– Эй, таксіст, – крыкнуў той, што выйшаў з дзяўчынай, – горад Рыо-дэ-Жанейра прыгожы – скажы?
– Які ён таксіст! Ён вадзіцель калгаснай кабылы.
– Хлопчыкі, я зараз скокну з балкона. Хто за мной?
– Пасігналь яшчэ, – папрасіў я таксіста.
– Дурнота, – сказаў ён. – Розуму на капейку, а прыкідваюцца на рубель.
Пакуль ён сігналіў, яны гарлапанілі там, на балконе, а потым адразу сціхлі, як толькі мы перасталі сігналіць. Таксіст выйшаў з машыны і пачаў нечага прыглядацца да дзверцы, адчыняў яе і зноў зачыняў.
– Што там такое? – спытаў я.
– Прыватнік адзін, разява, пацалаваў. На павароце. У стаяк дзверцы гваздануў. Каб не туды – прашыла б наскрозь... Адкручваўся, не хацеў чырвонец на рамонт даваць. Ды міліцыі збаяўся, каб не наскочыла...
– А ў самога што?
– Фару паплюшчыла трохі. Ярунда! Нават лямпачку не пабіў. Паедзем, ці што?
– Зараз паедзем.
Няхай бы гэтыя, што на балконе, хутчэй ужо ішлі. Урэшце, не падслухоўваць жа, не вывіжоўваць прыехаў я сюды. Там, у Эмы, калі мільганулася думка пра таксі, спакусліва памроілася мне развітанне. Банальнае развітанне, як у старым рамане, хіба толькі з умоўна пралітай слязой. Прапылены пілігрым стаіць ля чужога парога. I ніхто не пазнае яго. Нават яна. I ніхто не ведае, што тут разбіта ягонае сэрца... Шкада... Рамантыка разладжвалася; якая там рамантыка, калі во гэтыя вісяць на балконе, падбіваючы на зусім не сентыментальныя пачуцці. I яна не выходзіць на балкон.
– Ларыса! Ларыса! – крыкнуў раптам нехта на балконе, і ў мяне ёкнула сэрца. – Ідзі сюды!
– Не крычы, – сказала дзяўчына. – Яны там са Светкай мыюць на кухні посуд... Пайшоў бы памог.
– Мярсі! Я згодзен, але толькі з табой...
– Паедзем? – зноў спытаў таксіст.
– Паедзем? А хто сказаў, не паедзем? Мы ўжо едзем, – сказаў я. Рамантыка разладжвалася. «Яны там са Светкай мыюць на кухні посуд». Рамантыка канчаткова разладжвалася... Ну што ж, няхай будзе горш для яе.
– Газуй! – сказаў я, і мы паехалі.
– Смаркачы, – загаварыў таксіст. – Яны сапсавалі табе ўсё. Хто і хацеў пачуць сігнал, падумаў, што прыехалі да гэтых... Што ў іх, выпіўка там?
– Відаць.
– У мяне ў гэтым доме знаёмы быў. Жыў тут. Пасля развёўся з жонкай, нават кватэру пакінуў ёй. Але ў нядзелю, як падап’е, заўсёды прыязджаў сварыцца. На таксі яго сюды вазіў.
– У мяне другое,– сказаў я.– Доўга расказваць. Калі-небудзь другі раз.
Як толькі паехалі, мне раптам абыякавае стала ўсё: Ларыса, тыя яе жаўтароцікі, няўдалае развітанне,– мне проста хацелася дамоў. Справа зроблена, і ўсё. Даволі. Хопіць на гэты дзень. Ларыса... Што Ларыса? Ніхто мне не паможа, калі не памагу сабе сам... Мне проста хацелася дамоў. Але мне не шанцавала, вельмі не шанцавала, як на злосць: мінут на пятнаццаць нас затрымаў чыгуначны пераезд, а потым мы не змаглі завярнуць у адну вуліцу – там быў перакапаны брук, і нам давялося рабіць круг і ехаць на вакзал, дзе, нягледзячы на позні час, была яшчэ чарга на таксі і стаялі на доўгай пустой плошчы, выстраіўшыся ў рад, палівачныя машыны. Мы выкіравалі адтуль на праспект, пустынны і нейкі асабліва шырокі цяпер, скупа прывіднены жаўтлява-зялёным святлом, і ехалі амаль сярэдзінай асфальтавага палатна, абганяючы нячастыя ўжо аўтобусы і тралейбусы. А потым завярнулі ў маю вуліцу, хоць мне можна было выйсці і на праспекце, – я разлічыўся з таксістам і пайшоў, не чакаючы, пакуль ён развернецца, каб ехаць назад.
I зноў быў ліфт, была непрыемная расслабленасць ва ўсім целе – і потым зноў я сядзеў на кухні і перачытваў Міліну тэлеграму, але цяпер яна чамусьці не кранала мяне і нават не хацелася думаць, навошта паслала яе Міла. Ну паслала, ну і што? I падпісала яшчэ Станіслава Бацькавіча, а я вось сяджу ў іхняй кватэры,– ну і што далей? I, наогул, навошта я тут? Хто я пры іх: друг дома, бедны сваяк, кватарант-нахлебнік ці проста кватарант? Мне заўсёды было прыемна думаць, што я тут, як свой. Міла, пэўна, і хацела, каб так было, але што думае пра гэта Станіслаў Бацькавіч і што ён наогул павінен думаць пра мяне,– чаму гэта заўсёды было мне ўсё роўна? Ах, як гэта дасціпна: раіць Эме перамяніць кватэру і не бачыць, што самому, можа, даўно пара ўжо з’ехаць адсюль.
Я згроб са стала тэлеграму, скамячыў яе і кінуў у вядро для смецця. У роце ў мяне было пагана, горка, і я надумаў, што сёння больш не трэба курыць, а лепш хутчэй бы легчы спаць, – вось хіба не зашкодзіла б перад тым залезці ў ванну. I я, не спяшаючыся, напусціў у ванну вады... Я ляжаў, заплюшчыўшы вочы, слухаючы, як аднастайна, напорна б’е з-пад крана шумлівы струмень, і цела маё паступова прывыкала да гарачыні, і я не хацеў ні пра што думаць, акрамя хіба таго, што мне прыемна. Шумела вада, ішоў час, і ўсё тое, што яшчэ нядаўна здавалася значным, турботлівым ці балючым, адступіла некуды і ўжо не мела ўлады нада мной, і калі я праз колькі часу вылез з ванны і, седзячы за сталом, піў гарачы, крута завараны чай, было адчуванне, нібы я другі раз нарадзіўся на свет. Затуманіліся, запацелі ад пары, нібы заінелі, на кухні вокны, і мне здавалася, што на дварэ зіма, што я не ў горадзе, а недзе ў вёсцы: прыйшоў з лазні па рыплівай ад марозу, мутнавата-іскрыстай сцежцы, бо яшчэ шыза, малінава гарыць над лесам халоднае неба, – кінуў у сенцах мяккі, распараны, вострапахучы венік, адчыніў дзверы ў хату, дзе ярка ўскідваецца на камінку агонь і кіпіць на трынозе чыгунок з вадой, куды ўжо маці кінула вехцік сухога малінніку... I вось я сяджу за сталом і п’ю чай, і блакітна адсвечвае замерзлае акно, і гуляюць па хаце пудлівыя, вясёлыя цені... Хораша!