Гэй, го-го! Гэй, го-го!
Мы жывём і пяем,
Дамы ставім людзям,
Самі мром пад вуглом!..
5
Як выйду за хату
На траву-лагі,
А што ж касіць буду,
Божа дарагі?
Ой, лю-лі, лю-лі,
Што ж буду касіць?..
Туды-сюды, сям-там —
Сьмех казаці людзям:
Сівец, аер, куп'ё —
Вось і ўсё, вось і ўсё!
*
Як выйду за хату,
Дзе дабро — шнурок,
А што буду жаць я,
Зьбіраць, везьці ў ток?
Ой, лю-лі, лю-лі,
Што ж буду зьбіраць?
Туды-сюды, сям-там —
Сьмех казаці людзям:
Мятлу, гірсу, званец, —
Вось і ўсё, і канец!
*
Як выйду за хату, —
Бор шуміць, пяе…
А што ж буду сеч я,
Дзе хвойкі мае?
Ой, лю-лі, лю-лі,
Дзе дровы, бярно?
Туды-сюды, сям-там —
Сьмех казаці людзям:
Лаза, корчык, гнільлё, —
Вось і ўсё, вось і ўсё!
*
Як выйду за хату, —
Дарога ідзе,
А куды ж, кудою
Мяне павядзе?
Ой, лю-лі, лю-лі,
Куды ж завядзе?
Туды-сюды, сям-там —
Сьмех казаці людзям:
У астрог, у карчму, —
Вось і ўсё усяму!..
6
Эх, дзяцюк, хама ўнук,
Сын бяды і працы,
Чаго прэш, як сьляпы,
Ў панскія палацы?
Ці там сват, ці камрад,
Ці брат, ці сястрычка?
Ці цябе вабіць там
Панна-белалічка?
Ці табе па арбе,
Трудах, потам зьлітых,
Весялей, шчасьлівей
Між паноў, між сытых?
А мо' дзе на куце
Разам там саджаюць
І віном дарагім
Частуюць, прымаюць?..
Эх, Арцём! ня твой дом —
Панскія парогі,
Не твае там дружкі,
Мой ты браце ўбогі.
Бач, стаіш і дрыжыш
З шапкаю ў парозе —
Вось якраз, як зімой
З дрэвам на марозе.
А во, глянь, лепей стань,
Кланяйся здалёку:
К табе аж пад парог
Нясе чарку лёкай.
Трэба піць, закусіць
Недаежай панскай,
У руку цмакануць
За прывет, за ласку.
А вунь, дзе панна йдзе, —
Якія, ах, шаты!
Што глядзіш? — у яе
Ёсьць паніч багаты.
Як там ёсьць, ты ўсё ж госьць, —
Думай і аб хаце…
Вось, сабак дворных дзе
Не спаткай, мой браце.
Ну, пайшоў ты дамоў
Нязваны, нясланы,
Са сьлязой пад брывой,
Нясыты, няп'яны.
Знаць, ня так, небарак,
Думаў разгасьціцца:
За сталом з багачом
Піці, весяліцца.
Што ж рабіць? трэба жыць…
Слухай долі-маткі
I панам ня хлюсьці,
Пільнуй сваёй хаткі,
Цемнаце, беднаце
Палац не стаўляўся:
Не такі ў ім народ,
Каб на рэчы знаўся.
Вер, ня вер, як ня мер,
Мой гаротны браце, —
Дзе радзіўся, дзе ўзрос, —
Трэба і ўміраці.
7
Сажань шырынёю
Надзельны шнурок…
Пустыня, бяз гною,
Каменьне, пясок…
Пад сьнегам адпрэла
Жытцо за зіму;
Прыхваціпа, зьела
Сьпека ярыну.
Бульба — як арэхі,
Як цьвек — бурачок…
— Вось скарбы, пацехі
Твае, мужычок!
Багаты будзь зь нівы,
Ўвесь чынш заплаці;
Будзь весел, шчасьлівы,
Ня пі, не крадзі!
Жый згодна з усімі
І Бога хвалі,
Не крычы з другімі:
«Свабоды! Зямлі!»