- Ну не кожны, па-першае. Па-другое, я іх не лічу і не перапісваю, а ты перапісваеш... Навошта?
- Зоркі?
- Паказчыкі!
- Паслухай, ты проста п'яны. Я ж табе кажу: хай думаюць тыя, хто мне грошы плоціць... Давай яшчэ па сто — і па хатах...
- Давай. Але ты мне скажы: кожная праца павінна прыносіць карысць?
- Кожная.
- А твая прыносіць?
- Гэта ты спытай у тых, хто плоціць грошы.
- Добра. А табе самому гэта нецікава?
- Цікава.
- Ну і...
- Што ты ўсё «ну і...» ды «ну і...» — гавары па-чалавечы!
Я ўзрадаваўся: захваляваўся сябар, сарваўся, прабрала, значыць. I зноў спытаў:
- Дык ты лічыш, што твая праца карысная і патрэбная?
- Раз плоцяць грошы — значыць, карысная і патрэбная.
- Каму?
- Людзям.
- А табе?
- I мне.
- А чаму?
- Бо плоцяць грошы. А ў соценных паперак такі прыемны колер. Ты бачыў?
- Добра, табе карысная, бо плоцяць грошы, а людзям, людзям якая карысць ад яе?
- А што мне да людзей... Чаму я павінен пра некага думаць?
- Добра... А можа, лічбы твае, якія ты спісваеш, скарыстаюць потым, каб людзей забіваць. Ты ж не ведаеш, навошта іх спісваеш...
- Сказаў: людзей забіваць. Лічбамі?.. Ха-ха!.. Ха-ха!..
- Што ты смяешся! Можа, ты сыравіну для бомбы лічбавай выпрацоўваеш!
— А што ёсць ужо такая?
- Ну ты яс не ведаеш і не цікавішся, дзеля чаго працуеш...
- Смешны ты чалавек: я ж табе соты раз кажу: дзеля грошай...
- А чым табе праца падабаецца, ці ты толькі дзеля грошай за яе трымаешся?
- Ну, можа, мне шэры колер экрана дысплея пада-баецца, якая розніца... Пойдзем дахаты...
* * *
Назаўтра шэф выклікаў мяне да сябе ў кабінет.
- Ці пагаварыў ты з гэтым?..— па-змоўніцку пра-шаптаў ён.
- Пагаварыў.
- I што?
- Не падступіцца да яго ні з якога боку. Чурбан, дый годзе. Адно паўтарае: раз грошы плоцяць, значыць, я тут патрэбны. Колер грошай яму, бачыш, падабаецца... Зацыкліўся.
- Ен, ці нехта іншы, і сапраўды патрэбны там, за дысплеем. Але яго канкрэтна нам трымаць ужо нявыгадна... Грошыкі цю-цю. I якія грошыкі... Чорт мяне за язык пацягнуў сказаць пра заахвочванне, ды яшчэ ў дагавор запісаць... Добра, ідзі. Мы што-небудзь прыду-маем.
* * *
Праз тыдзень сябра мой прыйшоў з перавязанаю галавою.
- Што здарылася? — гхытаю.
- Ды заходзіў у пад'езд — цагліна сарвалася аднекуль зверху і «бах!». Добра, што трохі міма — проста слізганула па галаве, а так бы — канцы...
- Ай-я-яй...— паспачуваў я і зірнуў у бок кабінета шэфа: прыдумаў, тожа мне...
Яшчэ праз дзень нейкі злачынца з нажом і крыкам «Жыццё ці кашалёк!» кінуўся да сябра на пустым прыпынку. Сябар абяззброіў яго і здаў у міліцыю.
- Пэўна, рэкеціры даведаліся, што добра зарабляю,— сказаў сябар,— трэба наняць ахову. Як ты думаеш, рублёў па сто ў дзень хопіць ахоўніку?
У мяне вочы на лоб палезлі: я зарабляў, калі раскінуць па днях, рублёў 25.
— Бяры мяне за такія грошы,— пажартаваў я. Сябар успрыняў усур'ёз, ацаніў мяне позіркам і крыва ўсміхнуўся:
- Куды табе... Цябе пстрычком зваліць можна. Мне трэба во, во і во,— паказаў ён рукамі, нібы нейкую шафу абмацваў.
- Дзе ж ты такога знойдзеш?
- Знайду. Нагледзеў ужо.
- I што ён цэлымі днямі будзе рабіць?
- Сядзець побач і кніжкі чытаць.
- I начаваць ля цябе будзе?
- Каля дзвярэй, як сабака.
Жарты жартамі, але заўтра такая шафа сядзела ля ўвахода ў наш аддзел і зыркала вачыма то направа, то налева. А сябар мой вечарам атрымаў за сённяшні дзень 1760 рублёў. I сто з іх выдаў ахоўніку.
* * *
Хай у начальства галава баліць, што рабіць, а я паціху пачаў шукаць сабе іншую работу. У тым, што наша фірма прагарыць, сумліву не было. Прыбытак мы давалі нязначны, а сябар мой штодзень атрымліваў ужо болын чымсьці чатыры месячныя аклады майго шэфа. I сум-ленне яго не мучыла. Наадварот, прыходзіў ён на працу, як на свята: вясёлы — само жыццё ў штанах, стараўся развесяліць усіх, жартаваў, показкі расказваў. I, здаецца, не заўважаў, з якой агідай адварочваюцца ад яго людзі, калі ён адыходзіў.
Я шукаў новую работу. Вечарам, ідучы дадому, я спыніўся каля дошкі аб'яў. Нічога цікавага не было.
- Што, работу выбіраеш? — пачуў я побач сябраў голас.
Я моўчкі зірнуў на яго.
- Дык мо пайшлі да мяне.
- Куды? — не зразумеў я.
- Як куды? На дысплей, на маё месца. Што — не справішся? Дзе дзенешся... Я табе рублёў па дзвесце ўдзень плаціць буду. Дзе яшчэ ты такія грошы заробіш?
- А ты што рабіць будзеш?
- Грошы атрымліваць. Ты ведаеш, колькі мне зараз плоцяць? I табе, і двум ахоўнікам хопіць. I ўсё законна...