Выбрать главу

— 3-заб’ю, гад! — Андрэй спалатнеў, ірвануўся да Камароўскага.

— Назад! — сурова кінуў Дзмітрый. — Спакойна!

Уладарны голас спыніў Сенажэнскага, калі той пацягнуўся рукамі, каб схапіць нарыхтоўшчыка загрудкі.

— Вы што сабе дазваляеце?! Па якому праву?!

Быццам знясілеўшы адразу, Сенажэнскі апўсціў рукі, расцяў пабялелыя губы і часта задыхаў ротам.

Усталявалася гняткая напружанасць. Усе трое сядзелі маўклівыя, варожа насупленыя. Андрэй ачмурэла, непрыкаяна павёў вачамі па столі, па сценах. Павольна растапырыў пальцы на правай руцэ, паглядзеў на іх і сціснуў у кулак. Са з’едлівай ухмылкай, якая азначала: «Няўжо вы думаеце, што я не ведаю, куды вы хіліце ў гэтым спектаклі?» — паківаў галавой і сказаў:

— Дык што будзем далей рабіць, таварыш лейтэнант? Чаго марудзіць? Арыштоўвайце ўжо.

Дзмітрый зірнуў на аднаго, на другога. Сапраўды, што рабіць далей? У гэтай прыкрай сітуацыі яму не хапала нечага важнага ў дачыненні да кожнага з іх.

— Учора вы, Апанас Платонавіч, прасілі аб чым-небудзь Сенажэнскага? — звярнуўся ён да нарыхтоўшчыка.

— Аб чым я прасіць яго буду — каб грошы аддаў? — Камароўскі варухнуў натапыранымі бровамі.— Дык не для таго ж ён адбіраў іх, каб аддаваць.

— Вы прасілі Сенажэнскага, каб ён сказаў, што бачыў, як на месцы злачынства з кустоў цераз дарогу бег чалавек?

— Ён так сказаў? Вось нахабнік! Трэба ж выдумаць! Гэта каб адвесці ад сябе падазрэнне. Вы памяркуйце, таварыш лейтэнант, адважыцца хто прасіць пра такое чалавека, калі той не бачыў?

Бутоўкін павярнуўся да Андрэя:

— Вас, Сенажэнскі, разам з Камароўскім хто-небудзь бачыў тады?

— Можа, хто і бачыў. Не цікавіўся я.

— Афіцыянтка, скажам… На стол жа вам нехта падаваў?

Андрэй сцепануўся, быццам яго скаланула электрычным токам. Пільна глянуў Камароўскаму ў вочы, стукнуў сябе далонню па лбе:

— Та-ак, цяпер я зразумеў! Дык гэта ён мяне ад людскога вока адводзіў! Цяпер толькі дайшло! А казаў: «Чаго мы ў дыме душыцца будзем? Вечна ў гэтай забягалаўцы накурана — хоць сякеру вешай. Давай лепш на свежым паветры дзе-небудзь». Я паслухаў. Забралі мы піва — і да рэчкі… Ад афіцыянтак, значыцца, падалей…

— Пачакайце, тут трэба разабрацца. Учора вы не так мне расказвалі. Памятаеце?

Кіўнуўшы — ага, не так, — Андрэй скрывіўся, як ад горкага, і сказаў:

— Дык ці думалася, што такая дробязь — дзе пілі — можа нешта значыць?

— От так, у хлусні кароткія ногі, — глуха і невыразна, як забурболіў, апусціўшы рот у ваду, уставіў нарыхтоўшчык. — Заблытаўся, разбойнік!

— Змоўкні, труба выхлапная!..

— Ну-ну, а то яшчэ, таго-гэтага, за знявагу ў суд падам! Распусціў язык! — Камароўскі выпрастаўся, як падрыхтаваўся да бойкі.

Дзмітрый папярэдзіў, каб абодва выбіралі словы, і падумаў, што цяпер, уласна кажучы, ім і гаварыць ужо больш няма чаго: на сваім стаяць, чаўпуць адно і тое ж.

Усё, што пачуў і пабачыў у час вочнай стаўкі, у памяці ў Бутоўкіна засталося да дробязей: і хто што гаварыў, і як хто глядзеў, і які ў каго выраз твару быў. Цяпер, успамінаючы тыя дэталі, ён са здзіўленнем адзначыў, што з кожнай з іх як бы асацыіруецца пэўная думка… Сенажэнскі жахаецца, што Камароўскі паддурыў яго з выпіўкай, а ў самога ў душы тым часам — халодная стоенасць. Ну так — выгляд зацяты, набычаны. Што ў яго ў галаве? Хоць рэж — не адступлюся ад свайго?.. Не адступлюся, і следчы можа падумаць: калі, дапусцім, усё было — як ён гаварыў (падпрошваў яго Камароўскі: скажы, што бачыў — з кустоў цераз дарогу пабег нехта), то што з гэтага вынікае? Тое вынікае, што нарыхтоўшчык сам злодзей, усё ён з абрабаваннем падстроіў, каб прысвоіць грошы. Але ж яму трэба неяк выкручвацца, на кагосьці трэба звярнуць. Вось і верне на яго, Андрэя. Толькі не ў лоб — здаля. «Падбухтору я цябе, п’яніцу, кінуць дурное слова — дык што мне гэта дасць?.. А вось што. Не паверыць табе следчы, не. Ты бачыў, скажа, як чалавек пабег — то чаму не лавіў яго? Малады, здаровы… Нікога ты не бачыў, і нікога там не было. Сам натварыў і хітруеш, дурняў шукаеш. Сляды ж да цябе вядуць… Гэтая хітрасць твая і будзе якраз яшчэ адзін доказ супраць цябе: выдумкай, Андрэй Сенажэнскі, віну ад сябе хочаш адвесці, заблытаць следства і выкруціцца ад пакарання?..»

Раптам Дзмітрый падумаў: а сапраўды, мог Камароўскі, калі ён зацікаўлены абвінаваціць Сенажэнскага, «вынайсці» такую схему? Адказаў ён сабе крыху збянтэжана, бо яму нешта не хацелася верыць у гэта: тэарэтычна — так, логіка тут ёсць…