У мамы разбітыя скроні...
О мама, чаму ты нямая?
І падае Галя ў бяздонне,
За што затрымацца не мае.
Сцюдзёныя сцены навокал
Адточаны гладка...
I раптам
Ёй робіцца цёпла і лёгка,
Хтось Галю паціху пакратаў.
У хлеве — цяляты малыя,
Тут цёпла ад іхняга пару.
Дзве мяккія, гладкія шыі
Ля Галінай шыі і твару.
Сябры дарагія, цяляты,
Пастушку маю беражыце,
Бо могуць фашысцкія каты
Прыйсці і да вас...
Не кажыце,
Што Галя прыйшла мая з гета,
Ёй крыжык наўмысля надзелі.
Няхай гэта будзе сакрэтам,
Каб немец яе не застрэліў!
***
Вайна. Папялішчы — не хаты...
I лета ў крывавых праменнях...
На лузе нямыя цяляты
Глядзяць на маланкі ў здзіўленні.
I пахне травой сакавітай,
I шэпча трава тая ціха:
— Галіна, цялят беражы ты,
Інакш будзе ліха! —
Так, ёсць гаспадар у цяляці,
А Галя адна ў гэтым полі.
На фронце татуля,
а маці...
Не прыйдзе ніколі, ніколі!
На вёрсты, на цэлыя мілі
Палі працягнуліся ўдалеч,
I кветкі галовы схілілі,
Ласкава ўсміхаюцца Галі.
... Праз буры і ўранку і ў змроку
Імчыць яе тата здалёку,
I Галю ён вызваліць першы...
Ён прыйдзе ці конна, ці пешшу!
На крыллях ляціць яе тата,
А можа, на шумных гарматах,
I гэткіх, як тата, нямала,—
Іх тысячы — воінаў дбалых!
***
Дуброва. Пустэльны куток Беларусі.
Уздрыгвае лісце на белай бярозе.
Тугу і самоту выстуквае бусел,
Гаворыць на мове сваёй у трывозе.
Ноч. Хаты сляпымі, як цемра, вачамі
Глядзяць у прастор, што не мае і краю,
I хлопцы з лясоў, нібы цені, часамі
Таемна прыходзяць, таемна знікаюць.
...Сядзіць у куточку на лаўцы бабуля.
Лучына даўно ўжо сатлела і згасла.
I ціха, — каб немцы, крый божа, не чулі, —
У бойцы употайкі б’е яна масла.
А Галя ляжыць. Ёй не спіцца, не спіцца,
Гарыць яе цела, а вочы — у скрусе.
Спаўзла яна з ложка і падае ніцма
Прад бабкай старою:
— Баюся, баюся!
О добрая бабка, скажу табе сёння
Усю праўду. Ты-ж толькі нікому ні слова! —
Спужалася баба:
— Што кажаш ты, доня?
Ты трызніш, дзяўчынка.
Ды ты нездарова! —
А Галя ў пакуце разгублена шэпча,
I літасці просяць засмяглыя вусны.
Яе абнімае старая за плечы:
— Ну што-ж ты трапечаш? —
— Баюся, баюся...
Скажу я ўсю праўду. Дзяўчынка я з гета. —
I слёзы ў вялізных вачах задрыжэлі:
— Баюся, дазнаецца немец пра гэта,
Баюся, каб немец мяне не застрэліў.
А бабка пяшчотна яе прытуліла
I гладзіць, як маці, малую дзяўчынку.
— Хай згінуць фашысты — нячыстая сіла!
Не бойся. Я ў горы цябе не пакіну.
***
Сяло ў Беларусі — Дуброва.
На полі — духмянае лета.
Там пасвіць, пільнуе каровы
Дзяўчынка маленькая з гета.
Спалох і самота над краем,
Разбураны ён ад напасці,
Няўжо, Беларусь дарагая,
Тваё зацямнілася шчасце?
Дзяўчынку-ж усе палюбілі!
Скарынку апошнюю з ёю
Вясковыя людзі дзялілі,
Бо ў сэрцы — сумленне святое.
Яно ў барацьбе, ў небяспеках
Сагрэе нязгасным праменнем,
Яно зберажэ чалавека.
Яно прынясе вызваленне.
II
Наследвала Дзіна дзядулевы вочы,
А воблік пазычыла ў мамы:
Як тая,
I плаўна, і лёганька крочыць
I ўсмешкаю свеціць таксама.
Яе хараство яшчэ покуль схавана,
I толькі ў вачах яно ўсходзіць.
Як сонца, закрытае ўранні туманам,
Да Дзіны юнацтва прыходзіць.