Выбрать главу

А вось як крычалi каты Рэцкiх, чулi многiя. Працавала Рэцкая на заводзе па вытворчасцi лакаў i фарбаў, i таму падлога, дзверы i аконныя рамы ў яе кватэры заўсёды блiшчалi. Катоў у Рэцкай было два. Першы, руды i пасясты, баяўся вулiцы. Аднойчы яго вынеслi ў двор i пусцiлi на зямлю, дык ён скочыў на гаспадыню, як на дрэва, i праз хвiлю сядзеў ужо на галаве i крычаў так, нiбыта з яго жывога шкуру пачалi здымаць. Потым, праўда, кот пацiху прывык да вулiцы, але далей як на метр ад гаспадынiных ног не адыходзiў. Аднаго разу Рэцкая са сваiм рудым катом вярталася з прагулкi дадому. Яны чакалi лiфт.

Лiфт прыйшоў, замок шчоўкнуў, дзверы рассунулiся, i з кабiны выскачыў Паўлiк са сваiм сабакам — баксёрам Чарлi. Сабака наступiў лапаю на ката i адкусiў яму галаву. Нi Рэцкая, нi Паўлiк спачатку не зразумелi, што адбылося, а калi зразумелi i Рэцкая замахнулася на баксёра, дык той так гаўкнуў, што Паўлiк самлеў са страху. Беднага нястрыманага Чарлi ўсыпiлi, бо Рэцкая панапiсвала лiсты ў розныя iнстанцыi, што сабака ледзь не загрыз яе. А каб не гараваць без рудога пасястага, яна прыдбала на конскiм кiрмашы сiямскую котку. Блакiтнавокая котка любiла сядзець на падваконнi i глядзець на вiнзавод — комiны, карпусы, цыстэрны, бочкi, горы яблыкаў i журавiн, машыны i людзi, маленькiя лiлiпуты (сёмы паверх). Калi фортачка была адчынена, котка разглядала краявiд не праз шыбiны, гэта яе i пагубiла. Рэцкая адчынiла дзверы, скразняк зачынiў фортачку. Як яна крычала! Жах! Не дай Божа пачуць такое. А ў тых, хто чуў, валасы на галовах уздыбiлiся. Упала котка на гастраномныя скрынi з-пад запалак, пад самым Таньчыным гаўбцом. Упала i не забiлася. Яе павезлi да ветэрынара i ўратавалi. Але ў нашым доме яе больш нiхто не бачыў, бо сiямскую котку гаспадыня завезла да бацькоў на вёску — якраз з Сiбiры вярнуўся муж Рэцкай, якi дух кацiны трываць не мог. Лiфцёрка ўсiм казала, што муж Рэцкай зарабiў i прывёз дзесяць тысяч рублёў, а цяпер збiраецца кiнуць сваю тоўстую жонку. Рэцкi не кiнуў жонку i не мог кiнуць, бо яна зусiм не тоўстая — цяжарная была. Неўзабаве ў iх нарадзiўся сын, але што з iм стала, не ведаю, бо ў нас усё змянiлася. Па-першае, мы атрымалi новую кватэру.

* * *

Мы зрабiлi рапарацыю i перабралiся ў вялiкую, ажно чатыры пакоi на чатырох дарослых, кватэру на пятым паверсе ў пасляваенным, будаваным палоннымi немцамi, доме. Дом быў з пiлястрамi, якiя так ненавiдзяць, ведаю па сябрах, сучасныя архiтэктары неамадэрнiсты. Дзякуй бацьку: мы зажылi пад высокай столлю. Не ведаю, як у бацькi атрымалася, але ён напiсаў, усе казалi, "генi-i-я-яльны" кiнасцэнарый. Фiльм атрымаў прыз, бацька — прэмiю, мы пераехалi ў новую, для нашае сям'i новую, кватэру. Нарэшце ў мяне з'явiўся свой асобны пакой, дзе i прыйшла да мяне думка вучыцца на архiтэктара i будаваць дамы. Мець свой уласны дом, не пакой, не кватэру, не падводную лодку, а менавiта дом, я хацеў з дзяцiнства. Дарэчы, i зараз хачу. Мне трыццаць гадоў, i я не магу мець свой дом. Я нават марыў закапаць у лесе аўтобус i ў iм жыць. Хай у лесе, хай пад зямлёю, хай не дом, а аўтобус, але ж асобны i мой.

Вучоба на архiтэктурным факультэце хутка скончылася. Ідэалы разбiлiся аб пачуццё нацыянальнага доўгу, пасля размеркавання я пачаў працаваць у рэстаўрацыйных майстэрнях. Замест таго, каб узводзiць новае, я рапараваў старое. Зрэшты, па маладосцi мне падабалася працаваць з напаўразбуранымi хрысцiянскiмi саборамi. Я рэстаўраваў вежы i купалы, а мой уласны пакой пачаў развальвацца. Каля самага дома пракладалi метро. Забiвалiся ў зямлю высачэзныя палi, а на столi ў нашай кватэры плялася павута з трэшчын. Аконная рама не вытрымала грукату i вiбрацыi i вывалiлася: добра, што ў пакой, i добра, што ў iм нiкога не было. Паглядзець на раму прыйшла камiсiя, старшыня якой запэўнiў, што ў хуткiм часе мы пераедзем у дом, дзе не будуць вывальвацца аконныя рамы.