— Эх вы! — з пагардаю зірнула на нас Галіна Сідараўна. — Я думала, вы прыстойныя хлопцы. А вы «зайцамі», таемна, падмануўшы мяне... Як... як шпіёны нейкія. Фу!
Я заўважыў, як дрогнуў, ажно падскочыў Ява. Дый у мяне ўнутры ўсё перавярнулася. Нас! Нас назваць шпіёнамі! Нас, якія... Эх!
— Так нядобра, вучні. Падманваць нядобра, — сказаў Бурміла.
«Падаруначак ад немцаў... Якасць бранябойная!..»
Мы з Явам так зірнулі на яго, што калі б можна было паглядам спаліць чалавека, дык ад Бурмілы засталася б толькі жменька попелу.
— Вас трэба было б неадкладна адвезці дахаты альбо высадзіць тут жа, на полі, — сказала Галіна Сідараўна. — Я не зраблю гэта толькі таму, што мы ўжо праехалі трыццаць кіламетраў і не маем права затрымлівацца. Вы паедзеце з намі. Але ведайце — увесь калектыў асуджае вашы паводзіны.
Мы паднялі вочы — калектыў пазіраў на нас весела і ўсмешліва. У калектыву быў добры настрой.
Калектыў хацеў спяваць.
Апусціўшы галаву, мы сказалі:
— Мы больш не будзем.
Калектыў пасунуўся, і мы селі. І адразу ж, як па камандзе, у неба паляцела песня.
Мы з Явам імкнуліся перакрычаць усіх — так стараліся.
Доўга мы ехалі — усе песні, якія ведалі, праспявалі па некалькі разоў. Тройчы спыняліся паесці.
І вось нарэшце даўжэзны мост цераз шырачэнны Дняпро. А па той бок — высокі бераг і званіца выблісквае залатой шапкай на кручы, а каля яе яшчэ залатыя шапкі скупіліся — лаўра, а за ёй тырчыць высачэзная тэлевізійная вышка і грувасцяцца, налазячы адзін на аднаго, будынкі — вялікія, шматпавярховыя... Кіеў! Прыехалі.
Прыгожы горад Кіеў! Прыгажэйшы за ўсе гарады, якія я бачыў.
Сталіца!
— Значыць, так, — кажа Галіна Сідараўна. — Машыну мы пакідаем каля Палаца піянераў і адразу на метро. Згода?
— Урра-а-а! — закрычалі ўсе. Усю апошнюю чвэрць у нашым пятым «Б» толькі й было гаворкі, што пра метро. Чамусьці з усіх кіеўскіх цудаў нас найбольш цікавіла метро.
Вось і цяпер усе ўзрушана загаманілі.
Усе, акрамя нас з Явам. Мы заклапочана пераглядваліся. Нам жа абавязкова патрэбна было прасачыць, што будуць купляць у Кіеве Бурміла з Кнышом. Дзеля гэтага мы маглі пайсці на любыя ахвяры. Але... няўжо мы праз іх не пабачым метро?
Але калі мы пад'ехалі да Палаца піянераў і Галіна Сідараўна засакатала, збіраючы нас каля сябе: «Глядзіце ж, каб ніхто не застаўся, каб ніхто не згубіўся!» — Кныш, падышоўшы да яе, сказаў:
— Мы таксама з вамі на метро. На Крашчацік хочам з'ездзіць. Матэрыі якой купіць...
Я штурхнуў Яву ў бок — парадак!
Гусінай чародкай мы пацягнуліся па вуліцы.
І вось — метро. Ну, скажу я вам, гэта штуко-о-віна! Казка! Навуковая фантастыка.
Блакітныя цягнікі імчацца ў тунелі хутчэй за вецер. У падземных залах святлей, чым удзень на выгане. Кожная станцыя, як тэатр.
Але самае галоўнае — эскалатары, дзівосныя прыступкі. Ой, ды ці можна сказаць — прыступкі. Звычайныя прыступкі стаяць, а ты па іх падымаешся. А тут наадварот — ты стаіш, а прыступкі падымаюцца.
Мы з Явам як ступілі на эскалатар, дык ажно папрысядалі ад захаплення. Ну і ну! Падымаешся на прыступках угару, апускаешся ўніз і ні адной нагой нават не кранеш. Нават можаш адну нагу падняць або нават сесці — і ўсё роўна рухаешся.
Нам бы такія драбіны на гарышча. Альбо на тую гару, з якой мы ўзімку на саначках з'язджаем. Цудоўная штука эскалатар!
Вось бы заўсёды сачыць за рознымі падазронымі шпіёнамі ў метро на эскалатары. Вел-л-льмі зручна і прыемна. Стаіш сабе і толькі — зірк! — страляеш вачамі. І нікуды ён, галубчык, не дзенецца, нікуды не шугане, бо ўнізе сядзіць цётка, назірае і ўвесь час гаворыць па радыё: «Грамадзяне пасажыры! Бегаць па эскалатары не дазваляецца! Садзіцца нельга, не дазваляецца! Ставіць рэчы не дазваляецца!..»
Прыехалі мы паціхеньку ўніз, селі ў блакітны цягнік. «Наступная станцыя «Крашчацік»!» — буркнуў нехта па радыё. Дзверы — клац.
Гур-гур — паехалі. Бачым, Кныш з Бурмілам да дзвярэй ціснуцца. Мы таксама — да дзвярэй, толькі да іншых (для канспірацыі!). Не паспелі апамятацца — стоп! Дзверы расчыніліся — станцыя «Крашчацік». Мы ў дзверы — шмыг! Дзверы за намі — клац! І ўсе нашы толькі прамільгнулі ў акне. Ніхто й заўважыць не паспеў, як мы выскачылі. Там на гэтых прыпынках усё робіцца маланкава — не тое што ў цягніку ці на параходзе.
І вось ужо мы, цікуючы за Кнышом і Бурмілам, хаваемся між людзьмі. Выскачылі яны з метро на Крашчацік, перайшлі на той бок і прасцяком у краму «Дынама». Мы — следам. Схаваліся за вялізны, ажно да столі, сноп з бамбукавых вудзільнаў, прытаіліся, глядзім.