Выбрать главу

Коли́ ваврэ́нгэ дэ́са ковлыпэ́н,

О Кам тыро́ (хачёла ёв!) прилэ́са.

Баро́ паны́ брышы́нд на вычюрдэ́ла,

Мэк на́бут лэ́стыр ко́фо дорэсэ́ла,

Лэ ма́ндыр, мэ сом тыро Кам, — ячела

Буты́р тро Камлыпэ́н, сыр ман прилэ́ла.

Нэ я́в ковлы́, лав на́ чюв хачимэ́,

Саро́, со ту родэ́с, дава́ сом мэ!

Сонэто 136

Сыр тыро ди́ ман лэ́ла тэ традэ́л,

Пхэ́н лэ́скэ, со мэ сом о Кам тыро́,

Тэ ка́жно ди́ о Камлыпэ́н прилэ́л,

Мэк тэ дэ́л ма́нгэ, со кама́м, саро́.

Пал адава́ баро́ дав миштыпэ́н,

Тэ бут амэ́н ваш камлыпэ́н мэ да́ва,

Дрэ барвалэ́ бутя́ — мро чячипэ́н:

Екх сы ничи́, — мэ тукэ ракира́ва.

Дрэ бутыпэ́н мэ екх, на сом кхардо́,

Нэ екхоро́ сом дрэ тыро́ ило́;

Мэ, сыр ничи́, сом туса рикирдо́,

Мэк тэ кэра́в ваш тукэ Кам гудло́.

Мро лав сы «Кам», ту ка́м! Сарэ́ джинэ́н:

Коли́ камэ́са — сом тро Камлыпэ́н.

Сонэто 137

О камлыпэ́н дылнёла кокорэ́с,

Хохаибэ́н чювэ́ла дрэ якха́.

Кай сы шукарипэ́н, дыкхтём миштэ́с,

Со — пфуй тэ со — лачё, на роскэда́в.

Коли́ мирэ́ якха́ короринэ́,

Залыджия́н ту ман, кари́к ваврэ́н.

Палсо́ тырэ́ якха́ ман на мэкнэ́,

Мирэ́ илэ́скэ во́ля со на дэ́н?

Палсо́, дыкхи́ прэ тутэ, мро ило́,

Сыр свэ́тыцо саро́, хай, на патя́ла?

Мирэ якха́ латхэ́на захало́

О чячипэ́н, со зоралэ́с ланга́ла.

Сы чячипна́стыр криг якха́, ило́:

Дрэ да насвалыпэ́н сом бахтало́.

Сонэто 138

Коли́ ёй совлаха́ла, сыр жужэ́,

Патя́ва. Нэ, патя́ва: хохавэ́ла.

Нисы́р на ґалыя́ ёй, трэ́би жэ:

О свэ́то ман киркэ́с сыклякирэ́ла.

Мэк тэ ґалёл, сыр ґалыём дрома́,

Патя́ва: ёй патя́ла, хай, тэрно́;

Мэ, хай, подда́впэ, хохавэ́ла ман:

Дуендэ чячипэ́н муя́л дыно́.

Нэ, сыр пхэнэ́ла ёй, хай, хоханы́?

Нэ, сыр пхэна́ва мэ, хай, сом пхуро́?

Дро камлыпэ́н э бахт — бангэ́с ракхны́,

Бангэ́с о бэрш гинэ́лпэ лэ́скиро.

Адя́кэ хохава́са екх ваврэ́с,

Нэ кхэтанэ́ джива́с амэ́ миштэ́с.

Сонэто 139

На́ манг, соб туса мэ тэ хохава́в,

Тро на́ртыма ило́ мро тасавэ́ла;

Дэ́ ма́нгэ дукх чиба́са — рикира́в,

Якхэ́нца на́ мар: фрэ́нтыма чинэ́ла.

Пхэ́н, со ваврэ́с камэ́с, нэ дрэ якха́,

На́ дыкх кэ риг: пхэндя́н, нэ и авэ́ла:

Хохаибэ́н зоралэды́р дукха́л,

Сыр тыри зор прэ ма́ндэ раинэ́ла.

Бистра́ва, нэ ило́ джинэ́л миштэ́с:

Тырэ́ якха́ джинэ́н, сыр тэ марэ́н,

Ґалёв, прэ ма́ндэ сыр дыкхэ́с бангэ́с,

Скэдэ́с э зор, соб тэ марэ́с ваврэ́н.

Ды́кх дрэ якха́! Сыр гаравэ́с чюри́,

Ума́р екха́тыр ман и дукх мири́.

Сонэто 140

Кицы́ сан холямы́, яв годяви́р,

Ту на́ чилав мри туга, соб лава́

Киркэ дукха́са, э чюрья́са сыр,

Тэ на́ пхэнэ́н чячес пал адава́.

Мэк мэ шука́р сарья́ тут ґалыём,

Пхэ́н ма́нгэ хоханэ́с, хай, ман камэ́са;

Сыр насвало́, хай, паш-муло́ мэ сом,

Адя́кэ на́бут ман подрикирэ́са.

Дужакири́ да лав, мэ нашава́в

Годы, тэ ла́ва тут коша́в кирнэ́с:

О кирно́ свэ́то ка́жно кирно́ лав

Кирнэ́ канэ́нца лэ́ла бахталэ́с.

Соб э ладжя́тыр пэс ту тэ зракхэ́с,

Дыкх дрэ якха́, хоха́в патывалэ́с.

Сонэто 141

Чячё, кама́м мэ на якхэ́нца тут,

Дрэ тутэ бут шэла́ доша́ латхэ́н,

Миро́ ило́ кошэ́лпэ лэ́нца бут,

Тэ на́дыкхи бьянэ́л о камлыпэ́н.

Нанэ́ мирэ́ кана́, соб тыри чиб

Лэн гудлыпна́са го́жэс хохадя́,

Нанэ́ мри чиб, мро накх, мро васт, — коли́ б

Мэ ґалыём, ман со́са припхандя́н.

Со сарэпа́ндж мирэ́ чюибэна́?[85]

Ило́ лэн на кандэ́ла екхоро́,

Паты́в-ладж нашавэ́ла, соб тэ на́

Чюрда́в тут, тыро ро́бо чёроро́.

Дрэ би́бахт мэ екх ко́фо дорэса́ва:

Мро грэ́хо — ту, ваш тукэ хасёва́ва.

Сонэто 142

О грэ́хо, со кама́м тут, на ивья́

Кошэ́са, — сы о грэ́хо адава́,

Нэ сы буты́р тыри́ дош адая́,

Дрэ тутэ кай латхэ́са патыва́?

Сом дрэ доша́, нэ мэк вушта́ тырэ́

Тэ на́ чюрдэн прэ ма́ндэ арманя́:

Лолэ́ — ладжя́тыр, совэля́ пхарэ́

Бангэ́с лэн чяравэ́на хоханя́.

Нанэ́ до грэ́хо, ту, сыр мэ, камэ́с

ваврэ́н, нэ тут, сыр ту ман, на камэ́на:

Коли́ бы ковлэды́р ту тэ явэ́с,

Ґалёв, и тукэ грэ́хи простинэ́на.

Коли́ сы тутэ со тэ гаравэ́с,

Ту про́стинэ, и тукэ дэн миштэ́с.

Сонэто 143

Сыр дэ́лпэ тэ ухты́лл э хуланы́,

Тэлэ́ змэки́ вастэ́ндыр тыкнорэ́с,

Каґня́, сави́ барья́тыр дур нашны́,

Соб ла тэ дэ́с про штэ́тыцо миштэ́с,

Э дай, э чяворэ́с тэлэ́ чюви́,

Мэк роиндо́й, праста́ла пирэ чяр

Тэ дорэсэ́л ада каґня́, сави́

Урня́ла ла́тыр, — чяворо́ прэ штар.

Коли́ со криг урня́ла, ухтылэ́са,

Тэ мэ, сыр чяворо́, кхара́в палэ́:

Кэ мэ палэ́ яв, коли́ дорэсэ́са,

Чюми́дэ ман, лэ дрэ васта́ ковлэ́.

Мэ тут манга́в: ухты́л, со ту камэ́с,

Рисёв, мро роибэ́н штылякирэ́с.

Сонэто 144

Дро мро ило́ прэ би́бахт и прэ бахт

Сы дуйджинэ́, дром ма́нгэ сыкавэ́н:

Лачё сы — мурш, шука́р ёв зорало́,

Холы́ — джювлы́, ёй сы о калыпэ́н.

Соб ман тэ дэ́с дро а́до, шукарны́

Злыджя́ла гожыпна́са мрэ лачес,

Камэ́л тэ парувэ́л да бэнгланы́

Э свэнтонэ́с, соб тэ кэрэ́л бэнгэ́с.

Сыр ада мурш ячелпэ парудо́,

Ґалёв, прэ ма́ндэ ёв, сыр ёй, уштэ́ла;

Сы машкир лэ́ндэ ми́ро куч скэрдо́,

Ваврэ́скэ ж ка́жно а́до рикирэ́ла.

Кон сы лачё, кана́ на ґалёва́ва,

Жыка́й ваврэ́с дро а́до на дыкха́ва.

Сонэто 145

Куч камлыпэ́н скэрдя́ вушта́.

Пхэндлэ́ екх ма́нгэ: «На́дыкхав!» –