Ян Чыквін
СВЕТ ПЕРШЫ І АПОШНІ
Падрыхтаванае на падставе: Ян Чыквін, Свет першы і апошні — Беласток: Беларускае Літаратурнае Аб’яднанне Белавежа, 1997. — 54 с., Бібліятэчка Беларускага літаратурнага аб’яднання Белавежа, Серыя заснавана ў 1990, Кніга дваццатая
ISBN 83-85918-12-4
© ePub: Камунікат.org, 2012
Свяшчэнны дождж
Дажджу не хочацца шумна ісці,
Таму паціху тупоча, сівенькі.
Вясны панаднай гонкія касцы
Ваду, што скосяць, то збяруць ў сявенькі.
А ў маім доме гасне хатні агонь —
Ад розуму халоднага ці, можа, ад слязы?
Хоць ты падай, вясна свяшчэнная, мне сваю далонь
І таямніцу выяві жыцця — каб жыць.
Святлее дождж, какетліва ўглядаецца ў ваду,
Ў якой мігціць яго крыштальная прыгожасць,
І звонка харашынь сваю ён множыць,
Загледжана-заслуханы ў сімфонію сваю.
У гэтай музыцы, дакорнай і шчымлівай,
Ёсць цень адной заплаканай жанчыны.
Яна ка мне прыходзіць напамінам неспакойным,
Вяртаецца й бруіць, па той бок шыбінаў ваконных.
* * *
Тужу па зялёнавокай князёўне,
Як вернік тужыць па царкоўным звоне.
Іду на гасцінец, выглядаю, клічу,
А мая князёўна хваляю на Пцічы.
А мая князёўна у вятроў сястрыцай.
І вярбою ніцай богу ёй маліцца.
Ах, жыцця чужога ёй ўжо не пазбыцца!
А свайго не хопіць — каб жыццём нажыцца.
Тужу па зялёнавокай князёўне
Я клёнам адцвілым у пройме вячорнай.
Жальба неадпаведнасці
(або скарга дрэва закаханага ў дзяўчыну)
Расту да цябе я
Зялёнымі ўсхліпамі,
Пошумам мысляў маіх.
Цягнусь наўздагон
Блакітнай гатычнасці дзён —
Не нашых... хоць бы на міг!
Маё раскрытае неба
Плыве над табой у нябыт
Набраклаю кнігай тугі.
Між намі завалы прастораў,
Між намі планідаў кругі
Звіваюць яснасць жыцця у сутонь,
У дымныя дрэваў ствалы,
Што вышэй ды вышэй
Імкнуцца ў нябесны агонь.
Пацалунак
Як пляснуў тройчы пацалунак на пероне,
“Едзь абы-куды!” — прашамкаў з рэзігнацыяй
Мужык павешаны на слупе-клёне.
І, засмактаўшы мой даношаны касцюм і цела
Ў сваё дрыготкае, здранцвелае нутро,
Адзін цягнік, відаць, найгоршы, нетутэйшы,
Пацягнуў — рук разрываючы падковы —
Сваім імпэтам ў найчарнейшую дарогу,
Па якой асуджаных на несціханы перастук калёс
Вязуць-адвозяць-возяць у непамяць, ў сена-гора,
У іншы бок жыцця, дзе клеіцца і моршчыцца сутонне,
Дзе поранкаў спаволеных няма і радасці ад захаду нябёс,
А ёсць адна загубленая ў космасах прастора,
Нібы навечна куплены білет — той пацалунак на пероне.
Кветка болю
... за кшталт тваіх далоняў,
што атулялі мяне ў месцах найбольш збалелых,
за вызваленне мяне ад цяжару
быць самым сабою і супраць сябе,
за лыжку ажыўляючай вады і
за саломіну, якую падалá, калі знясілены
калодаю ляжаў, стары і недарэчны,
за музыку прытульную тваіх званкоў-грудзей,
што павялі праз лабірынт асвежаных падумак цела,
за човен твой, а стырнікам якога ты мяне зрабіла,
каб змог вярнуцца йшчэ ў жывых краіну,
за сон саснёны пра мяне, хоць без мяне, і
за мальбу тваю у прыцемках святыні,
каб вывеў нас з даліны плачу,
за кветку, што ў табе ужо расце,
пасеяная мною з болю кветка болю,
за кнігу адыходу і вяртання, што поначамі
пішаш аба мне сабе, забыўшыся пра кон
Александрыйскай бібліятэкі, і
за развітальнае тваё слаўцо, якое капнула ў разораную намі
глебу суму-вечара слязінай абмірання або нараджэння —
ахавальніца жыцця, я дзякую табе.
Impromptu
Чый зманлівы там сеў вачэй
І чый сеў рук-махлівых крыл?
О, каб — не могучы — магла
Ты целам быць маіх касцей!
І каб была ў сабе маёй,
І — ад пачатку — нічыёй!
~ 1 ~