— Ці магу я налавіць табе сардзін? І я ведаю, дзе можна дастаць чатыры прынады.
— У мяне яшчэ сённяшнія засталіся. Я паклаў іх у скрынку з соллю.
— Дазволь мне дадаць чатыры свежыя.
— Адну, — сказаў стары чалавек. Вера і надзея ніколі не пакідала яго. Але цяпер як быццам ветрык атуліў іх сваім павевам.
— Дзве, — сказаў хлопчык.
— Дзве дык дзве, — пагадзіўся стары чалавек. — Ты іх не свіснуў?
— Бывала і такое, — сказаў хлопчык. — Але гэтыя купіў.
— Дзякуй, — сказаў стары чалавек. Ён быў занадта просты, каб дзівіцца: калі да яго прыйшла пакора? Але ён ведаў, што яна прыйшла, і ведаў, што ў ёй няма ганьбы і яна не прычыніла аніякай страты праўдзівай гордасці.
— З гэткай плынню заўтра маецца быць неблагі дзень, — сказаў ён.
— Куды ты рушыш лавіць? — спытаўся хлопчык.
— Як найдалей, а вярнуся, калі пераменіцца вецер. Хачу выйсці давідна.
— Я пастараюся зрабіць так, каб мой рыбак таксама лавіў далёка, — сказаў хлопчык. — Калі ты зачэпіш на кручок нешта сапраўды буйнае, мы зможам прыйсці табе на дапамогу.
— Ён не любіць працаваць занадта далёка.
— Не любіць, — згадзіўся хлопчык. — Але я ўбачу гэткае, чаго ён не можа ўбачыць: да прыкладу, птушку, што лётае над вадой, каб падабрацца да рыбіны, і выпраўлю яго ў пагоню за дэльфінам.
— Ён так кепска бачыць?
— Амаль сляпы.
— Дзіўна, — заўважыў стары чалавек. — Ён ніколі не лавіў чарапах, а якраз гэта псуе вочы.
— Але ж ты не год, не два лавіў чарапах каля Маскітавага берага[2], але зрок у цябе добры.
— Я — дзіўны стары чалавек.
— Але ці дастаткова ў цябе цяпер сілы, каб справіцца з сапраўды буйнай рыбай?
— Думаю, што так. І, апроч таго, ёсць розныя хітрыкі.
— Давай занясем прычындалле дадому, — сказаў хлопчык. — Тады я вазьму сетку і пайду па сардзіны.
Яны сабралі ледзь не ўсе снасці. Стары чалавек нёс мачту на сваім плячы, а хлопчык нёс драўляную скрынку з туга скручанымі карычневымі шнурамі, бусак і гарпун са стралой. Скрынка з прынадамі заставалася пад кармой лодкі разам з дубінкай, якую ўжывалі, каб аглушыць рыбу, калі тую падцягвалі сеткай да борта.
Ніхто не краў у старога чалавека, але не шкодзіла забраць ветразь і цяжкія шнуры дадому, бо ад расы яны маглі адсырэць, і хоць стары чалавек пэўна ведаў, што ніхто з тутэйшых людзей не паквапіцца на яго маёмасць, бусак і гарпун былі б непатрэбнай спакусай у лодцы.
Яны разам узняліся па дарозе да халупы старога чалавека і ўвайшлі ў яе праз адчыненыя дзверы. Стары чалавек прыставіў мачту разам з абкручаным вакол яе ветразем да сцяны, хлопчык паклаў скрынку да іншае начынне ля яе. Мачта была ў даўжыню амаль гэткая, як адзін пакой халупы. У халупе, зробленай з моцных прылісткаў каралеўскай пальмы, што завуцца guano, меліся: ложак, стол, адно крэсла і на земляной падлозе месца для гатавання на драўнінным вугалі. На карычневых сценах з разгладжаных лістоў трывалага валакністага guano, якія перакрывалі адзін аднаго, вісела каляровая карцінка з Найсвяцейшым Сэрцам Гасподнім ды яшчэ адна з Кабрэнскай Маці Божай. Яны засталіся ад ягонай жонкі. Раней тут на сцяне была і падмаляваная жончына фатаграфія, але надта журботна яму рабілася, калі ён глядзеў на яе, і тая зараз ляжала на паліцы пад ягонай чыстай кашуляй.
— Што ты маеш есці? — спытаўся хлопчык.
— Гаршчок жоўтага рысу з рыбай. Не хочаш трохі?
— Не. Я буду есці дома. Зрабіць мне табе агонь?
— Не. Я зраблю пазней. Альбо буду есці рыс халодны.
— Ці магу я ўзяць сетку?
— Ага.
У халупе не было жаданай сеткі, і хлопчык памятаў, калі яны прадалі яе. Але яны гулялі ў гэтую байку штодня. Не было ані гаршка з жоўтым рысам і рыбай, і хлопчык гэта ведаў таксама.
— Восемдзесят пяць — шчаслівая лічба, — сказаў стары чалавек. — Што ты скажаш, калі рыбіна, якую я прынясу, разабраная заважыць тысячу фунтаў?
— Я вазьму сетку і пайду лавіць сардзіны. Ты будзеш сядзець на парозе на сонцы?
— Але. У мяне ёсць учарашняя газета, і я прачытаю пра бейсбол.
Хлопчык не ведаў, ці не выдумка і ўчарашняя газета, але стары чалавек выцягнуў яе з-пад ложка.
— Перыка даў мне ў bodega[3], — растлумачыў ён.
— Я прыйду, калі налаўлю сардзін. Пакладу твае і мае разам у лёд, і мы падзелім іх раніцой. Калі я вярнуся, ты раскажаш мне пра бейсбол.
— «Янкі» не могуць прайграць.
— Але мяне непакояць «Індзейцы» з Кліўленда.
— Вер у «Янкі», сынок. Хай перад вачыма ў цябе стаіць вялікі Дзі Маджыа.
— Мяне непакояць як дэтройцкія «Тыгры», гэтак і кліўлендскія «Індзейцы».