suspicor, esse potes.
XCIII
Vivere sic pergam decepti coniugis instar
Te ratus integra pectoris esse fide;
Nam speciem ostendes, penitus mutatus, eandem
Ore meus, vel dum pectus aberrat amans.
Nec, quia nil oculis odiosum vivit in istis,
Scire tuas animi fas erit inde vices.
In vario voltu rugisve aut fronte coacta
Plurimum apud numerum perfida corda leges;
Te bonitas divina creans decrevit in ista
Vt facie nunquam non habitaret amor;
Quidquid consuleres, quidquid sub corde moveres;
In facie voluit nil nisi dulce legi.
O genita in pestem mortalibus aurea forma,
Intima ni virtus aequet in ore decus.
XCIV
Laedere qui potis est nec volt, fecisse recusans
Quae genitum imprimis ad facienda putes;
Corda movens aliis, friget dum marmoris instar
Ipse cupidinibus succubuisse piger;
Dona deum in sese merito trahit ille, suaeque
Indolis ingenitas ille tuetur opes.
Ille sui est voltus dominus, sua possidet ora;
In multis alii servit id omne decus.
Flosculus aestati est aestivo gratus odore,
Floreat ac pereat cum tamen ipse sibi;
Siquid at incessit tetrae robiginis illum,
Gramine ab agresti vincitur eius honos.
Optima corrumpas in pessima; sique putrescunt
Lilia, non loliis est ita foedus odor.
XCV
Est tibi quod nomen maculat floremque iuventae,
Qualis odoriferam pestis operta rosam;
Est tamen, o, in te quam dulce et amabile visu,
Deliciis celans omnibus omne malum!
Istaque lingua tuae quae volgat facta diei,
Libera de lusu nequitur ausa loqui,
Cuncta tamen laudat carpendo, ac fama piatur
Pessima si nomen nuncupat illa tuum.
Et quibus es vitiis tu iam lectissima sedes,
O quam felicem sunt ea nacta domum
Qua macula obtentis veletur quaeque venustis,
Quodque vident oculi vestiat omne decor.
Care, cave in noxam ne tanta licentia vertat;
Culter abutendo dente retusus erit.
XCVI
Ille iuventam in te culpat magis, alter amorem,
Hic tibi non parvum credit utrumque decus.
Sitque decus seu non, adamavit summus et imus;
Mendaque noscuntur si tua, menda placent.
Vt bene laudatur semper vilissima gemma
Reginae in digitis, cum sedet alta throno,
Sic vitiosa in te virtutes esse videntur
Scilicet, inque bonis obtinuisse locum.
Quot lupus ille agnos potuisset fallere, voltus
Callidus agninos imposuisse sibi;
Tuque oculos hominum quos, o, corrumpere possis
Omnibus istarum viribus usus opum.
Quod mihi tu nolis; illo sociamur amore
Vt pariter curae sit tua fama meae.
XCVII
Qualis hiems illud tempus dum separor a te,
Quo sine nil varius quod iuvet annus habet!
Frigus erat quantum, quam raris ulla diebus
Lumina, quae species nuda Decembris agro!