— Пасля дакладу Корб-Варановіча ў Акадэміі… Пыталіся пра цябе.
Цяпер Алесю здавалася, што халодная гразкая вадкасць паглынула яго па горла.
— Упаўнаважаны сказаў, што ты чалавек таленавіты, але паддаўся шкодным уплывам. Яны за табой адмыслова назіраюць, каб выправіць на патрэбны шлях. А я, аказваецца, непралетарскага паходжання – уяві сабе, толькі таму, што мой бацька быў пры царызме старшынёй добраахвотнай пажарнай дружыны, і матчына радзіна ўся ў Заходняй Беларусі. А маці ж мая ўжо сем гадоў як памерла, і бацька працуе на чыгунцы. Але я не маю права працягваць сяброўства з табою і тваёй “хеўрай”, бо як чалавек хісткі ў перакананнях, цябе не змагу выправіць, затое сама патраплю пад уплыў і зраблюся шкодным элементам. Так што ў мяне два варыянты: я мушу альбо парваць з табой усялякія зносіны, каб не спіхваць цябе ў нацыяналістычную дрыгву, альбо сумленна дакладаць пра ўсё, што ты гаворыш і робіш, таварышам у ГПУ…
— І што ты вырашыла? – адчайна спытаў Вяжэвіч.
— Не ведаю… — Вераніка схапілася рукамі за скроні. — Мне ўвогуле гэтыя дні здаецца, што мяне сурочылі Начніцы, і я не магу прачнуцца. Ведаеш, Хведар П’янкоў прапанаваў выйсце… — дзяўчына нервова засмяялася.
— Хведар?
— Так… Добры таварыш Хведар. Адкуль толькі даведаўся? Прапанаваў пабрацца з ім шлюбам і забыцца на ўсе непрыемнасці. Казаў, што і ты ў турму загрыміш, і мяне за сабою пацягнеш. Намякаў на свае бліскучыя перспектывы пасля абароны дыплому… Смоўж.
— Я яго заб’ю! – Алесь сцягнуў з шыі матузок, на якім матляліся пальчаткі. — Ты не павінна змушаць сябе… Я проста паабяцаю… Не, прысягну сваім жыццём – што ніяк цябе болей не скампраметую. Ні погляду, ні слова…
— Дурань! – Вераніка злосна стукнула кулаком у баксёрскую пальчатку, якая вісела цяпер разам з напарніцай на плячы спартсмена-аматара. — Тады ўжо трэба адразу распісацца і мне, і табе ў сваім шкодніцтве! Ці ты і праўда гатовы вось так, пры першай пагрозе – ні слова, ні погляду? Ты гатовы мяне аддаць?
Алесь сумеўся.
— Хіба я маю на штосьці права? Дзеля тваёй бяспекі…
— Што ты мэкаеш, як цяля? Баксёр! Чаму ты лічыш, што мне патрэбная бяспека ад цябе? Без цябе?
Няўжо ён, Вяжэвіч, сын турэмнага лекара, неабыякавы гэтай неверагоднай, разумнай, смелай красуні? Гэта было — як, ужо амаль падаючы ў прорву, апынуцца на бяспечнай палянцы. Алесь нясмела дакрануўся да белага бярэціку… Рука слізганула ніжэй, пагладзіла залатую прадку валасоў, такую неслухмяную, што не захацела красавацца разам з усімі ў касе.
— Калі б я толькі ведаў… Што хоць трохі, крышачку табе патрэбны, я… зубамі грыз бы, жыццё паклаў… не аддаў бы.
— Таксама мне – зубамі... А боксам нашто пайшоў займацца?
Забытая светлая ўсмешка вярнулася на твар Веранікі.
…Яе вусны былі такія цёплыя – а далонькі халодныя, як ільдзяныя… Усё сталася так ясна…
— Я не дазволю разлучыць нас. Колькі цяпер часу? – Вяжэвіч сурова ссунуў густыя бровы, бы рыхтаваўся на двубой.
— Гадзіны тры, а што?
— Пайшлі! – Алесь пацягнуў дзяўчыну ўбок ад зялёных хваляў, рашуча рассякаючы восеньскую гразь. – Пойдзем у ЗАГС і распішамся. Як мая жонка, ты ж не зможаш пра мяне дакладаць – гэта нават у ГПУ павінны разумець! Ні ў адной краіне не даюць веры такім сведчанням. І П’янкоў адчэпіцца нарэшце – усвядоміць, што яму нічога не свеціць. Спадзяюся, усе гэтыя забабоны наконт вэлюма, кветак і банкету цябе абыходзяць. Я жыву ў асобным пакоі, так што…
— Чакай! – Вераніка вырвала руку і, гледзячы ў спалоханы ейным жэстам твар хлапца, перабольшана строга прамовіла. – Мы, вядома, супраць рамантыкі, але дзе хоць нейкае прызнанне ў каханні?
— А, ну так! — Вяжэвіч праззяў і раптам бухнуўся на адно калена проста ў гразкую калатэчу. — Вераніка Манцэвіч, чароўная Вераніка... я… я… кахаю… адразу пакахаў… — апошнія словы ніяк не стасаваліся з тэатральшчынай. Алесь, відаць, гэта адчуў, таму што ўзняўся і ўмольна зазірнуў у блакітныя вочы.
— Я праўда… кахаю цябе… Дужа… Я не ведаю, як мне гэта давесці… Ты станеш маёй жонкай?
Вераніка адвяла вочы.
— Скажы, верш “У святле месяцовым твая залатая каса...” ты мне пісаў?
— Табе.
— І ўсе наступныя вершы будзеш прысвячаць толькі мне?
— Вядома!
Вяжэвіч, зразумела, сам у гэта верыў, выпусцішы з увагі частку свайго творчага набытку пра трактары і станкі.
— Тады згодная!
Менскія насмешныя вароны кружлялі між хмарамі і Свіслаччу, але іх хрыпаты смех не мог прывесці да розуму дзве юныя авантурныя істоты, якія, як безліч іхніх аднагодкаў цягам безлічы стагоддзяў, былі ўпэўненыя, што свету ёсць нейкая справа да іхніх пачуццяў, і больш за тое, свет пакорліва схіліцца перед іхняй воляй быць разам…