Мне тады згадаўся школьны падручнiк па грамадазнаўству — месца, час, вярхi, нiзы, могуць, хочуць, працэнты...
— Месца — аднапакаёўка прыбраная i чыстая. Час — дзве гадзiны. Ну, а гэта Лiза.
— Дваццаць пяць, — падсумаваў госць.
— Гэта Лiзе. У сталiцы ўсё значна даражэй.
— Вам па сто пяцьдзесят каньяку.
— Па дзвесце пяцьдзесят, пляшка, — удакладнiў я i зняў далонь з Рыцiнага калена.
Камандзiровачны прынёс ад бармена каньяк у шкляной колбе.
— Мы тут пачакаем, — Сяржук пстрыкнуў па колбе, — за каньяком.
Задаволены госць i сумная Рыта, а цяпер Лiза, пайшлi.
Сяржук узяў каньяк, падышоў да бармена i папрасiў схаваць. Колба знiкла за стойкаю.
* * *
Праз кухню i склад мы з Сержуком трапiлi ў цёмны, застаўлены прыватнымi машынамi двор. Шпаркай хадою выйшлi на праспект, прабеглi праз сквер, паўз фантан, мiнулi тэатр i нарэшце апынулiся каля шэрага будынка з вялiкай вазаю на франтоне. У iм быў толькi адзiн пад'езд з найменнем Сiнi. Назоў Сiнi пад'езд атрымаў толькi за тое, што дзверы на гарышча былi пафарбаваны ў брудна-блакiтны колер. Праз гарышча можна патрапiць у суседнi дом, так што ў Сiнiм ажно тры выхады i адпаведна ўваходы. Галоўны, цi асноўны, уваход — металёвыя дзверы з грувасткiм парталам на вулiцы Карла Маркса (апошнiм часам яе называлi Маркеса); другi, цi чорны, выводзiў у двор; трэцi, той, што праз гарышча, на вулiцу Фрыдрыха Энгельса. Нават па назовах вулiц вiдаць, што дом стаiць у самым цэнтры сталiцы. Адпаведна, фасад абвешаны мемарыяльнымi дошкамi. Ажно два профiлi рэвалюцыянераў, анфас лаўрэата ўсiх магчымых на Беларусi лiтаратурных прэмiй i анфас вядомага этнографа i даследчыка старажытных культур Блiзкага Усходу. На адзiн будынак дык i занадта, здаецца.
Пэўна ж, некалi ў прасторным пад'ездзе i кiлiмы ляжалi, а цяпер трэба пад ногi глядзець.
Сяржук згасiў святло. Мы схавалiся ў нiшу, дзе па задуме архiтэктара павiнна была б стаяць скульптура, якая-небудзь напаўаголеная Венера з падносам для вiзiтовак у мармуровых руках.
Рызыка сутыкнуцца з выпадковым чалавекам у Сiнiм пад'ездзе была мiнiмальная, бо жыльцы такiя паважаныя i старыя, што нават сваiх хвастатых сяброў выгульваюць удзень.
— Мала мы ўзялi з камандзiровачнага. Што гэта за грошы, пляшка каньяку? — зашаптаў я.
— Яшчэ возьмем, — атрымаў у адказ.
— Ты пачнеш, — сказаў я.
— Пачну. Толькi курыць страшэнна захацелася.
— Патрываем. Колькi тут засталося?!
* * *
Спружына на ўваходных дзвярах войкнула — кай-й-йн, кай-й-йн.
— Як цёмна! — Рыцiн баязлiвы голас запоўнiў цемру.
— Зараз знайду запалкi, — спакойна сказаў камандзiровачны.
— Не трэба псаваць сярнiчку, — Сяржук ужо стаяў за спiнаю ў госця i загароджваў выхад.
— Што тут адбываецца? — разгубiўся той. Я ўклiнiўся памiж Рытаю i разгубленым госцем.
— Ты што да дзяўчыны лезеш? Яна ж не хоча гэтага, — з Сержука паперла агрэсiя, так прэ паветра з прабiтай шыны.
— Як гэта не хоча? Лiза? — рэха ўзняло ўгару дзявочае iмя.
А яна схавалася ў нiшу, як дамаўлялiся.
— Згвалцiць хацеў? Га? — Сяржук хапае камандзiровачнага за руку вышэй локця.
— Я пазнаў вас, вы з бара, — з госця рвалася недарэчная радасць.
— Не крычы! — сыкнуў я на ўзрадаванага госця i ўчапiўся абедзвюма рукамi ў ягоны пiнжак.
— Я пазнаў вас, — паўтарыў ён, але без радасцi.
А я пацягнуў пiнжак на сябе i адчуў, як гаспадар напружыўся, зрабiўся цяжкi, чыгунны, нязрушны.
— Не крычы. Слухай. Уважлiва слухай. Ты пазнаёмiўся з ёй на вулiцы. А да гэтага ты выпiў у бары i таму табе захацелася пазнаёмiцца з дзяўчынаю. Ты прапанаваў ёй прайсцiся. Ты зацягнуў яе ў пад'езд. Напалохаў i прымусiў iсцi ў пад'езд, каб там згвалцiць. Яна закрычала. Мы пачулi...
— Я...
— Ты. Не крычы. Ты — юрлiвы кныр — хацеў згвалцiць дзяўчыну, а мы не далi. Вось i ўся раскладка. Або мы цябе здаём, i ты атрымлiваеш тэрмiн за спробу згвалтавання. Сведкi ёсць. Тры — адзiн. I ўсё на нашу карысць. Або ты плацiш няўстойку i цiха валiш на правiнцыю займацца жончынай мастурбацыяй.
Пасля гэтага маналога я ажно ўспацеў.
— Грошы я дам. Але тут цёмна. Трэба выйсцi на вулiцу.
— А вось на вулiцу не трэба выходзiць, — зашаптаў Сяржук. — Калi i дасi дзяўчыне на рубель больш, яна не пакрыўдзiцца. Лiза, ты ж не пакрыўдзiшся, калi атрымаеш больш?
Адказу не было.
Камандзiровачны дастаў партманет. Сяржук схапiў яго i яхiдна прамовiў:
— Я перадам. У мяне — як у дзяржбанку.
У гэтым гiенавым жарце i была памылка.
Камандзiровачны крутнуўся ўсiм сваiм сытым целам, вырваўся з маiх рук, размахнуўся i ўдарыў Сержука па горле. Той схапiўся за шыю i ўпаў на бок. Я атрымаў локцем у нiз жывата, i мяне зламала напапалам. Рыта ўскрыкнула i вылецела з нiшы. Камандзiровачны сагнуўся, схапiў партманет, пераскочыў цераз Сержука, якi курчыўся на падлозе i нiяк не мог ухапiць паветра. У мяне пазелянела ўваччу, i я ўбачыў сотнi маленькiх iскрынак, што танчылi ў паветры. Рыта ўкленчыла над Сержуком. Камандзiровачны ламануўся ў дзверы.