Дзмітрый пацёр рукою акруглы, з ямінкаю падбародак. Патрымаў яго ў жмені, пасядзеў нерухома і ўголас прамовіў да сябе: «Я зраблю ўсё так, як патрабуе ад мяне сумленне і закон, шчыра скажу правасуддзю праўду пра злачынства і злачынца». Тут жа адразу ён падумаў, што зараз яму, не марнуючы дарэмна часу, трэба ехаць у Вялікія Бабовічы і дапытаць Марыну Раманкоўскую. Хто яна, гэтая Раманкоўская, што за чалавек?
Думкі яго перарваў тэлефонны званок. Ён таропка ўзяў трубку. Прыспешыла падсвядомая надзея — немаведама адкуль яна ўзялася, — што гэты званок, як і тое ананімнае пісьмо, мае дачыненне да справы па абрабаванню нарыхтоўшчыка і нясе штосьці новае.
Так яно і было.
— Хто гаворыць — таварыш лейтэнант? — пачуў Бутоўкін знаёмы глухаваты голас. — Пацярпеўшы Апанас Камароўскі на провадзе. Тут такая праява…
Ад тэхнічнай няспраўнасці ў трубцы трашчала, і Дзмітрый напружваў слых, каб не прапусціць ніводнага слова. Час ад часу ён казаў: «Так… зразумеў… так…» Камароўскі паведаміў, быццам бы хлапчук Грыша Лабікаў чуў, як шафёр Сенажэнокі, п’яны, хваліўся на вуліцы, што п’е за яго, Камароўскага, грошы.
Паведамленне гэтае і акрыліла, і заклапаціла Дзмітрыя. Што цяпер у першую чаргу рабіць — з хлапчуком весці гаворку ці з Раманкоўскай?.. Разважыўшы, ён вырашыў: з Раманкоўскай. Пакуль Сенажэнскі не папярэдзіў яе, не падгаварыў.
VIII
У Вялікія Бабовічы Бутоўкін прыехаў перад змярканнем. Адразу завярнуў у праўленне калгаса. Спадзяваўся, што яшчэ нехта будзе там і дапаможа яму выклікаць Раманкоўскую.
У канторы праўлення ён пабачыў высокага, ссутуленага, у акулярах старога, які стаяў каля расчыненай шафы і перабіраў папкі.
— Добры вечар, — прывітаўся Дзмітрый. — Не перашкодзіў?
Той павольна павярнуўся да яго, кіўнуў галавой: ці то ў знак прывітання, ці сказаў: «Угадаў, перашкодзіў». Дзмітрый нібы не заўважыў гэтага, падышоў да яго, падаў руку:
— Лейтэнант міліцыі Бутоўкін.
— Вельмі прыемна. — Стары ўзяў яго далонь касцістымі пальцамі, вяла ціскануў і зноў павярнуўся да шафы, працягваў парадкаваць на паліцах набухлыя паперамі папкі. Упарадкаваў, замкнуў дзверцы і паклаў ключык у кішэню. Тады паглядзеў на Бутоўкіна.
— Чым магу служыць? — спытаў са старамодна-інтэлігенцкай, стрыманай пачцівасцю.
— Зможаце… Даруйце, як ваша імя і імя па бацьку?
— Кірыла Восіпавіч. Бухгалтар калгаса.
— Зможаце, Кірыла Восіпавіч. Спадзяюся, вы ведаеце, хто такая Марына Раманкоўская?
— Гэта ў якім жа сэнсе, дазвольце ў вас спытаць — хто такая? — Бухгалтар падазрона паглядзеў на Дзмітрыя з-пад акуляраў.
— У самым звычайным, як аднасяльчанку.
— Дапусцім. Што далей?
— Мне трэба з ёю пагутарыць. Як яе выклікаць сюды? Ці не дапамаглі б?
— Выклікаць? — Кірыла Восіпавіч павярнуў галаву да акна, колькі секунд прыслухаўся да чагосьці. — Гэта можна.
Паўз вішаннік, што навісаў са школьнага двара над сцежкай з краю вуліцы, борзда тэпалі два хлапчукі. Калі яны выйшлі на невялікую, круглую, як сподак, вясковую плошчу, бухгалтар расчыніў акно, хрыпла гукнуў:
— Хлопцы, вы ведаеце цётку Марыну, што жыве ў канцы Хітраўкі?
Яны разам, як па камандзе, спыніліся, пашукалі вачамі, адкуль і хто да іх звярнуўся. Адказалі ў адзін голас:
— Ведаем.
— Дык збегайце да яе і скажыце, каб прыйшла ў кантору. Кірыла Восіпавіч, скажыце, просіць. Зрабіце ласку, хлопцы, збегайце!
Хлапчукі, мусіць, падахвочаныя такой лагоднасцю да іх, крыкнулі: «Ага» — і прыпусціліся бягом.
Мякка шчоўкнуў уключальнік — Кірыла Восіпавіч запаліў святло. Сеў за стол, падсунуў да сябе аркуш паперы, густа ўсыпаны лічбамі
— Тут, відаць, усё: і дэбет, і крэдыт, і сальда, — кінуў прэсны жарт Бутоўкін, каб не сядзець моўчкі.
— Угу,— буркнуў бухгалтар, не адрываючыся ад паперы.
«Вясёлы, відаць, чалавек, з ім не засумуеш», — іранічна падумаў Дзмітрый і, ужо не разлічваючы на прыхільнасць Кірылы Восіпавіча, спытаў:
— Як сёлета збажына ўрадзіла ў калгасе? Лепш, чым летась?
Вузкая галава ўскінулася, вочы за шкельцамі акуляраў бліснулі, засвяціліся.
— Урадзі-іла! — 3 твару адразу зляцела пахмурнасць, ён нечакана памаладзеў. — Больш чым па сорак цэнтнераў з гектара на круг.