Выбрать главу

Дома ў пярэднім пакоі яго сустрэла маці. Стаяла каля кутняга століка, трымала ў руцэ тэлефонную трубку.

— Цябе, Міця, чакаю, пачула, калі яшчэ па двары тупаў. — Яна падала яму трубку: — 3 міліцыі.

Дзмітрыю падалося, што яму зараз хацелася гэтага званка, што цяпер толькі гэтага і трэба яму было. Шпарка ўзяў трубку, кінуў:

— Слухаю. — У голасе прагучала прыхаваная нотка трывогі.

— Неадкладна з’яўляйся ў аддзел, - пачуў ён у адказ нізкі сухі голас Сямёна Сяргеевіча. — Надзвычайнае здарэнне.

III

Падпалкоўнік быў ужо ў аддзеле ўнутранмх спраў. Ён стаяў, заклаўшы рукі за спіну, каля акна, пазіраў на вуліцу. На стук дзвярэй павярнуўся не адразу, нейкі момант яшчэ дадумваў сваю думку. Дыміў цыгаркаю. Рэзкім рухам патушыў цыгарку, тыцнуўшы ёю ў шкляную попельніцу. Выпрастаная шчуплая постаць яго паказалася Дзмітрыю больш ладнай, чьш была сапраўды. «Падрос ён за дзень, ці што?» — легкадумна мільганула ў Дзмітрыя ў галаве. Насмешка вырвалася паміма яго волі.

Сямён Сяргеевіч схамянуўся, дастаў з кішэні празрысты пластмасавы цюбік. Высыпаў з яго на далонь дзве таблеткі, укінуў іх у рот. Пракяўтнуў без вады, зморшчыў нос. «Што, нясмачна?» — зноў не стрымаўся, каб не пакпіць у думках, Дзмітрый. Адчуў, па шчоках разлілася гарачынь — пачырванеў, мусіць. Чаго выдумляе, чэпіцца да чалавека, як дзядоўнік? Успамін пра спрэчку развярэдзіў душу? А можа, убіў сабе ў галаву, што недалюблівае яго начальнік? Дык як жа яно ў іх далей будзе, калі так пачынаецца? Як ім працаваць разам?.. Ці то папраўляючыся перад самім сабою ў сваёй нетактоўнасці альбо, можа, і сапраўды спагадаючы Сямёну Сяргеевічу, Дзмітрый з паблажлівым папрокам да яго падумаў: «Таблеткі глытае, а цыгаркі смаліць. Патрэбна яму гэтае курыва!» Прыгледзеўся — твар у падпалкоўніка быў бледны. Хаця — не прыкмячалася, каб ён раней быў румяны.

I зноў: дык як будзем працаваць?.. Зірнуў на начальніка ўважлівей, у вочы. А так і будзем… Галоўнае заставацца самім сабою, не падладжвацца пад яго, калі ў сваім перакананы.

На вуліцы каля пад’езда спынілася аўтамашына.

— У Вялікіх Бабовічах абрабаванне, — адрывіста кінуў Сямён Сяргеевіч.— Едзем.

Перш чым пайсці з покоя, ён абцягнуў свой форменны пінжак і толькі пасля гэтага ступіў. Дзмітрый раней прыкмеціў, што падпалкоўнік заўсёды, калі мелася яму рабіць нешта важнае, нібыта скажа гэтым: «Ну, я гатоў!» Тады адразу перайначваецца ўвесь, становіцца жвавы і неспакойны. Перад тым як сказаць што, колькі секунд падумае і ўжо гаворыць, укладае словы ў фразу, як муляр цагліны ў мур — роўна і трывала.

— Каго абрабавалі? — спытаў Дзмітрый на хаду і, сам таго не заўважаючы, таксама лёгенька тузануў уніз крыссе свайго пінжака.

— Нарыхтоўшчыка сельпо Камароўскага. У садзе.

Перад мысленным позіркам Дзмітрыя паўстала ўява: вялізны даўгарукі боўдзіла тыцкае пісталетам у грудзі разгубленаму чалавеку. Квадратны твар люты, перакошаны… Дзе гэта ён бачыў такі?.. Напружана пакорпаўся ў памяці. Не, паказалася, не бачыў. Другі рабаўнік, патлаты, у расклёшаных абтрапаных джынсах — вось такога бачыў, — выцягвае ў нарыхтоўшчыка з кішэняў грошы… Дзмітрый быццам сфатаграфаваў гэтае відовішча буйным планам і адчуў мінутную задаволенасць ад усведамлення, што яго фантазія здолела адразу ясна так намаляваць карціну злачынства. Хай сабе ён, можа, і памыляецца, на месцы ўсё высветліцца, але ж цяпер ён як бы зрабіў гэтым першы крок, як бы ўключыўся ўжо ў тую работу, якую належыць яму выконваць.

Усю дарогу, пакуль міліцэйскі «газік» імчяў у Вялікія Бабовічы, ён далей стараўся ўявіць да драбніц, як магло адбыцца злачынства. Розумеў, безумоўна: хіба тут можна ўгадаць, не ведаючы хяця б чаго-небудзь пэўнага? І ўсё ж прыкідваў розныя варыянты. Дужа вялікае было ў яго жаданне хутчэй узяцца за расследаванне, проста не цярпелася яму.

У вёсцы яны спачатку заехалі да ўчастковага інспектара Краўчука. Лейтэнант Краўчук, пажылы, цыбаты, як бусел, чалавек, адразу, як толькі машына спынілася каля палісадніка, выйшаў з двара. Ён, відаць было, чакаў іх. Аддаў чэсць падпалкоўніку, неяк няўклюдна ўзмахнуўшы вялікай з вузлаватымі пальцамі рукою. Ад яркага святла, што падала з акна, ён жмурыў вочы.

Пазіраў лейтэнант сумна і вінавата.

— У якім стане пацярпеўшы? — спытаў Сямён Сяргеевіч.

— Стогне і лаецца… — Краўчук кашлянуў у кулак і хуценька зноў апусціў рукі па швах. — Нягоднікаў абкладвае салёным словам, што крыўдзяць сумленных людзей, а заадно і міліцыю — куды яна глядзіць?

Часу на лішнія роспыты не было, і падпалкоўнік загадаў: