Выбрать главу

Амаль з паўгадзіны знаходзіўся ў патэтычным стане Аляксандр Лукашэнка, разважаючы не толькі на яе, ларысамаськоўскую тэму, але і на многія іншыя з нашага ўшчэнт матэрыялізаванага быцця. Толькі адрасаваў свае развагі не нам, хто сядзеў побач, а туды, скрозь тэнт машыны, у неабсяжную прастору, дзе слухачамі ўжо былі Суддзі з Сусвету. Гэта ўжо ім спавядаўся, як на сваім зямным шляху ён увесь час змушаны змагацца: з маленства — за выжыванне, а ўсё наступнае жыццё — за адстойванне высокіх чалавечых ідэалаў. І хоць барацьба тая многае адняла ў яго, але ж і дала нямала — вопыт, загартоўку, любоў. А іх, у сваю чаргу, спаўна ён аддасць людзям. Такі вось, маўляў, сэнс яго жыцця.

"... ТАМ ВЫРАС ХРЭН"

Вы за каго, Вольга, будзеце галасаваць? — спыталася напярэдадні выбараў ветэран журналістыкі, загадчыца аддзела пісьмаў С.М.Жукоўская, якая ўжо дакладна ведала маю палітычную зарыентаванасць, але, відаць, не губляла надзеі падараваць "свайму" кандыдату яшчэ адзін, мой голас.

— За Лукашэнку, — адказваю. — І іншых агітую. І вы, Соф'я Міхайлаўна, яшчэ, сур'ёзна так паразважаўшы, абавязкова прыйдзеце да вываду, што толькі ён, Лукашэнка, найбольш адпавядае дэпутацкаму званню.

— Што вы, што вы? — замахала яна рукамі, быццам адбіваючыся ад нячысціка. — Вы ж прыезджая, таму яго зусім не ведаеце. А шклоўцы ведаюць, таму, я упэўнена, і прагаласуюць за цудоўнага чалавека, урача ад Бога — Вітольда Палікарпавіча Буевіча.

... Абодва яны неўзабаве прайшлі ў другі тур. І ў нялёгкай барацьбе потым перамог маладзейшы — А.Р.Лукашэнка. Перамогу тую дружна, з размахам адсвяткавалі ў доме Уладзіміра Канаплёва.

Аляксандр Рыгоравіч сінхронна з дэпутацтвам набіраў і вагу, аўтарытэт на Шклоўшчыне. Тыя, хто не зважаў на яго раней або ў спрэчках лудзіў горла, палічылі за лепшае забыць мінулую неразважлівасць і блізарукасць, спяшаліся прадэманстраваць у мэтах бяспекі калі ўжо не сімпатыю і прыхільнасць да яго, дык хоць нейтралітэт. Такім чынам колькасць яўных апанентаў рэзка зменшылася і Аляксандр Рыгоравіч адчуваў сябе на Шклоўшчыне прывольна.

Пасля выбрання дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка пачаў змагацца за ўсеагульную папулярнасць. Яго голас з пленарных пасяджэнняў Вярхоўнага Савета трансліраваўся на радыёстанцыі і далятаў у кожны шклоўскі дом. Шклоўшчына дзівілася шырыні кругагляду і эрудыцыі звычайнага, як здавалася раней, дырэктара саўгаса і, бадай, упершыню так масава адкрыла яго для сябе. І калі яму ў чарговы раз давалі слова ля знаёмага ўсім землякам шостага мікрафона, радыёпрыёмнікі ўключаліся на ўсю гучнасць. Асабліва ў гэтым плане вызначаўся Дом Саветаў: на яго чатырохпавярховыя калідоры выплюхвалася стогалосая лукашэнкаўская мова ў радыёінтэрпрэтацыі. Стваралася ўражанне, што прамоўца знаходзіцца адначасова ў кожным кабінеце і з уласцівай яму эмацыянальнасцю пераконвае працуючых і наведвальнікаў менавіта ў сваім пункце гледжання. Адным словам, слухалі ўсе і пераконваліся ў ягонай неардынарнасці. А потым дружна дзяліліся ўражаннямі.

Аднойчы я пачала заўважаць, як над А.П.Гардзеевым, які ўзначальваў землеўпарадкавальную службу ў раёне, многія пачалі падсмейвацца, выкарыстоўваючы пры гэтым у самых розных варыяцыях словы "хрэн", "сумленне". Кабінет Гардзеева знаходзіўся на трэцім паверсе, і мы, хочаш не хочаш, а ў такім домсаветаўскім суседстве і па сто разоў на дні сустракаліся. І калі гэтае непрыстойнае словазлучэнне нацёрла мой слых, я не вытрымала і спыталася ў нашага фотакора Аляксандра Мікалаевіча Бялясава, якім такім хрэнам даймаюць Гардзеева? Наш агульны кабінет рэдакцыі рэдка калі пуставаў. На той момант там гартаў падшыўкі старшыня гарсавета Аляксандр Чупрынскі і былі яшчэ чалавекі чатыры з супрацоўнікаў.

— Што, ты не чула пра хрэн? — раскаціста рассмяяўся той. — Вось дык памочніца ў Лукашэнкі — нічога не ведае пра выказванне свайго патрона.

Пры гэтым Бялясаў накіраваў у мой бок свой здаравенны кулак з выцягнутым бы пад лінеечку пальцам. — Чуеш, Саша, яна, ха-ха-ха, нічога не ведае пра хрэн.

І кабінет узарваўся выбуховым рогатам. 3 акулярамі на кончыку носа прымчаўся рэдактар Л.М.Анціпенка і, унікнуўшы ў сэнс, не стрымаўся, уліўся ў рогатавы хор.

Ненармальныя, — характарызавала іх я, назіраючы за постацямі, што згіналіся ад прыступу смеху, з разяўленымі ледзь не на ўвесь твар ратамі і шчылінамі замест вачэй, з якіх цяклі слёзы. Малпы, клоуны, а мо з глузду з'ехалі?.. Трывожна азіраючыся, я з нарастаючай хуткасцю перасекла памяшканне і, дасягнуўшы дзвярэй, ледзь не выфутболіла сябе, зачыняючы іх за сабой. Доўга яшчэ потым блукала па калідорах, не рызыкуючы вярнуцца. А калі нарэшце адважылася, насельнікі, саромячыся нядаўняй зубаскальні, запыталіся: