МАЎЧАЛЬНІКІ
Спрачаюцца, хвалююцца, крычаць
Хлапцы за мову, за лясы i рэкі,
А вось славутасці маўчаць —
Hi бэ ні мэ ні ку-ка-рэ-ку.
Баяцца дэмакратыі яны,
Таму ў палоне змрочнага настрою,
Бо званні, прэміі i ардэны
Ім даставаліся ў пару застою.
Ix прывучылі так галасаваць,
I пляскаць у далоні па заданню,
I кожнаму ўсміхацца, i ўставаць,
Што лепш ніхто не плясне i не ўстане.
Ha ix — амаль што вечнасці пячаць,
A ім усё чагосьці мала.
Хлапцы за мову, зa лясы крычаць,
Але маўчаць зацята аксакалы.
ЧАРГА
Нас павучаюць: «Ленін сам стаяў
Па шклянку чаю ў сталоўцы,
Усім пакрыўджаным спрыяў
I сірат гладзіў па галоўцы.
Таму ў Правадыра вучыцеся усе
Спагадзе, ласцы i ў чарзе стаянню
I прывыкайце пакрысе
Нястачы ўсе ўспрымаць без хвалявання».
У чэргах паўстагоддзя мы стаім,
Прывычныя да хамства i абразы,
I толькі з ідэолагам сваім
Нe стрэліся у чэргах аніразу.
Чым ён харчуецца штодня?
Паветрам, пэўна, ці вадою з крана?
А сыты ж сам, i кормная радня
Яму цытаткі спісвае старанна,
Каб павучаць усіх натхнёным сказам,
Пад'еўшы балыка i пірага…
Пакуль ён з намі ў хвост не стане разам,
Ніколі ў нас не кончыцца чарга.
ЗВОДНЫ ХОР
Здаецца, гэта — страшны сон:
Піяна i крашчэнда
Пяюць харысты ва ўнісон
Астатні опус Бэндэ.
Гучаць суладна галасы,
I за салістам тэму
Вядуць адны, адны басы:
«Хутчэй лаві нацдэма».
Відаць, з архіва прывалок
Ім дырыжор пахмуры
I, кроў адмыўшы, даў знарок
Старонкі партытуры.
Мы ачунялі пакрысе,
I ведаюць нямногія,
Як калаціліся усе
Ад той тэрміналогіі.
Ды зноў задягваюць басы:
«Нацдэмы», «змовы», «зборышчы»,
I падбірае ж галасы
Той самадзейны хор яшчэ.
Які ж зацяты дырыжор
На нотах ставіў галачку,
Каб заспявалі «до-мінор»,
Прыняўшы ў Бэндэ палачку.
A прачытаўшы перад сном
Вячэрнюю газету,
Узніклі краты за акном
I Бэндэ з таго свету.
Не трэба мне набыткаў мець
Hi мала i ні многа,
Баюся толькі анямець
З увішнай дапамогай.
Хто ж дырыжор? Каму служыць
Наняўся ён нанова?
Відаць, за крэселца дрыжыдь
У час п е р а б у д о в ы.
ЮНАКІ
Колькі вас загінула, скажыце,
Дзе вас пахавалі i калі?
Не ў стаптаным беларускім жыце,
A ў чужой знявечанай зямлі.
Колькі вас, яшчэ не цалаваных,
Не спазнаўшых радасці ў жыцці,
Заціскала вогненныя раны
I дамоў не здолела прыйсці?
Што дала ў трынаццатым стагоддзі
Тая непатрэбная вайна?
Вамі ў кожным жудасным паходзе
Сплочана крывавая цана.
Што i ад каго вы адстаялі?
Дзе вы свой закончылі паход?
Многія сабе заваявалі
Помнікі у васемнаццаць год.
I цяпер у апусцелай хаце
Праклінае кожны дзень вайны
I глядзіць заплаканая маці
Не на сына, а на ардэны.
…На чало жалобнай Беларусі
З жалем пазіраю ўсё часцей.
Хоць не веру ў Бога, а малюся
Я за ўсіх унукаў i дзяцей.
ПАВАГА
Мы развучыліся смяяцца
I паважаць саміх сябе,
Адданыя нялёгкай працы
I непатрэбнай «барацьбе».
За што я толькі не змагаўся?
За новы быт i за калгас,
Не сумняваўся, не вагаўся,
Бо ясна ўсё было для нас.
Заўжды было адзінадушша
Ад Брэста i да Калымы,
Ды толькі, што такое душы,
Не ведалі з маленства мы.
А нешта горача смылела,
Сумненні мучылі спярша,
Пакуль не зразумеў нясмела,
Што ные ўсё-такі душа,