Скамарохі дасталі са сваіх сумак віно і закускі. У час ежы Савіцкі апавядаў усё, што зрабіў з ім даўганосы. Цар скамарохаў у сваю чаргу расказаў Савіцкаму пра статуі ў каралеўстве Пінг-Понга. Калі Савіцкі даведаўся, што сам даўганосы заснуў, ён сказаў:
— Калі яму папала ў нос няпоўная доза парашка, ён можа прачнуцца ў любую хвіліну. Прыйдзецца з'ездзіць туды і ўсунуць яму ў ноздры стогадовы сон.
Цар скамарохаў падаў Савіцкаму рэцэпты, якія знайшліся ў кішэні даўганосага, і аптэкар іх спаліў на свечцы.
— Я іх ведаю на памяць,— сказаў ён.— Не трэба іх трымаць, каб не папалі ў варожыя рукі.
Скамарохі елі, пілі і весяліліся, і забылі пра ўсё на свеце. Не агледзеліся яны, як у падзямелле ўвайшла грамада ўзброеных людзей. Наперадзе ўсіх ішоў даўганосы ў адзенні папы рымскага пад імем Баніфацый першы. Аптэкар Савіцкі і скамарохі не так спалохаліся, як здзівіліся.
З даўганосым было некалькі сот узброеных людзей.
Нядоўга думаючы, Люсенька непрыкметна выцягнула з кішэні цара скамарохаў тыя некалькі парашкоў на сон, якія яшчэ асталіся. Яна падскочыла на Баніфацыя першага, усунула яму парашок у нос і сказала: «Спі дзесяць год!» Даўганосы зараз жа паваліўся і заснуў.
Дзіда-дзеда засмяяўся і сказаў:
— Так удалося, што верабей перамоглося!
Яшчэ некалькі разоў усе чулі тоненькі галасок Люсенькі:
— Спі дзесяць год! Спі дзесяць год! Спі дзесяць год!
Заснулі яшчэ некаторыя спадручныя даўганосага.
— Вязаць! Вязаць гэтых людзей! — крычаў нехта з папскага войска.— Тут між іх і Заяц з табакеркай! Лавіце яго і вяжыце!
Пачалася сумятня...
Дзед на хвіліну змоўк. Сонца пякло. Дзед з унукамі пайшлі пад цень двух старых дубоў, на галінах якіх забаўляліся вавёркі. Дзед пачаў апавядаць далей:
— Першай выскачыла з падзямелля Люсенька. Яна крыкнула ў самае неба: «Жаўранкі, птушкі родныя! Лятайце па ўсяму свету і склікайце бедных, гаротных людзей! Няхай з'явяцца сюды бараніць табакерку. Зайца акружылі благія людзі. Яны хочуць выпусціць Смерць на волю».
Паляцелі слаўныя жаўранкі склікаць народ. Тым часам пры сумятні ўдалося ўсім скамарохам, і Дзіда-дзеду, і аптэкару Савіцкаму выскачыць з падзямелля, захлопнуць дзверы і наваліць зверху каменне, каб папскае войска не магло вылезці адтуль..
З усіх бакоў бег туды народ ратаваць Дзіда-дзеда і яго табакерку — беглі з косамі, з каламі, з нажамі, з сякерамі, са стрэльбамі. А за народам пусціліся ўздагон узброеныя рыцары Смерці з усяго свету.
Раптам скамарохі і Дзіда-дзед угледзелі, што паміж народам і рыцарамі Смерці пачалася сапраўдная бітва. Пачуліся першыя стогны параненых людзей. Пацякла кроў, пакаціліся трупы забітых...
— Смерць выскачыла з табакеркі! — крыкнуў цар скамарохаў.
Дзіда-дзед схапіўся за пазуху.
— Згубіў табакерку! — усклікнуў ён.— Я чуў як нешта бразганула аб камень пры выхадзе з падзямелля.
Люсенька пабегла да падзямелля і на дзвярах яго, заваленых каменнем, знайшла адчыненую табакерку. Яна аддала табакерку Дзіда-дзеду...
— Што ты нарабіў? — сказаў цар скамарохаў Дзіда-дзеду.
— Была такая спешка,— апраўдваўся Дзіда-дзед.— А спешка да дабра не даводзіць. Шпарка добра толькі камароў біць...
Скамарохі развіталіся адны з аднымі і з Дзіда-дзедам, і ўсе разбрыліся па сваіх хатах і да сваёй ранейшай працы.
Непатрэбны сталі цяпер мясныя буракі, а парашкі на сон і прабуджэнне перасталі дзейнічаць. Аптэкар Савіцкі зноў вярнуўся ў аптэку. Усе прыручаныя звяры зноў адзічалі. Нарабіўшы шмат шкоды, яны зноў пахаваліся па лясах.
Дзіда-дзед, вечнай памяці, з Люсенькай дабраліся дамоў ляснымі сцежкамі і ціхімі дарожкамі. Дзіда-дзед аддаў Люсеньку ў школу, выгадаваў яе, і яна паехала ў свет. А сам ён садзіў добры тытунь, цёр напылок, сыпаў у табакерку і нюхаў, можа, гадоў сто.
Унукі пыталіся ў дзеда:
— А вайна між працоўным народам з рыцарамі Смерці?
— Яна, родненькія мае, цягнецца па сягонняшні дзень. Народ жыць хоча, а рыцары Смерці стараюцца яго знішчыць.
На хвіліну стала ціха. Дзед і ўнукі задумёна прыслухоўваліся да песні жаўранкаў.
— Ці-ці-ці...— спявалі жаўранкі.— Ці-ці-ці...
— Гэта жаўранкі кажуць,— тлумачыў дзед унукам,— ці скора зноў зловяць Смерць у табакерку? Ці скора спыняцца войны? Ці скора працоўны народ знішчыць рыцараў Смерці? Калі вы, дарагія ўнукі, зловіце Смерць у няволю, дык моцна трымайце і ніколі з рук не выпускайце. А я ўпэўнены, што зловіце, бо, як гэта кажуць: прыйдзе люты мароз і на мухамораў, і на змеяў, і на іншых ліхадзеяў. Яны адмарозяць рукі і ногі, нос і вушы, і ўсё-ўсё. Трэба толькі знішчыць раней прыслужнікаў Смерці, у якіх вочы завідушчыя і рукі заграбушчыя.