Страх мяне, бы ў пекле, паліць.
І табе ўжо страшна?.. Што ж,
Ты мне кнігу даў на памяць -
На табе на памяць нож.
Быў я некалі гарэза...
Немцы ці бальшавікі -
Я і тых і гэтых рэзаў...
Разумееш, страх які?.."
"Колькі ж год табе, старэча?
Нават я з вайны ў гадах..."
"Вечны жыд я, чалавеча,
Вечны жыд і вечны страх..."
Я пайшоў, як развіднела,
І пытаўся ён услед:
"Жыць табе не надаела?
Не агоркнуў белы свет?
Ну, спрацівеў?! Надаела?!
Ну, скажы, скажы, скажы?!."
І пытанне крывянела
І сцякала па нажы.
ДЗЕВЯТЫ ПЛАЧ
Калі з вайны вярнуліся салдаты:
"Дайшлі, - сказаў ім маршал. - Дажылі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі.
Віна вайны і жах яе, і страты
На мне адным, бо вы за мной ішлі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі.
Кідайце зброю і стаўляйце хаты,
Бярыце баб, каб роду не звялі.
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ вам доўга плакаць на зямлі".
"Пра што ён кажа? - думалі салдаты. -
Пра што ён плача?!. Мы перамаглі!.."
Па восьмым плачы будзе плач дзевяты.
Яшчэ нам доўга плакаць на зямлі.
***
уверх і ўніз шляхі
гарызантыльных
няма шляхоў
уверх і ўніз шляхі
і молаты грукочуць па кувадлах
каб у зямлі гарбелі лемяхі
ЦЫГАНКА
- Нагадаю больш, чым ёсць,
Карт не мала...
Падыходзь, маскоўскі госць!
- Як пазнала?
- Мне вы не да галавы,
Тлум народу,
Ды няўсмешлівыя вы,
Што з усходу.
***
Прымроіцца, як праз туман
У далечы змяркальнай,
У Львове
з рыбамі фантан
На плошчы прывакзальнай,
Дзе доўга-доўга, як рака,
Цякла, плыла няспынна
Да адыходу цягніка
Апошняя хвіліна,
Дзе нешта спела з нематы
І прападала ў слове
На мове той, якой ні ты,
Ні я
не зналі ў Львове,
Дзе мова тайная ў той час -
Усё адно, якая -
Між словамі не ўзнікла ў нас,
Як музыка ўзнікае,
І дзе дагэтуль, праз гады,
На словы моў таемных
Перакладаюць шум вады
Шэсць рыб.
Нямых.
Каменных.
КРЫВІНКА
Журбую - помнішся ў журбе.
Святкую - у святочнай скрусе.
О, Украіна! Я табе
І за гарою пакланюся.
Наканавана помніць двум,
Што па нялюбых не сумуюць,
Што зберагае толькі сум
Не памяць рэчы - рэч самую.
І калі б'юць наводмаш страты, -
Каб нешта зберагчы,
Цябе
Прыкусваю, саланаватую,
Нібы крывінку на губе.
НОВЫ СВЯТ
Чэславу Сенюху
Хавалі Сталіна.
Масква
Глядзіць далёка:
Драконавая
Галава
З крамлёўскім вокам.
Варшаўцы выйшлі на пляцы,
Паныла ўсталі.
- Поляки, вроде, молодцы, -
Заўважыў Сталін.
І Берыя згадзіўся:
"Да,
Все в скорби, вроде...
Оделась только б... одна
Не по погоде.
Мы стерву эту устраним..."
Як выклік,
смела
Ішла насуперак усім
Жанчына ў белым.
Лубянскі снайпер у прыцэл
Зірнуў марозна:
Адзін, другі і трэці стрэл -
На след, ды позна!
Скасіўся Берыя на след,
Пенснэ ўспацела:
"Ей-богу, Коба, это бред,
Она без тела!
А посмотреть со стороны...
Ну, польки эти!"
І Сталін уздыхнуў з труны:
"Смотри, Лаврентий...
Одна она пусть стоит двух
Московских пассий -
Опасней, если это дух,
Куда опасней!
Держать на поводке народ
Учись до гроба.
Сама свобода не живет".
"Я знаю, Коба".