Post la novjaro en mezo de suda somera varmego en Ekbatanon venis Hefestiono kaj alveturigis leteron de Ptolemeo, grandegan kvanton da juvelaĵoj kaj neatenditan donacon de Aleksandro — oran statueton de virino, simila al Tais, en vesto de menado, kunulino de Dionizo, do ekde la kapo ĝis la femuroj vestita per vergoj de hedero. Arte cizelitaj folioj per pufa nesto amasiĝis sur la kapo kaj la ŝultroj, per apartaj branĉetoj malleviĝante sub la talion. Tais, admirigita de majstreco de la skulptaĵo, komprenis la signifon de la donaco nur post renkontiĝo kun la reĝo.
Hefestiono vizitadis la atenaninon en ŝia domo, rakontante pri aventuroj en la ekspedicio. Tais maltrankvile pririgardadis la delonge konatan aspekton de la gaja giganto, trovante en ĝi trajtojn de supermezura laco kaj stranga malpleniĝo. Fojfoje rigardo de Hefestiono haltadis sur io nevidebla, kaj, ŝajnis, la vivo estis forlasanta liajn nevidantajn okulojn.
Omaĝe de la plej proksima amiko de Aleksandro kaj ĥiliarĥo oni en Ekbatano aŭtune aranĝis grandiozan feston. Nombro de aktoroj preskaŭ egaliĝis kun la geedziĝa festo en Suzo.
La malbonaj antaŭsentoj de Tais praviĝis. En la komenco de la festo Hefestiono ekmalsanis per forta febro. La malsanulo fartis ĉiam pli malbone. Tuj kiam la sciigo atingis Babilonon, Aleksandro, preninte plej bonajn ĉevalojn, ekrapidis en Ekbatanon kune kun Ptolemeo kaj plej famaj kuracistoj. Sed estis malfrue. La vivĝoja giganto, kiu facile eltenadis nekredeblajn malfacilaĵojn de militiroj kaj bataloj, unu el la kolonoj de la imperio de Aleksandro kaj la plej proksima amiko de la reĝo, mortis en sepa tago de la malsano en Pianepsiono de la tria jaro.
Ankoraŭ neniam oni vidis la grandan militestron en tia profunda malfeliĉo, eĉ post kiam li murdis Nigran Klejton. Li drinkadis sola nokte, kaj tage konsiliĝadis kun arĥitekto el Ateno Stasikrato, famiĝinta pro majestaj konstruaĵoj.
Stasikrato konstruis por Hefestiono gigantan sepultan fajrolokon en aspekto de templo el cedro kaj santalo, kun grandega kvanto da mirho kaj nardo. Flamo, rememoriginta Tais-on pri la incendio de Persepolo, forglutis la korpon de la heroo. Aleksandro post septaga drinkado en funebra bankedo, kun partopreno de kelkaj miloj da homoj, ekiris en nordajn montojn por obeigi kasitojn, montaranojn, ne timantajn la grandan reĝon, pro kies sola nomo ĉesadis ajna rezisto kaj disfuĝadis armeoj.
Kun li ekiris Ptolemeo, la lasta el liaj proksimaj amikoj, krom Nearĥo, kaj nun la ĉefa estro de la imperio. Ptolemeo, en aflikto pro la morto de la amiko, ŝvelinta pro noktaj festenoj, en kiuj li devis partopreni, venis al Tais antaŭ la ekiro kaj longe konversaciis kun ŝi. Li komunikis teruran sekreton, konservatan dum dek jaroj, ekde la tempo, kiam Aleksandro vizitis la orakolon de Amono en la oazo de la Libia dezerto. Tiam Ptolemeo subaĉetis malaltrangan templan servanton per talanto da oro, por ke li subaŭskultu profetaĵon de la orakolo.
— Al Aleksandro estis antaŭdirita morto en juna aĝo, kiam li travivos nemulte pli ol tridek jarojn. Nun li aĝas tridek du jarojn, kaj se… — Ptolemeo ne kuraĝis eldiri la teruran vorton, — …tiam la grandega konkerita regno disfalos, ĉesos ekzisti, ĉar nur Aleksandro kapablas regi ĝin, suferante pro grandega multo de aferoj… vi ĉesis aŭskulti min.
— Ne, mi aŭskultas. Nur nun mi komprenis, kial Aleksandro estis tiel furioza, tiel hastis trabatiĝi al la rando de la mondo, al la bordo de la Orienta oceano. Ja li sciis la antaŭdiron kaj portis en si, kiel venenitan tranĉilon sur nuda korpo!
— Probable, vi pravas. Sed tio jam ne gravas… Se la antaŭvido de Amono estas ĝusta, tiam mi la unua elpaŝos por divido de la imperio kaj postulos al mi nur Egiptujon. Ĝi estas malproksime flanke kaj kuŝas sur la Interna maro, ĝuste tion mi bezonas. Kaj ĉu vi veturos kun mi, por iĝi reĝino de Egiptujo?
— Kaj se la antaŭdiro ne plenumiĝos?
— Tiam ĉio iros, kiel ĝi iras nun. Aleksandro fornavigos kun Nearĥo, kaj mi restos en Babilono kiel lia anstataŭanto kaj la supera stratego de Azio. Sed vi ne respondis mian tre gravan demandon!
— Kaj Sirita?
— Mi ĵuras per la martelo de Hefesto, vi scias mem kaj demandas por moki. La persino restos en Persujo, mi edzinigos ŝin al unu el satrapoj de la orientaj bordoj. Sed gardu vin, elprovante mian paciencon, mi povas forveturigi vin kiam mi deziras kaj kien mi deziras, ligitan kaj sub forta gardo.
Ne respondante, Tais ekstaris kaj aliris Ptolemeon. Etendiĝinte je tuta sia negranda alto, ŝi rigardis en ŝian potenceman vizaĝon kaj ridetis.
— Tro longe vi militis en Skitujo kaj en Hindujo kaj tute forgesis, kia estas via leĝa edzino. Kara militestro, tiajn, kiel mi, oni ne prenas per forto. Ni mortigas aŭ nin mem, aŭ tiun, kiu permesis al si tiun perforton. Tamen, vi estas ne heleno, sed makedono, sovaĝiĝinta en militiroj, kaptante sendefendajn virinojn, same kiel ceteran akiraĵon, kuŝaĉantan sub la piedoj.
Ptolemeo ruĝegiĝis, etendis la manon kun rabobeste hokigitaj fingroj, rekonsciiĝis kaj retiris ĝin, kvazaŭ brulvundiĝinte.
— Estu tiel! Mi vere kutimiĝis al senlima obeado de virinoj.
— Estas bone, ke vi forprenis la manon, Ptolemeo. Se vi kaptus min, do mi ne scias, eble la superan militestron oni forportus el ĉi tie kiel kadavron.
— Via nigra demono en aspekto de Eris! Ŝin kaj vin oni turmente ekzekutus…
— Eris iĝis jam demono, sed ne bona gardantino! Ptolemeo, lernu reteni vin okaze de neplenumo de viaj deziroj, alie vi ne iĝos vera reĝo. Pri la ekzekuto mi ne tute certas, dum vivas Aleksandro! Krome, ekzistas ankaŭ veneno.
Ptolemeo unuafoje konfuziĝis. Balbutinte ion similan al tio, ke li pasis longan militon, senfinajn murdojn kaj perfortojn, kutimiĝis al senkontraŭdira kaj momenta obeo, li ripetis sian demandon pri Egiptujo.
Tais, mildiĝinte, etendis al li la malgrandan, firman manon.
— Se vi ree ellernos kompreni min, tiam mi konsentas. Nur se apud mi estos nek dua, nek tria reĝino. Por kio vi bezonas min, neoobeman kaj nefidelan?
— Por mi sufiĉas via absoluta honesteco. Ne necesas diri pri la belo, saĝo, pri scioj kaj scipovo interkomuniki kun homoj, pri kompreno de arto. Pli bonan reĝinon mi ne trovos por la antikva lando, kie la gustoj de la homoj estas tradiciaj kaj seneraraj kaj ili facile distingas veraĵon disde bagatelo.
— Kaj kio pri la sovaĝa amazono aŭ la senzorga nereidino, subite vekiĝanta en mi?
— Pri tio zorgos vi mem. Ĉu vi konsentas?
Tais post nelonga pripenso silente kapjesis.
— Ĉu mi povas sigeli la kontrakton per kiso?
La atenanino permesis.
Malgraŭ la vintra tempo, la kavalerio de Aleksandro foriris en montojn kaj estadis tie multe pli longe, ol tio estis necesa por obeigo de la kasitoj, disfuĝintaj en Partujo kaj Hirkanio. Ĉu ne intencis Aleksandro ree viziti la Maron de Birdoj?
Tais pensis pri alio. Laca konkeranto, afliktita de la perdo de la plej bona amiko, elturmentita de monto da malamataj aferoj pri regado de la imperio, kie lia kutimo al fulmorapidaj decidoj ne helpadis, sed plie malhelpadis al li, li simple ne deziris reveni en Babilonon. El Helenujo venis malbonaj novaĵoj. Harpalo — la fuĝinta trezoristo — kaj Kasandro en Helenujo deklaris Aleksandron frenezulo, kaptita de megalomanio. Tamen la gloro kaj adorado de la granda militestro estis tro grandaj. En Helenujo oni opiniis lia plej granda ago la revenigon de ĉiuj statuoj el Azio, elveturigitaj de antaŭaj konkerintoj. Lin oni kultis kiel modernan Heraklon. La ruzaĵo de la perfidulo finiĝis per lia ekzekuto.
Stasikrato — la arĥitekto — rakontadis en Helenujo malon. Li proponis al Aleksandro plenumi neaŭditan — skulpti lian statuon, altan je sescent ulnoj, prilaborinte monton Atoson en Ĥalkidiko. Aleksandro nur ekridis kaj diris, ke la gigantaj piramidoj de Egiptujo nenion diras pri la regintoj, kiuj ilin konstruis. Per si mem granda amplekso ankoraŭ ne signifas grandan gloron.