— А можа, дарэмна мы паперліся сюды, у балота? — задумліва прагаварыла Воля. — Можа, лепш было пачакаць там якую гадзіну ці дзве?
Віталь памаўчаў, гледзячы ў зямлю, пасля задраў галаву, прымружыўся на сонца.
— Знаеш, калі ў бяспецы, калі цёпла, дык і думаю: а можа, дарэмна папёрся сам і пацёг за сабой жанчыну з дзіцём? Сядзі ля таго куста — і нас бы знайшлі во зараз, во ў гэтую мінуту! Але, Воля… ты згадай, як халадна было. І дождж пайшоў. Там вады было мне па грудзі, далей — па калена сама менш. Як бы дачакаліся? Прабач, але ля таго куста мы б не пратрымаліся і гадзіны. Аняменне, сутаргі… Ногі б адняліся вельмі хутка. Амаль як на марозе.
— Калі нас не дачакаліся на базе, значыць, пачалі званіць, не атрымлівалі адказу — і адразу паляцелі б на лодках. Хіба не? Гадзіну пратрымацца…
Віталь устаў, узважыў у руцэ восці: яны выглядалі нязграбнымі, але пагрозлівымі — шэсць вострых яловых зубцоў выклікалі павагу.
— Толькі адзін нюанс, Воля… Хлопец сказаў нам, што будзем дабірацца іншым шляхам. Нас бы шукалі не там, і гэта пазбавіла б шанцаў дачакацца. І вось што… У сітуацыях, калі ты пазбаўлены выгод цывілізацыі, трэба давяраць свайму абуджанаму звярынаму чуццю… Прабач. Адно абяцаю: я вас сюды прывёў і зраблю ўсё, каб адсюль вы патрапілі дадому жывымі і здаровымі. Я давяраю зверу ў сабе… Калі твой звер спіць — давярай мне, як чалавеку. Абяцаю, — яшчэ раз паўтарыў Віталь.
— Я давяраю вам, — сцішана, але цвёрда, прагаварыла Воля, зірнула яму ў вочы. — Столькі год давярала і верыла, веру і цяпер. Удачы вам! — усміхнулася, кіўнуўшы на восці, — мы чакаем вас…
Віталь падыходзіў да поплава, затрымліваючы дыханне, — у гэтыя хвіліны раптоўна асэнсаваў, наколькі ад яго поспеху залежыць іх далейшы лёс.
Зайшоў у плыткую цёплую ваду. Далёка ад яго варухнуліся цені. Ён ледзь перастаўляў ногі, трымаючы напагатове восці, глядзеў наперад і налева (бо з правай рукі зручней кідаць), а цень — вялікі, марудны, паплыў з правага боку. І размаху не атрымалася, і кідка — Віталь ткнуў восцямі і сам паляцеў услед за імі, каб націскаць целам, бо адчуў па ўдары на тым канцы: патрапіў у рыбіну, трэба ціснуць да дна, іначай саскочыць.
Хапіў вялікую — такую вялікую рыбіну на двух зубах восцяў! — і ашалелы ад удачы рвануўся да берага. Рыбіна білася — тоўстая, прыгожая, з амаль чорнай спінай і неверагодна бліскучымі шараватымі бакамі і тонкай сярэбранай паскай уздоўж цела. Здаецца, гэта быў язь. У ім было не менш за два кілаграмы.
Той самы адрэналін, пра які столькі кажуць медыкі, амаль што скіпяціў кроў. Азарт гнаў Віталя назад на поплаў — нельга ж кідаць справу, якая пачалася з такой удачы і падавалася зараз такой простай! Ён дастаў нож, дабіў рыбіну. Ужо прыгадаў месца, дзе яе пакінуць, пакуль будзе лавіць іншую, але спыніўся. Яго чакаюць.
— Ну, як справы ў майго адказнага памочніка? — закрычаў ён, падыходзячы да «лагера». — Гэй, Данік! Зараз будзем гатаваць смачны абед! Дзе ты яшчэ паясі такой смачнай рыбы, якую мы засмажым на агні!
Воля і Данік разам пабеглі насустрач. Беглі ад сонца, магчыма, ад яркага святла ў Віталя зачасаліся, а потым павільгатнелі вочы.
Ён аддаў Волі нож і рыбіну, а сам заняўся кастром. Хутка язь, пачышчаны і памыты, быў разрэзаны ўздоўж на дзве часткі, якія ляглі на тонкія сырыя яловыя жэрдкі над гарачым вуголлем.
— А будзе смачна, мама? А можна будзе многа есці? Так многа, колькі захачу? — сыпаў пытаннямі Данік.
Воля збегала да берага, нарвала маладога аеру і свежымі зялёнымі лістамі ўслала невялікі пятачок.
— Будзе нам стол! — пракаментавала яна, прыціснуўшы да сябе сына: — Вось будзеш, сынок, расказваць — ніхто не паверыць, што ты такую рыбіну еў на такім востраве!
— А я нікому не раскажу, — нечакана сур’ёзна адгукнуўся хлопчык.
— Чаму, смешны ты? — рассмяялася Воля.
— Таму што гэта наша тайна, мы пра яе нікому не раскажам…
— Ах ты мой Шцірліц маленькі… — Воля пацалавала пяшчотна сына ў галаву. — Хай будзе тайна…
Белае мяса рыбіны было прэсным, але такім мяккім і смачным!
Віталь і Воля выбіралі дробныя костачкі з мяса, складвалі яго кавалачкамі перад малым, а ён еў поўным ротам. Воля ўсоўвала хлопчыку ў руку чарамшу — той крывіўся трохі, але жаваў разам з мясам. Калі насыціўся, вочкі яго пачалі заплюшчвацца.
Ад быццам вялікай рыбіны амаль нічога не засталося.
— Хадзем, сынок, ты паляжыш, там мякенька і сонца не паліць… — Воля павяла сына ў будан.