З надзеяй, і верай, і сілай
Зусюль, куды б дзе ні зірнуць,
Праз высі, даліны, магілы
Па кветку бягуць і бягуць!
…Сава пяе песьню разлукі,
Лапоча крыламі кажан, —
Мільённыя цягнуцца рукі,
Дзе дрэмле купальскі курган.
Тых радасьцю вочы сьмяюцца,
Тым зрэнкі крывёй заліло;
Піхаюцца, корчацца, б'юцца,
Мяшаецца праўда і зло.
Пачнуцца галінкі хіліцца,
Шасьцяць верасы пад нагой.
Туж-туж ужо кветку схапіці!
Сьцікаецца гэты і той —
Тыц — стой!.. Глядзяць зорніцы-сьведкі,
Пявун адгукнуўся ў сяле —
Ні ночкі Купальскай, ні кветкі!
Усё затаілася ў мгле…
Залыпалі блудныя вочы,
Мільёны уздохаў ляціць.
Сава не заціхне — рагоча,
Крыламі кажан шапаціць…
Сьлед костачкі сьцелюць — услалі,
Здаецца, ўжо час аддыхнуць,
Надойдзе ж хай толькі Купальле, —
Мільёны па кветку бягуць!..
На Купальле
На Купальле на сьвятое
Рві, матуля, зельле тое,
Што ў нас папараць завецца!
I шчасьлівым быць здаецца!
Як нарвеш яго даволі
Ў цёмным лесе, ў чыстым полі
Палажы за абразамі,
Пасьвянці сваймі сьлязамі.
Двойчы, тройчы — а крапліста —
Зьлі сьлязою брыльяньцістай
I чакай зь яго прыплоду
Ад усходу да заходу…
Як узыдуць зь зельля кветкі, —
Будуць шчасьце меці дзеткі,
Будзеш, маці, меці ў хаце
Долю, згоду і багацьце!..
Жніво
Насьпелая постаць шчасьлівых пасеваў
За вёскай, на сонным лясоў рубяжы,
Зсівелы ўжо колас схінула к мяжы
У сумным шэптанні: «дзе, жнеі мае, вы?»
I жнеі зыйшліся. — На-права, на-лева,
Кладучы ў снапы каласы-старажы,
Зашасталі глуха сярпы, як нажы,
Пад жніўные вечна-старые напевы.
Спагадная-нудная песьня плыве,
Губляючы ў пушчы свае пералівы,
У шэлестах белаго коласа нівы.
Плыве гэта песьняка мне і заве,
I ў сэрцы звініць, як каса у траве:
«Ты так-жэ, брат, сееш… а дзе тваё жніво?»
Адцьвітаньне
Не шасьцяць каласы,
Звон ня валіцца з касы,
Не кладуцца ў стог пласты,
Толькі сыплюцца лісты
На яловыя кусты,
На сухія верасы.
Не іскрыцца небазбор,
Не цьвіце трава-чабор,
Не цыгліць птушыны стан,
Толькі поўзае туман,
Вецер б'е ў нямы курган, —
Шапаціць імглісты бор.
Змога вольная снуе,
Вочы ўставіўшы свае,
То галубне, то пужне.
Сэрца б'ецца у паўсьне,
Думка сэрцу аб вясьне
Здрадны голас падае.
На склоне лета
Пусьцее поле, моўкне птушка,
Скідае жоўты лісьць бяроза,
Нямее песьня-весялушка,
Ліюцца зь неба каплі-сьлёзы.
У полі глуха вецер сьвішча
I ў комін з шумам далятае.
Ня то жыцьцё, не пажарышча,
Ня то пагібельнасьць якая!
А ў сэрцы, сэрцы неспакойным,
Жаль так і ўеўся з пусткай гэтай;
Снуюцца думы роем ройным.
О, як ты страшны мне, склон лета!
Была вясна, і ўсё на сьвеце
Жыло, цьвіло — і вось ня стала…
Няма вясны, заплач па леце;
Нуда ва ўсім запанавала.
Такая ж доля наша, людзі:
Жыві ды пекайся ўсёй сілай;
Праходзяць годы, чахнуць грудзі,
Бач, і дапекаўся магілы.
З асенніх напеваў
I
Кончыцца лета гарачае,
Кончыцца воля-раздольле;
Кветкамі лог не харошыцца,
Збожжам ня хваліцца поле.
Косы ня сьвішчуць сталёвыя
У соннай траве сенажацяў,
Серп на вайну ня йдзе з коласам,
Песень, і тых не чуваці.
Сонна адна-адзінокаю
Груша стаіць над мяжою, —
Лісьце скідае пажоўклае,
Сыпе асеньняй нудою.