Узрадаваныя гэтай падзеяй, шведы абяцалі саюзнікам ледзь не залатыя горы. Прынамсі, забяспечваць ix зброяй, порахам i іншымі неабходнымі рэчамі. Абяцалі выплачваць жалаванне, даваць грошы на харчаванне. Войска падтрымала князя Радзівіла, было гатова хоць зараз выступіць у паход. Але шведы сваё слова не стрымалі. Не было ад ix ні грошай, ні пораху, ні падтрымкі. Усё гэта выклікала абурэнне i гнеў. Успыхнуў бунт. Януш застаўся без арміі. Адданых яму было толькі тысяча ваяроў. Ды i тыя іншаземныя наёмнікі, якія служылі за грошы.
Але наш зямляк не апусціў рукі. Невядома, на што ён спадзяваўся. Можа, на фартуну, можа, на свае здольнасці, а можа, нягледзячы на факты, на дапамогу адзінаверца караля Карла X Густава. Януш Радзівіл вырашыў змагацца з бунтаўшчыкамі. Ён заняў тыкоцынскі замак i пачаў рыхтаваць яго да абароны. Але… сярод тых, хто застаўся з неўтаймоўным князем, былі i яго ворагі — тыя, хто не жадаў распаду Рэчы Паспалітай. 12 снежня 1655 года Януш раптоўна памірае. Пасля смерці на яго целе выступлі чорныя плямы. Гэта сведчыла аб тым, што князь Радзівіл быў атручаны.
Так у невялікім замку скончылася жыццё славутага князя. У апошні раз прадстаўнік магутнага магнацкага роду Радзівілаў зрабіў спробу ліквідаваць тую памылку, якую зрабілі магнаты Вялікага княства Літоўскага (у тым ліку i яго продкі), заключыўшы Люблінскую унію.
Гэта была вельмі супярэчлівая асоба. У ім спалучаліся i фамільная ганарыстасць, i гарачы патрыятызм, i вялікія веды, i жорсткасць… Аднак у многім дзякуючы намаганням такіх асоб гісторыя рухаецца ўперад.
Іаахім Літавор
Час няўмольны. Ён шмат сцірае з нашай памяці. Забываюцца падзеі, даты, людзі. Забываюцца продкі. Асобным з ix якімсьці чынам пашчасціла, i яны, як кажуць, «на языку». Другіх прыгадваюць зрэдку.
Штосьці падобнае здарылася i з Іаахімам Літаворам Храптовічам. Некалькі гадоў таму аб ім загаварылі. З'явіўся шэраг артыкулаў. Аднак усе яны былі прысвечаны толькі адной праблеме — гісторыі створанай ім бібліятэкі i яе будынкаў. Пытанне сапраўды балючае. Кніжны скарб, які сабраў гэты чалавек, знаходзіцца за мяжой. Іаахім Літавор быў вельмі неардынарнай асобай. Усебакова адукаваны. Дзяржаўны i грамадскі дзеяч. Філосаф i асветнік, гуманіст i прыродазнаўца, паэт i публіцыст.
Нарадзіўся ён 4 студзеня 1729 года ў фальварку Ясянец, які належаў дзеду па маці К. Несялоўскаму. Дзед быў эрудитам, чалавекам шырокіх поглядаў, даволі вядомым у тыя часы пісьменнікам. Заўважыўшы жывы, дапытлівы розум унука, Несялоўскі сам узяўся за выхаванне нашчадка. Запрасіў першакласных настаўнікаў. Узровень ведаў, якія Іаахім атрымаў дома, даў яму магчымасць без усялякіх цяжкасцей працягваць адукацыю ў Віленскай акадэміі. Можна смела сдвярджаць, што менавіта дзядуля перадаў унуку i сваё захапленне чароўным светам паэтычнай творчасці, i майстэрства вершаскладання. Як бы там ні было, але на працягу ўсяго жыцця Іаахім пастаянна звяртаўся да паэзіі. Прычым з аднолькавай лёгкасцю пісаў на беларускай, польскай i лацінскай мовах. Заўважу, што ён не лічыў гэты занятак другарадным. Наш зямляк успрымаў паэзію не толькі як від мастацтва, які ўзбуджае пачуццё прыгожага, але i як вельмі дзейсны сродак распаўсюджвання навуковых ведаў i ўсталявання ў грамадстве больш дасканалых прынцыпаў маралі. Сведчаннем гэтага можа быць артыкул «Паэзія», які быў змешчаны ў энцыклаледычным выданні «Збор найпатрэбнейшых звестак» (уклад. I. Красніцкі) i ўбачыў свет у 1781 годзе.
Пасля заканчэння Віленскай акадэміі Іаахім, як i многія яго забяспечаныя сучаснікі, вырашыў працягваць адукацыю за ІУІЯЖОЙ. Вучыўся ў Германіі. Шмат падарожнічаў. Пабываў у Італіі, Аўстрыі, Швейцарыі, Франдыі, Англіі. Усюды цікавіўся найноўшымі на той час дасягненнямі навукі. Асабліва прыцягвала яго ўвагу сельская гаспадарка. Вывучаў розныя спосабы земляробства, аналізаваў ix з намерам выбраць самыя радыянальныя. Цікавілі яго i даламожныя галіны сельскай гаспадаркі — агародніцтва, садоўніцтва, пчалярства, развядзенне рыб у вадаёмах. Усё прачытанае, убачанае прывяло да таго, што ў нашага земляка сфарміраваўся своеасаблівы погляд на тое, як палепшыць становішча ўласнай гаспадаркі i краіны ў цэлым. Ён увасабляў пэўны сплаў ідэй асветнікаў i поглядаў фізіякратаў.