— Ты? Тут? Адкуль? — здзівілася яна.
— Адразу і столькі пытанняў. Добры дзень, Зоська, — адказаў Гардзей, абдымаючы дзяўчыну. — Я да вас ішоў.
Яна адскочыла ад ягонай рукі так, быццам уджаліла гадзюка.
— Не дакранайся да мяне!
— Ты чаго? — ён паглядзеў неўразумела і пакрыўджана.
— Я ненавіджу цябе! Ненавіджу твае вочы, рукі! Зразумеў?
— За што? — з напускным здзіўленнем спытаў Гардзей.
— Ідзі, там цябе Каця чакае.
— Няўжо ты раўнуеш мяне да сваёй сястры? Я ж да цябе ішоў.
— Да мяне ты ўжо адхадзіў! Хопіць! — закрычала Зося, голас сарваўся на плач, каб схаваць слёзы, яна кінулася бегчы да вёскі.
— Пачакай, шаляніца, — крыкнуў Гардзей услед, але Зося яго ўжо не пачула.
Яна бегла па сцежцы, каласы балюча сцябалі па руках і па твары, а здавалася, што яе даганяе няшчасце, ад якога абавязкова трэба ўцячы, схавацца. Задыхана спынілася толькі тады, калі выбегла на гасцінец, выцерла потны лоб, агледзелася. Гардзея не было. З палёгкаю падумала, што хлопец пайшоў да Каці.
З-пад ліп чуўся заліхвацкі голас гармоніка. Зося накіравалася туды няспешнаю хадою, даючы спачын разгарачанаму целу. Як толькі наблізілася да гурту дзяўчат, адразу побач апынуўся Мікола Іванюк, запрасіў на польку. Танец завіхурыў іх, закружыў, прымушаючы два юныя целы рухацца, як адно. Рыжаваты Міколаў чуб узлятаў над ілбом, рабіў яго падобным да маладзенькага пеўніка, які толькі спрабуе голас, смешна выцягвае шыю. Нават нос у Міколы быў падобны на пеўневу дзюбу, востры і трохі прыгнуты ўніз. І вочы ён меў па-курынаму круглыя і бездапаможныя.
Увесь вечар Мікола не адыходзіў ад Зосі. Адскакалі незлічоную колькасць розных танцаў, а калі месяц цікаўна звесіўся з неба, зоркі яскрава разгарэліся, вабячы сваім хараством, і час пераваліў за поўнач, Зося стомлена сказала:
— Годзе, павесялілася. Пара дахаты, бацька будзе сварыцца.
— Я правяду цябе, Зоська, — з гатоўнасцю прапанаваў Мікола.
— Пайшлі, калі ног не шкада, — спакойна адказала яна.
— Няўжо ты не баішся хадзіць адна?
Зосі раптам згадалася тая ноч, калі яна блукала ў лесе ў пошуках смерці, аднак прырода выратавала яе, дала магчымасць выжыць, адказала:
— Каго мне баяцца? Ліхадзеі ў нас не жывуць, а злы дух добрых людзей не чапае.
— Адважная ты! Я і то часам баюся хадзіць адзін поначы.
— Калі баішся, дык лепш не праводзь, — адказала Зося.
— Мне так добра з табою, што не хочу развітвацца, — прызнаўся Мікола.
Яны пайшлі поруч да дарогі. За іхнімі спінамі ўсё яшчэ не сціхаў гармонік, дзяўчаты і хлопцы спявалі прыпеўкі.
Зося раптам спатыкнулася, войкнула. Мікола падтрымаў яе за руку.
— На камень наступіла, ледзь не ўпала. Ажно нага забалела, — паскардзілася Зося.
— Можа, на руках паднесці? — з гатоўнасцю спытаў Мікола.
— Паднясі, хоць адпачну, — засмяялася Зося.
Мікола лёгка падхапіў дзяўчыну на рукі і панёс.
— Які ты дужы! — здзівілася яна.
— Ці такія мяхі з бульбаю ды жытам цягаю! — усміхнуўся Мікола.
Раптам пяском сыпнула ў твар Зосі з-за Міколавай спіны.
— Што гэта? — ускрыкнула дзяўчына.
Мікола адпусціў Зосю, азірнуўся. Крокаў за пяць ад іх стаяў Гардзей.
— Звар’яцеў? Будзеш каменнем кідацца! — пайшоў Мікола на Гардзея, сціснуўшы кулакі.
— Буду! А ты што думаў? Адыдзем, пагаворым!
Хлопцы, тузаючы адзін аднаго, адышлі ўбок, пачалі лаяцца. Раззлаваная Зося паглядзела на іх з пагардай, хмыкнула, прабурчала сабе пад нос: «Пеўні! Пеўні дурныя!» і пайшла да свайго хутара, думаючы пра тое, што Гардзей і сам не жыве, і ёй жыцця не дае. І колькі ж гэта будзе доўжыцца?
Калі была недалёка ад сваёй хаты, яе дагнаў Гардзей, схапіў за руку, папрасіў:
— Пачакай, калі ласка, малю цябе. Скажы, чым я перад табою вінаваты? Я ж не ведаю, што цябе турбуе? Што я зрабіў не так? Чым пакрыўдзіў? Думаў, у Каці дазнаюся. А яна таксама нічога не здолела патлумачыць.
Ён быў зараз такі пакорлівы, бездапаможны, што Зосі раптам зрабілася шкада яго. Яна адказала, каб заспакоіць хлопца:
— З чаго ты ўзяў, што я крыўдую?