Стамбульскі экспрэс

— Цяпер ваша чарга, — сказаў ён Корал.

— О, я не ведаю такіх песень, якія б вам спадабаліся, — сур'ёзна сказала яна, у той жа час шукала ў памяці што-небудзь крыху старамоднае і журботнае, што-небудзь, што пасавала б да яго кранальнай сумнай песенькі.

— Але ж павінны мы неяк бавіць час.

Корал раптам заспявала нягучным, але чыстым голасам, падобным на гук музычнай скрынкі:

Хто будзе маім,
Я пакуль не рашыла,
Я з Майклам ганяла
Усю ноч на машыне.

Я з Пітэрам ў парку
На лаўцы сядзела.
А ўвечары з Джонам
На зоркі глядзела.

А потым знянацку
Сустрэлася з Гары,
З ім горкага піва
Напілася ў бары.

Дый некалі будзе уцехам канец,
І дзеўчына пойдзе з хлапцом пад вянец.

— Гэта Субоціца? — закрычаў Майет, калі скрозь завею паказаліся некалькі гліняных будынкаў.

Шафёр кіўнуў і паказаў рукой наперад. На сярэдзіну шашы выбегла дзіцё, і машына рэзка павярнула ўбок, каб не наехаць на яго. Пранізліва запішчала кураня, і шэрае пер'е разляцелася па снезе. З хаткі выйшла бабуля і закрычала ім наўздагон.

— Што яна сказала?

Шафёр павярнуў галаву і ўсміхнуўся:

— «Праклятыя жыды».

Стрэлка спідометра задрыжала і пачала адступаць: пяцьдзесяць міль, сорак, трыццаць, дваццаць.

— Тут паўсюль салдаты, — сказаў шафёр.

— Вы думаеце, што тут абмежаванне хуткасці?

— Не, не. Гэтыя праклятыя салдафоны! Як толькі ўбачаць добрую машыну, адразу рэквізуюць. Тое самае з коньмі. — Ён паказаў на палі, ахутаныя снегам. — Сяляне — яны ўсе галадаюць. Я працаваў тут некалі, але потым вырашыў: гэта не па мне, лепей буду жыць у горадзе. Увогуле, вёска гіне. — Ён кіўнуў галавой у бок чыгункі, якой не было відно ў снежным буране: — Адзін-два цягнікі на дзень — вось і ўсё. Не дзіва, што тут чырвоныя бунтуюць.

— А ў вас гэтаксама былі бунты?

— Бунты? Вочы б мае не глядзелі на ўсё гэта! Таварныя склады ўсе гараць, паштамт разбіты ўшчэнт. Паліцыя ў паніцы. Белград на ваенным становішчы.

— Я хачу паслаць адгэтуль тэлеграму. Але ці дойдзе яна?

Машына, пыхкаючы, пракладала сабе дарогу, узлазячы на другой перадачы на маленькі пагорак, потым паехала па вуліцы з закуранымі цаглянымі хацінамі, пазаклеенымі аб'явамі і адозвамі.

— Калі вы хочаце паслаць тэлеграму, то на вашым месцы я паслаў бы яе адгэтуль. У Белградзе чэргі газетчыкаў, паштамт разбураны, і ўладам давялося канфіскаваць стары рэстаран Міколы. Разумееце, што гэта значыць? Ды дзе ўжо вам, вы ж іншаземец. Галоўнае — не клапы, хай бы яны былі: кажуць, яны нават карысныя для здароўя…

— Ці хопіць у мяне часу паслаць адгэтуль тэлеграму і паспець на цягнік?