Выбрать главу

– Забіў? – спытаў Колька.

– У тым і справа, што не... – Козел уздыхнуў. – Сцяну толькі развярнуў. Суд. Даюць Сымону тры гады.

– Так мала, усяго тры гады?

– А за гэтыя справы больш не даюць. Сымон у турму, а на ганку гаворыць: нічога, нічога, адбуду я тры гады, а ў балоце ў мяне танк схаваны... Ужо скора павінен выйсці Сымон.

Яны памаўчалі, разважаючы самі сабе, што будзе, калі вернецца гэты Сымон. Потым Кольку ўзяло сумненне, ці было такое на свеце. І адкуль Козел ведае пра гэта? Ён паглядзеў на Козела і прыкмеціў, што той цікуе за ім. І Лецечка зразумеў, што Козел проста глуміцца з яго, прыдумаў ён гэтага гарбатага Сымона, прыдумаў, каб, пэўна, згладзіць сваю адзіноту. А расказаў, таму што зайздросціў яму, Лецечку, лічыў сябе абыдзеным, абдзеленым нечым нават у параўнанні з ім. Лецечку стала шкада Козела. Ён дараваў яму гэтую здзеклівую прыдумку, але ўпікнуў:

– Злы ты, Васька, злы. Усё б табе паздзекавацца, пакпіць.

Козел раззлаваўся, што яго выкрылі, як звар'яцеўшы, бясконца лапочучы сам сабе: «Пакпіць-паздзекавацца, пакпіць-паздзекавацца...», забегаў па пакоі, пяць крокаў уперад, пяць крокаў назад, ад стала да дзвярэй, ад дзвярэй да стала. На стале тужліва пазвоньвала шклянка з пазаўчарашнімі павялымі ўжо кветкамі. Лісце было яшчэ свежае, зялёнае, а блакітныя пялёсткі, нібыта іх прысыпалі пылам, як прыхопленыя агнём, пажухлі, скруціліся, ападалі, асыпаліся на стол пры кожным кроку Козела. Лецечка ўслухоўваўся, як цененька і тужліва дзвінькае шклянка, як падаюць пялёсткі, слухаў, як тлумна і супярэчліва бягуць думкі. Папікаў сябе, што распачаў гэтую гаворку з Козелам. Раскалоў яго Козел, як грэцкі арэх, блазнуе, смяецца з яго. Панясе па ўсім дзетдоме, як ён, Лецечка, заляцаўся да Лены, як ён мілаваўся, цалаваўся з ёй, якую казу яна яму ўпарола. Сабака, Асталоп, і той будзе аб усім ведаць. Усім нашэпча Козел. І Лецечка шукаў і не знаходзіў выйсця, скарыўся, быў ужо гатовы цярпліва трываць усё, што выпадзе яму, усе кпіны зносіць моўчкі.

Але Козел, пэўна, упершыню ў жыцці змяніў сваім звычкам, нічога нікому не нашаптаў, нічога нікому не ўвёў у вушы. А пасля абеду неўпрыкметку ён знік з ізалятара.

Наогул яны сёння ўтрох павінны былі збегчы з ізалятара: Козел, Лецечка і Дзыбаты. Сёння быў дзень медыцынскага агляду, і да іх павінна была прыйсці ўрачыха, паглядзець, паслухаць іх, назначыць каму пілюлі, каму мікстуру, а каму і ўколы.

Кожны такі медыцынскі агляд быў для Лецечкі цяжкім выпрабаваннем. Маркотна і нудліва ішоў час, калі чакалі ўрачыху. А як тая ўрэшце з'яўлялася, з ім адбывалася і зусім ужо штосьці незразумелае. Яго кідала ў дрыжыкі, як толькі ён бачыў чалавека ў белым медыцынскім халаце, а варта было дакрануцца да голага цела стэтаскопам, як ён упадаў нібы ў сон, пруцянеў, і потым патрэбен быў дзень, а то і два, каб апрытомнець.

Пасля медыцынскіх аглядаў ён іншы раз не хадзіў і ў школу. Спаў, быў абыякавы да яды, людзей, кніжак. Вось чаму больш за ўсё любіў Лецечка лета. Летам можна было пазбегнуць медыцынскіх аглядаў, згаварыцца з хлопцамі і сысці з ізалятара на цэлы дзень. Толькі вось сёння штосьці разбрыліся ўсе па адным. Стась не з'явіўся з абеду, Козел паказаўся і знік. Лецечка быў адзін. І адзінота была нясцерпная. Выходзіла, што ў адзін дзень яму здрадзіла не толькі Лена, але і верныя сябры. І Колька рашыў пакутаваць ужо, колькі мог, трываў у пакоі, чакаючы ўрачыху, але тая затрымлівалася. І ў Лецечкі не хапіла духу дачакацца яе.

Стася з Козелам не было і ў пакоі ў хлопцаў на здаровай палавіне корпуса. А вось хлопцы былі ўсе ў наяўнасці, усе васемнаццаць. Сядзелі на ложках і крэслах, і нават на стале, радзіліся: Вера Канстанцінаўна зноў «забыла» ў спальні на гэты раз дзве булкі хлеба. Паклала іх на стол, на газету, ножык вось толькі не здагадалася пакласці побач з хлебам, не здагадалася цукерак ці то масла да гэтага хлеба.

Хлопцы пасля абеду былі сытыя, таму і радзіліся доўга. Усе яны добра разумелі выхавацельніцу, зразумелі, што гэта выклік, але не было апетыту есці хлеб сухама, а мо не хапала і рашучасці, не знаходзілася таго першага, які б падаў прыклад.

– Бурачка трэба, знайдзіце Бурачка-большага, – параіў Лецечка. – Яму булку хлеба ўмяць, – што два пальцы абмачыць...

Лецечка быў згодны, што хлеб трэба з'есці, знішчыць, так нават дакладней будзе. Але сам ён не хацеў і дакранацца да гэтага хлеба, а есці ён бы яго не еў і з вялікай галадухі.

Хлопцы збегалі прывялі Бурачка, прынеслі яму графін вады, пасадзілі на стол, нават сурвэтку з тумбачкі сцягнулі і на грудзі яму пачапілі. І Бурачок-большы без усялякіх ваганняў і разважанняў, без лішніх слоў, вочы вылупіў толькі ад сквапнасці ці ад цяжкой працы, за дзесяць мінут умалаціў булку хлеба і амаль да дна выпіў трохлітровы графін вады. Але другую булку не адолеў, з перасыці вочы яго асалавелі, і ён пачаў нават крышку заікацца, пачаў несці лухту: маўляў, калі б грошай далі, дык ён і яшчэ б утаптаў, трэцюю, а задарма адмаўляецца.