Іван (устае з канапы, усхвалявана ходзіць). Разумееш, Арынка, ананімшчыкі і правяральшчыкі сыплюцца на маю грэшную галаву амаль адначасова з тым, як толькі я пачынаю актыўна абараняцца ці напорыста наступаць на паважанага сваячка.
Арына (здзіўлена). Ты хочаш сказаць?..
Іван. Я пакуль маўчу, а факты гавораць…
Арына. Нам яшчэ не хапала западозрыць у подласці блізкіх людзей! Ці, можа, ты не разумееш, што прызначэнне ананімных даносаў ва ўсе часы было ў тым, каб выклікаць падазронасць і сеяць варожасць? І, між іншым, не толькі і не столькі сярод сваякоў.
Іван. Я ж нутром чую!..
Арына. У гэтай справе нутро — дарадчык ненадзейны. І божа цябе барані апусціцца да ўзроўню прыватнага дэтэктыва! (Надрыўна кашляе і задыхаецца.)
Іван мітусіцца па хаце. Арына просіць вады. Іван выбягае і вяртаецца са шклянкай.
Іван (дапамагаючы Арыне легчы на канапу). Арыначка, любая, ну што ты?! Ну што ты?! Вазьмі вады! Выпі яшчэ! Яшчэ глыток… Ну вось… А зараз уздыхні. Глыбей, глыбей уздыхні… Малайчына. Вось бачыш… Ты прыляж… прыляж…
Арына (аслабеўшы). Дзякую, Ваня… І не палохайся так, зараз усё пройдзе. Усё пройдзе, Ваня. (Надоўга заціхае.)
Іван. Біць цябе некаму. Доктар, называецца — так запусціць прастуду… Другіх ускладненнямі палохаеце, а самі…
Арына. Ужо лепш. (Пераадолеўшы слабасць.) Усё добра… А калі шчыра, то ўсё вельмі дрэнна, Ванечка! (Спрабуе сесці. Іван дапамагае ёй.) Усё вельмі дрэнна, родны ты мой. (Бязгучна плача.)
Іван (перапалохана). Што дрэнна?! Чаму дрэнна?! Ты ж ніколі не хварэла, не скардзілася. Ну, а грып — у каго яго не было?..
Арына. Няма на каго скардзіцца — сама вінаватая.
Іван. У чым вінаватая?! Перад кім вінаватая?! (Злуецца.) Ты можаш сказаць толкам?
Арына. Калі я паставіла свой рабочы стол у рэагентным цэху, многія смяяліся. А ўсё аказалася зусім не смешным…
Іван (нецярпліва). Што не смешна?!
Арына. Я не магла зразумець, чаму ў такім цёплым цэху столькі прастудных захворванняў: ангіны, катары, бранхіты…
Іван. І ты сядзела ў цэху і прастуджвалася разам з усімі?..
Арына. Я не толькі сядзела. Я працавала разам з усімі. Спрабавала і без маскі, і без спецвопраткі, як многія. Праўда, усе па шэсць гадзін, а я на свае паўтары стаўкі.
Іван. Нічога не разумею…
Арына. Мне трэба была і працягласць часу, і большая канцэнтрацыя. Я не верыла ў прастуду як прычыну захворвання.
Іван (зразумеўшы). Ты ў сваім розуме?!
Арына. Я правяла мой эксперымент пры добрым розуме, але ў экстрэмальных умовах. Не ўяўляла толькі такіх сумных вынікаў.
Іван (устрывожана). Якіх яшчэ вынікаў?..
Арына (не слухае). А калі зразумела, што асцерагацца позна ўжо, то і не стала гэтага рабіць.
Іван. Чаго асцерагацца?!
Арына (не слухае). Захворванні не ад прастуды. Прычына аказалася ў рэагентах і ў парушэнні тэхнікі бяспекі. Мне «пашанцавала»: спачатку выйшла са строю некалькі матораў выцяжной сістэмы. Потым іх замянілі іншымі і нікому не сказалі, што яны слабасільныя. З цэха не выдалялася і паловы таго, што павінна было выдаляцца. (Удушша не дае ёй дагаварыць.)
Іван (у адчаі). Ты забіла сябе!
Арына. У медыкаў гэта называецца інакш. Потым я не думала… Замеры паветра рабіла наша Вольга. Я не ўяўляла, што яна можа пайсці на фальсіфікацыю. А пра маторы проста не ведала…
Іван (крычыць). Не думала! Не ўяўляла! Не ведала!.. Ты ж дарослы чалавек, урач!..
Арына. Не трэба крычаць.
Іван (не слухае). А што ж мне цяпер яшчэ рабіць?!
Арына. Кожны павінен рабіць сваю справу, і рабіць яе добра. Я сваю зрабіла…
Іван. Ты зрабіла глупства! Глупства! Глупства!
Арына. Не трэба так, Ваня. Я памятаю, як на выпускным вечары пасля прыняцця клятвы Гіпакрата ты сказаў: як было б хораша, калі б такія клятвы прымалі не толькі медыкі, але і настаўнікі, і юрысты, і вучоныя… (Памаўчаўшы.) Калі б яе яшчэ прыняў наш сваяк са сваімі памагатымі… Ва ўмовах безадказнасці адказных я павінна была…
Іван (перапыняе). Ты нікому нічога не павінна! (Крычыць.) Мы нічога ні ў кога не пазычалі!