Вось чаму з самага пачатку паэма С. Лаўрэнція здаецца нам занадта дыдактычнай. Абумоўленае жанравай спецыфікай “Ляманту..." дапаўненне дзеянняў Осціка “ўчарашняга" пачуццямі Осціка “сённяшняга" зрабіла немагчымым выяўленне духоўнай эвалюцыі героя на працягу жыцця.
Але пасля таго, як суд адбыўся, прыгавор вынесены, плынь падзеяў у “Ляманце..." даходзіць да моманту прасвятлення героя i, вычарпаная, спыняецца. Эпічны Осцік супадае ў часе з Осцікам спавядальным. Але споведзь пра мінулае завершана, i герой пераходзщь ад ацэнак мінулых учынкаў да выяўлення сваіх перажыванняў у дадзены момант (скажам, у апошнюю ноч перад пакараннем). І вось тут з’яўляецца сапраўдны пcixaлагізм, не раздвоены на псіхалагізм мінулых учынкаў i псіхалагізм сённяшніх пачуццяў да гэтых учынкаў; пачынае вымалёўвацца партрэт героя, які адлюстроўвае яго душэўныя пакуты напярэдадні пакарання.
У роспачы Рыгор Осцік звяртаецца з пранікнёнымі словамі да маці, жонкі, сына, караля, Айчыны, i гэтым шчырым словам асуджанага на смерць чалавека цяжка не верыць.
С. Лаўрэнці паказаў чытачам свайго героя прасветленым пасля шчырага пакаяння, а таму не парушыў мастацкую цэласнасць i псіхалапчную праўдзівасць “Ляманту...", калі укладваў у вусны Рыгора Осціка словы ўдзячнасці каралю i Айчыне, выкрываў i асуджаў злачынствы героя вуснамі самога героя.
3 гэтага пункту гледжання да паэта XVI ст. не можа быць ніякіх прэтэнзіяў. Можа, зразумела, узнікнуць пытанне: наколькі праўдзіва i аб'ектыўна перададзены ў “Ляманце..." рэальныя гістарычныя падзеі, наколькі літаратурны Осцік адпавядае рэальнаму? Іншымі словамі, ці не з’яўляецца сюжэт паэмы тэндэнцыйна скампанаванай прыдумкай, а негатыўны маральны воблік героя – толькі наўмысным адлюстраваннем ягоных палітычных прыхільнасцяў?
На пэўную тэндэнцыйнасць “Ляманту..." звяртаў увагу 3. Новак: “Да змешчанай у ім інфармацыі трэба падыходзіць, аднак, з вялікай дозай крытыцызму, паколькі служыла яна найперш мэтам прапагандысцкім i паранетычным, што ставіць пад сумненне аб’ектыўнасць падбору матэрыялу, фармуліровак i меркаванняў" (Nowak 1972: 88). Аднак ніводзін з гістарычных дакументаў, у якіх паведамляецца пра здраду Рыгора Осціка, не супярэчыць зместу “Ляманту...". Толькі папскі нунцый Ян Андрэй Калігары у лістах да кардынала Пталамея Галія Каменея правакацыйна падаваў факт здрады Осціка як вынік шырокамаштабнай змовы прыхільнікаў Рэфармацыі ў Рэчы Паспалітай: Рыгор Осцік быў па веравызнані кальвініст, як і ягоны брат Юры, і Радзівілы біржайскай лініі (Nowak 1972: 118). Версія Калігары не мае аднак ніякага дакументальнага пацвярджэння i была, хутчэй за ўсё, свядома сфабрыкаваная на карысць інтарэсаў Контррэфармацыі.
Таму, прымаючы да yвaгi пэўную тэндэнцыйнасць С. Лаўрэнція, якая вынікала з тагачаснага ваенна-палітычнага становішча Вялікага Княства Літоўскага, – з пункту гледжання канкрэтнай адпаведнасці зместу твора гістарычным фактам i навуковым даследаванням трэба прызнаць слушнай выснову М. Лаўмяньскай: “Сюжэту “Ляманту..." можна ўвогуле верыць – факты, якія дазваляюць супаставіць сябе с адпаведнымі паведамленнямі хронік, вытрымліваюць выпрабаванне крытыкі, што нараджае давер і да іншых, нідзе болей не занатаваных” (Łowmiańska 1933: 37).
“Лямант няшчаснага Рыгора Осціка" займае асаблівае месца ў польскамоўнай паэзіі Беларусі эпохі Рэнесансу.
Гэта не ананімная паэма не, бо вядома імя (псеўданім) яе аўтара, але i ў шэрагу персаналізаваных твораў адчувае яна сябе пакуль няўтульна: акрамя імя, мы нічога сёння пра Станіслава Лаўрэнція не ведаем.
У той час, калі у паэзіі панавала эпічная традыцыя, аўтар “Ляманту..." звярнуўся да ліра-эпічнай формы выяўлення. У той час, кaлi паэты апявалі высакародных герояў, якія сваей дзяржаўнай i ваеннай дзейнасцю праслaвiлі Айчыну, С. Лаўрэнці паказаў у caмiм творы “антыгероя", “вырадка", які Айчыне здрадзіў.