На пачатку 80-х гг. Д. Лэнчыцкі і Я. Карцан засноўваюць друкарні ў Вільні, дзе існавалі ўжо з сярэдзіны 70-х гг. друкарні Мамонічаў і М. К. Радзівіла (апошні ў 1586 г. перадаў сваю друкарню Віленскай езуіцкай акадэміі). Менавіта Вільня робіцца з гэтага часу выдавецкім, навуковым і літаратурным цэнтрам Вялікага Княства Літоўскага. Як і раней, выдавецкая справа падпарадкоўвалася спачатку мэтам рэлігійнай прапаганды, таму друкарня Мамонічаў спецыялізавалася на праваслаўных кірылічных кнігах, друкарня М. К. Радзівіла – на каталіцкай лацінамоўнай літаратуры, друкарні Д. Лэнчыцкага і Я. Карцана – на пратэстанцкіх польскамоўных і лацінамоўных выданнях. Але разам з богаслужэбнай і рэлігійна-палемічнай літаратурай пачынаюць выходзіць кнігі навуковага і мастацкага зместу; друкарні Д. Лэнчыцкага і Я. Карцана паступова страчваюць свой вузкаканфесійны характар і выдаюць кнігі прадстаўнікоў розных веравызнанняў.
Развіццё польскамоўнай паэзіі ў 80-х гг. XVI ст. звязана пераважна з дзейнасцю друкарняў Я. Карцана і Д. Лэнчыцкага. У тагачасных выданнях Мамонічаў польскамоўныя паэтычныя творы яшчэ не сустракаюцца, а ў выданнях радзівілаўскай друкарні з’яўляюцца толькі ў панегірычных зборніках у гонар Стэфана Баторыя і Жыгімонта Вазы, аснову якіх складалі вершы на лацінскай мове ( “Gratulationes...”, 1579; “Gratulationes...”, 1589). Польскі даследчык З. Новак выказаў меркаванне, што менавіта з друкарні М. К. Радзівіла выйшла ў свет у 1580 – 1581 гг. польскамоўная паэма С. Лаўрэнція “Лямант няшчаснага Рыгора Осціка” (Nowak 1972: 96), але з такой жа доляй верагоднасці можна сцвярджаць, што яна выйшла з друкарні Я. Карцана.
Я. Карцан, якога А. А. Анушкін трапна назваў віленскім Альдам Мануцыем за ягоную любоў да антычнай літаратуры і гуманістычны накірунак дзейнасці (Анушкін 1970: 80), займае першае месца сярод друкароў Княства па колькасці выдадзеных кніг, і па разнастайнасці іхняга зместу. Як і ў лоскіх выданнях, Я. Карцан у сваіх віленскіх друках змяшчаў звычайна эпіграмы на герб фундатара кнігі, вершаваныя прысвячэнні і прадмовы да чытача. Напрыклад, у кнізе М. Т. Цыцэрона “Пра абавязкі” (Вільня, 1583) змешчана вершаваная прадмова С. Грахоўскага, у кнізе Э. Ратэрдамскага “Хрысціянскае рыцарства” (Вільня, 1585) – ананімныя эпіграмы на гербы Крыштафа Радзівіла, Валентыя Раўнацкага і Марціна Палонскага, у кнізе C. Высоцкага “Нябесныя весніцы” (Вільня, 1588) – ананімная эпіграма на герб Катажыны з Тэнчынскіх. Найбольш значным літаратурна-мастацкім выданнем Я. Карцана 80-х гг. з’яўляецца зборнік, прысвечаны памяці памёрлага ў 1584 г. віленскага ваяводы Мікалая Радзівіла: “Радзівіліяда ...” (Вільня, 1588). Акрамя лацінамоўнай паэмы Я. Радвана “Радзівіліяда... альбо пра жыццё і справы... князя Мікалая Радзівіла” ў кнігу ўвайшлі празаічныя прысвячэнні Я. Абрамовіча, А. Валяна, Я. Руцкага, лацінамоўныя вершы Я. Радвана, П. Раізіуша, польскамоўныя вершы-прысвячэнні Я. Казаковіча і ананімны верш на польскай мове “Слава на шчаслівую перамогу князя Мікалая Радзівіла” (Е. Юшыньскі, а ўслед за ім З. Флорчак лічаць аўтарам гэтага верша Андрэя Сапегу (Juszyński 1820: 2, 163; Fłorczak 1967: 243), хаця ёсць больш падстаў меркаваць, што твор выйшаў з-пад пяра Я. Казаковіча).
Д. Лэнчыцкі спецыялізаваўся ў асноўным на выданні рэлігійна-палемічных сачыненняў на лацінскай і польскай мовах (пратэстантаў, каталікоў, а пазней і уніятаў), але надрукаваў у 80-х гг. і некалькі значных паэтычных твораў: лацінамоўную паэму Ф. Градоўскага “Апісанне маскоўскага паходу князя Крыштафа Радзівіла” (Вільня, 1582) ды польскамоўную паэму А. Рымшы на гэтую ж тэму “Дзесяцігадовая аповесць ваенных спраў князя Крыштафа Радзівіла” (Вільня, 1585). У апошнім выданні акрамя паэмы А. Рымшы змешчаны таксама вершы на лацінскай і польскай мове А. Рымшы, Я. Радвана, Я. Казаковіча і паэта, што схаваўся за крыптанімам “M. J” (магчыма, гэта быў М. Стрыйкоўскі). На нашу думку, менавіта ў друкарні Д. Лэнчыцкага была надрукавана ананімная антыкаталіцкая паэма “Апалагетык, гэта ёсць Абарона канфедэрацыі” (1582 г; месца выдання на вокладцы не пазначана).
Прысутнасць у выданнях паэм А. Рымшы і Я. Радвана вершаў іншых аўтараў выразна сведчыць пра цесныя творчыя кантакты паміж тагачаснымі літаратарамі, пра існаванне ў 80-х гг. віленскага гуртка паэтаў (Ф. Градоўскі, А. Рымша, Я. Радван, Я. Казаковіч) накшталт берасцейскага 60-х гг. і лоскага 70-х гг. Пра гэта ж сведчаць і згадкі А. Рымшы пра Ф. Градоўскага (Rymsza 1972: 140 – 141), Я. Казаковіча пра А. Рымшу (Rymsza 1972: 135 - 136) на старонках “Дзесяцігадовай аповесці...”, прысвячэнне шэрага твораў тым самым мецэнатам – Радзівілам біржайскай лініі.