Гэй, капайце, далакопы…
Гэй, капайце, далакопы,
Яміну-магілу, —
А шырока, а глыбока,
Колькі хваціць сілы.
Так капайце днём і ночай,
Помач усклікайце, —
Бо ў тым доле хаваць будзем,
Беларусь хаваці.
*
Гэй, ударце, загудзіце,
Званы з усіх вежаў,
Каб ніхто ўжо пары гэтай
Дома не залежаў.
Так званіце, не кідайце,
Дружыну склікайце…
Хаўтуры ўжо свае будзе
Беларусь спраўляці.
*
Гэй, зайграйце ў мільён струнаў,
Слаўныя музыкі,
Каб аж водгалас каціўся,
Як ёсьць сьвет вялікі.
Так іграйце, каб было ўжо
І глухім чуваці, —
Каб маркотна не было спаць
Беларусі-маці.
*
Гэй, зьбірайцесь на памінкі,
І сыны, і дочкі,
Справім гучную бяседу
Пад аслонай ночкі.
Сабірайцесь, ды ня сьнеце
Галасіці звонка, —
Памінаць бо толькі будзем
Родную старонку.
На рынку
— Хадзеце, хадзеце, вясёлыя людзі!
А жыва да нас на таргоўлю:
Пакупка — гасьцінчык вам кожнаму будзе
Чырвоненькі, хатняй гадоўлі!
Паціху… ня бойцеся — пойдзе ўсё гладка, —
Крый Божа, якога прымусу.
Маленькая рэч, — як матыль ці стрынатка…
Ўсёй куплі — душа беларуса…
Меў хату, меў поле; — прыйшлі і забралі…
Сам вінен: ня ўмеў пільнаваці.
Ну, ўсякаму ж трэба як-небудзь жыць далей, —
Душу вось і можа прадаці…
Падходзь жа, паночку!.. зьнімі акуляры —
Лепш будзе агледзіць пакупку,
Ты, барынька, так жа падбліжся!.. мы нары
Дамо нават зь ёю, галубкай…
Штось срэбнікаў з трыццаць — як піша ў законе —
Узяў за Хрыста калісь Юда…
Аб гэткай цане ані сьнім мы сягоньня:
Станела ўсё — душы і цуды.
Дасьцё крыві з каплю, з гарошынку чэсьці,
І — ваша душа ва ўсёй хвале…
Бо так — не купіўшы — ня сьлед на крыж весьці,
Гатовы сказаць, што вы ўкралі…
Чужым
Мы вас прынялі хлебам і соляй,
Людзі чужыя;
Ўстрэлі вас ласкай нашага поля
Кветкі жывыя.
Нашы сасонкі шумнага бору
Далі вам хаты,
Далі загонаў нашых разоры
Гонар багаты.
Пух і аўчынкі нашага хову
Грэлі зімою.
Птушкі вам гралі з нашай дубровы
Гімны вясною.
Ценем тулілі вас у сьпякоту
Нашы чарэсьні,
Нашыя жнейкі ў жніўну работу
Пелі вам песьні.
Вашым патомкам нашыя маткі
Казкі складалі:
Ў сэрцах дзіцячых праўдаў пачаткі
Сеў засявалі.
Верны славянскім спадкам, браточна
Ў госьцях вас мелі,
I шанавалі людска, сьвяточна
Ў будні, ў нядзелі.
∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙
Сотні лет песьцім днямі і ночай
Госьця на шыі —
Зьмея, што з пуняў скарбы валоча,
Скарбы чужыя.
Вы ўжо забылі, людзі здарэньня,
Дзе ваш прыпынак, —
Вывелі ў гандаль славу сумленьне —
Праўду на рынак.
Сьлепа зракліся сораму, ўвагі,
Ў хорамы селі, —
Брацьцям жа ўзьдзелі лапці, сярмягі,
Торбы надзелі…
Людзі чужыя! Хтось калісь зьліча
Вашу нам шкоду:
Зьліча праступкі… к суду пакліча
Крыўда народу.
Прарок
Сярод маны, сярод насьмешкаў,
Знак нейкі тулячы к грудзям,
Ішоў прарок пясчанай сьцежкай
З навукай новаю к людзям.
Праціўны вецер лез у вочы
I плачам пеў, як дзіцянё,
Зьвяр'ё зубамі йграла ўночы,
Днём выла ў небе груганьнё.