Ад гэтага робіцца лягчэй – ненадоўга.
І ўсё часцей ад часу на руках стрэмкі.
І ўсё часцей да мяне ўваходзяць не стукаючы.
Са мною ўсё часцей адбываецца Пётр Яўгенавіч з далёкага дзяцінства.
І рэшта генеральных рэпетыцый нябыту.
Пра людзей і камяні
Чалавек сказаў каменю – добрай раніцы.
Камень прамаўчаў.
Чалавек сказаў каменю – добры дзень.
Камень прамаўчаў.
Чалавек сказаў каменю – дабранач.
Камень адгукнуўся:
1978—2023
і
1978—2017
Або:
1905—1989
Камяні кажуць кожнаму чалавеку рознае.
Камяні кажуць кожнаму чалавеку адное і тое ж.
Камяні не хлусяць.
Камяні застаюцца.
Трэцяя манетка
Не дзве на вочы, а тры, а рэч зусім не ў тым, што на трэцяе вока не кладуць манетку, нават не ў тым, што трэцяга вока няма.
Трэцюю яна паклала ў кішэню, перад самым адыходам, калі яе позірк ужо пачынаў блякнуць – бледная рука неўпрыкмет слізганула ў кішэню.
Харону заплаціла.
Засталося на піва і чыпсы.
А тую, трэцюю яна шпурнула ў Стыкс,
каб вярнуцца.
Fragile!
Я толькі-толькі прачнуўся. Сяджу на мокрай падлозе і плачу, ім смешна, вядома ж, ім смешна, ёсць падстава павесяліцца, вочы чытаюць па дыяганалі, выхопліваючы зубчастыя словазлучэнні, застаецца важнае, непрачытанае, яно ўжо не маецца на ўвазе, яно не пададзена, хоць менавіта яно было мэтай паслання. Зубчастыя падаюць на дно скарбонкі, скарбонка ўсцешана рохкае, – шторазу яна ўсцешана рохкае, я баюся гэтага гуку, але ўжо пачынаю яго любіць, бо гэта адзіны гук у пустаце вакол мяне; я не давяраю гукам, якія магу выдаць сам, не тое, каб яны надакучылі, не тое, каб яны былі малазмястоўныя, проста так атрымліваецца, а ім смешна і вочы вывучаюць ужо іншае – тым самым почыркам, таму таксама – па дыяганалі. Запоўніць пазы. Падабраць арнамент прымітыўнай галаваломкі, а потым – яшчэ раз – у бяздонную ўжо скарбонку. Паварочваюся і гляджу ў гэтыя вочы. Так, яны добрыя, як бываюць добрымі вочы бабулек, якія глядзяць на гурбу дзетак, што лётае па двары. Так, яны светлыя, як дзень з акенца камеры смяротнікаў. Я гляджу ў іх нявыказаным, непрачытаным, я гляджу ў іх усімі непражытымі яшчэ днямі і начамі, я гляджу, баючыся міргнуць, баючыся хоць крышачку адвесці ад іх позірк, а ім там зноўку смешна, яшчэ не зразумеўшы прычыны смеху, я маю спадзеў, што гэтым разам абміне, але вось мяне нагналі, вось мяне пазначылі і зараз можна міргаць колькі ўлезе і нават шчыльна заплюшчыць і дачакацца рохкання бяздоннай скарбонкі.
Сяджу на мокрай падлозе і плачу, ніхто не смяецца, яны збянтэжана схіліліся нада мною – што ж ты, маўляў, давай, ну, мы верым, ня бойся нашага смеху, хай ён злуе цябе, хай заахвочвае да дзей, і зноўку смяюцца, я не злуюся, смех, вядома-зразумела, смех і смех, вось і я пасмяюся за кампанію. І не плачу і зусім не баюся. І ўстаю – да сценкі тры крокі, зрабіўшы гэтыя крокі, я разумею, што нікуды не падзенуся адсюль, пакуль што ў мяне не атрымаецца пазбегнуць скарбонкі. Не да смеху. Адно тры крокі ад сценкі да сценкі. А можа, мне зноўку варта паверыць у свае словы, можа быць, словы і гукі, напоўненыя маёй воляй, зробяць немажлівае? Яны паразбрыдаліся далёка, але памятаюць мяне, кіс-кіс-кіс ці там цып-цып-цып, да мяне, мілыя, забытыя, помніце мяне, бо помніце ж; паўстаюць, не наважваючыся спачатку падысці бліжэй, нясмела поркаюцца па абводзе, нерашуча віхляючы хвастом, але я ўсміхаюся і працягваю пяшчотныя далоні, я выварачваюся навыварат і яны падыходзяць бліжэй, залазяць на калені, труцца аб ногі калматымі пікамі, пазналі гаспадара, зараз ужо сапраўды і вуркочуць і просяць пачухаць пузік, але я, адчуваючы сябе здраднікам, вінавата завабліваю іх у свой лёс – неўпрыкмет, цішком-нішком, – сплятаю з раздабрэлых вуркоцікаў сваё пасланне, спяшаючыся, пакуль яны нічога не заўважылі, шыю белымі ніткамі. І калі хвастатая, макраносая, мягкалапая, цеплапузая структура здаецца завершанай, я наважваюся дзейнічаць і падцінаю – крукі ўядаюцца глыбока, імгненна забіваючы, увасабляючы, выцягваючы заспетых знянацку ў патрэбнай мне паслядоўнасці. І гатовае вымаўляецца мною ў цішыні пакою. І, прамоўленае, тутсама рассыпаецца па падлозе і гулкі смех на адно толькі iмгненне апярэджвае шчаснае рохканне.
Сяджу на мокрай падлозе і плачу. Ім смешна, але яны ўжо не тут. Тут толькі я. Толькі я. І таму скарбонка, якая з’явілася дзесьці ў самым пачатку і цяпер, у рамках happy-end’у мусіць быць разбітая, разбітай быць не можа. Я ведаю, будзе яшчэ шмат разоў паўтарацца ўсё гэта, у дакладнасці да найменшых дэталяў, да неразбітай скарбонкі, да неспраўджанага happy-end’у. Яшчэ каторы час я шнараю па безуважным сценках і неўзабаве засынаю, ведаючы, што здарыцца, калі я прачнуся.