Іосіф Бродскі
Снег ідзе, пакідаючы ў меншасці свет...
Вершы
Калядны раманс
Яўгену Рэйну, з любоўю
Плыве ў журбоце беспрычыннай
паміж цаглянага надсаду
караблік зыркай аблачынай
ад Аляксандраўскага саду,
начны ліхтарык нечуваны,
як ружа жоўтая, прыгожы,
над галавой сваіх каханых,
ля ног прахожых.
Плыве ў журбоце беспрычыннай
пчаліны хор прапойцаў смешных.
Глядзіць маркотнымі вачыма
й фатаграфуецца замежнік,
і выязджае на Ардынку
таксоўка, хворая вякамі,
і сталі мёртвыя ў абдымку
з асабнякамі.
Плыве ў журбоце беспрычыннай
спявак маркотны па бульвары,
ля крамкі з газаю айчыннай –
маркотны дворнік круглатвары,
плыве з паненкаю кісейнай
стары каханак-малайчына.
Картэж апоўначы вясельны
плыве ў журбоце беспрычыннай.
Плыве ў імгле замаскварэцкай
плыўца ў няшчасце цяжкі подых,
гучыць гаворкаю габрэйскай
на жоўтых, на маркотных сходах,
і, плывучы ў журбу з мілосці,
каляднаю, нядзельнай госцяй
сумуе пекная дзяўчына
без дай прычыны.
Плыве ўваччу халодны вечар,
дрыжаць сняжынкі на вагоне,
марозны вецер, бледны вецер
апёк чырвоныя далоні;
ў агнёх мядовых далягляды
і пахне смачнаю халвою,
начны пірог нясуць Каляды
над галавою.
Твой Новы год на хвалі сіняй
за плыняй шуму гарадскога
плыве ў журбоце беспрычыннай,
нібы жыццё пачнем нанова,
і будуць зноў святло і слава,
удалы дзень і ўдосталь хлеба,
нібы жыццё хіснула ўправа,
хіснуўшы ўлева.
Пераклад з рускай – Андрэй Хадановіч.
24 снежня 1971 году
V. S.
У Раство, хоць не ўзносім хвалы,
ўсе мы трохі біблійныя магі:
дзеля каўнай бляшанкі халвы
у аблозе трымае прадмагі
плоймай скруткаў нагружаны люд –
кожны сам сабе цар і вярблюд.
Сумкі, торбы, авоські, кулькі,
і гамонка не знае ўгамону;
водар елкі, гарэлкі, траскі,
мандарынаў, хурмы, цынамону;
ды шукаць паміж трактаў дарма
Віфлеемскі, і зоркі няма.
І нашэннікаў сціплых дароў
перапоўнены транспарт хістае
і выплёўвае ў зеўрах двароў,
хоць вядома: пячора пустая –
ні жывёлы, ні ясляў, ні Той,
што ў кароне святла залатой.
Пустата. Ды ўспамін пра яе –
як святло, што ліецца знікуды.
Знаў бы Ірад: чым больш ён злуе,
тым няўхільней калядныя цуды.
Непарыўнасць пасеву й жніва –
падставовая схема Раства.
Цуд бліжэе і ўсюды жыве,
і яднае ў святое застолле
ўсе сталы. Не патрэба ў Растве
хай яшчэ, але добрая воля
ў чалавеках відаць праз грахі.
І не спяць ля агню пастухі.
Валіць снег. Аж расце да гаўбцоў.
Трубы-коміны трубяць дачасна.
Ірад п’е. Бабы туляць мальцоў.
Хто прыйсціме – нікому не ясна.
Мы не ведаем часу й прыкмет.
Ці ж паверыць у прыхадня свет?
Ды калі на дзвярным скавышы
яна выйдзе з туману густога,
у хусціне, нібыта на мшы, –
і Дзіцяці, і Духу Святога
пазнаеш у сабе хараство.
Бачыш зорку і кажаш: Раство.
Пераклад з рускай – Марыйка Мартысевіч.
Калядная зорка
Халоднай парою ў мясцовасці, звыклай хутчэй да пары
спякотнае, схільнай да плоскасці болей, чым да гары,
Дзіця ў свет прыйшло, Збаўца свету ад ночы самой;
мяло, як толькі ў пустэльні можа месці зімой.
Яму ўсё было велізарным: грудзі матчыны, жоўты шар
каганца, тры цары – Мельхіёр, Бальтазар, Каспар;
дарункі іх, дбайна ўцягнутыя ў стойла вала.
Ён быў адно толькі кропкай. І кропкаю зорка была.
Уважліва, не міргаючы, цераз густую сінь
на Таго, хто ляжаў у яслях, з найвышэйшых вышынь,
з іншага краю Сусвету, з другога яго канца,
зорка глядзела ў пячору. І гэта быў позірк Айца.
Пераклад з рускай – Марыйка Мартысевіч.