Du kilometrojn for en la arbaro, la tribo aŭdis la ferocan defion de la gorilo, kaj, ĉar tia estis la kutimo kiam minacis danĝero, Kerĉak kunvokis sian popolon, parte por reciproka protektado kontraŭ komuna malamiko — eble temis pri kelkaj goriloj — kaj ankaŭ por kontroli, ke ĉiuj tribanoj ĉeestas.
Oni baldaŭ rimarkis, ke mankas Tarzan, kaj Tublat forte kontraŭstaris la ideon sendi helpon. Kerĉak mem ne multe ŝatis la strangan bubeton, kaj pro tio atentis Tublaton kaj, fine, ĝibante la ŝultrojn, turnis sin al la foliaro, sur kiu li intencis dormi.
Sed Kala havas alian intencon; fakte, ŝi atendis nur sufiĉe longe por informiĝi, ke Tarzan malaperis, kaj tuj poste estis kvazaŭ fluganta tra la matajn branĉojn al la punkto, de kiu oni povis ankoraŭ klare aŭdi la kriojn de la gorilo.
Jam noktiĝis, kaj frua luno sendis sian palan lumon por siluetigi strangajn, groteskajn ombrojn inter la densa foliaro de la arbaro.
Kelkloke la brilaj radioj penetris ĝis la tero, sed ili pliparte servis nur por akcentigi la stiĝian nigrecon de la ĝangala profundeco.
Kiel iu granda fantomo, Kala sensone svingis sin de arbo ĝis arbo; nun lerte kurante laŭ branĉego, nun svingiĝante tra la spaco pinte de alia, nur por ekkapti tiun de fora arbo en sia rapida progreso al la sceno de la tragedio, kiu, laŭ ŝia scio pri la ĝangala vivo, okazas nur mallonge antaŭ ŝi.
La krioj de la gorilo proklamis, ke ĝi ĝismorte batalas kun iu alia loĝanto de la terura arbaro. Subite ĉesis tiuj krioj, kaj morta silenteco regnis en la ĝangalo.
Kala ne povis kompreni, ĉar en la fino la voĉo de Bolgani elbruigis agonion de suferado kaj mortiĝo, sed al ŝi venis nenia sono, per kiu ŝi povis konstati la identecon de lia kontraŭulo.
Ke ŝia eta Tarzan povus detrui virgorilegon, tion ŝi sciis nekredebla, kaj tial, alproksimiĝante al la loko, de kiu venis la sonoj de la batalo, ŝi pli singarde moviĝis, kaj fine, malrapide kaj kun ekstrema prudenteco, ŝi trairis la malplej altajn branĉojn, avide rigardante la lunmakulitan nigrecon por ia signo de la luktantoj.
Baldaŭ ŝi renkontis ilin, kuŝantajn en eta malferma spaco sub la brila lumo de la luno — la ŝiritan kaj sangan formon de eta Tarzan, kaj apud tio grandan virgorilegon, entute mortintan.
Kun mallaŭta krio, Kala rapidis al Tarzan, kaj levante al la brusto la povran, sangokovritan korpon, aŭskultis por signo de vivo. ŝi aŭdis tion, nur mallaŭtan — la malfortikan batadon de la eta koro.
Ŝi tenere portis lin tra la inkeca ĝangalo al la bivakejo de la tribo, kaj multajn tagnoktojn ŝi garde sidadis apud li, portante al li nutraĵon kaj akvon, kaj forbrosante la muŝojn kaj aliajn insektojn de liaj kruelaj vundoj.
Pri medicino kaj ĥirurgio, la povrulino sciis nenion. ŝi povis nur leki la vundojn, kaj tiel ŝi purigadis ilin, ke la kuracado de la naturo des pli rapide funkciu.
Tarzan komence rifuzis manĝi ion ajn, nur ruliĝis kaj spasmis pro febra delirado. Li deziris nur akvon, kaj tion ŝi alportis al li laŭ la sola metodo, kiun ŝi konis — en la propra buŝo.
Neniu homa patrino povus montri pli sinoferan amon ol tiu povra, sovaĝa bruto por la eta orfa bubo, kiun la sorto donis al ŝia prizorgado.
Finfine lin forlasis la febro, kaj la knabo komencis resaniĝi. Tra liaj streĉitaj lipoj pasis nenia plenda vorto, kvankam egis la doloro de liaj vundoj.
Parto de lia brusto estis forŝirita ĝis la ripoj, el kiuj tri estis rompitaj pro la bategoj de la gorilo. Unu brako estis preskaŭ detranĉita per la gigantaj dentegoj, kaj granda peco estis ŝirita de lia kolo, montrante la kolan vejnegon, kiun nur per miraklo la kruelaj makzeloj maltrafis.
Kun la stoikeco de la brutoj, kiuj edukis lin, li silente toleris sian suferadon, preferante forrampi de la aliaj kaj kuŝi kuntiriĝinte en iu aro da altaj greseroj, prefere ol montri antaŭ iliaj okuloj sian mizerecon.
Nur Kalan li ĝojis havi apud si, sed nun, kiam li pli bone fartis, ŝi pli longe forestis, serĉante manĝaĵojn; ĉar tiu amanta besto preskaŭ ne manĝis sufiĉe por subteni la propran vivon dum Tarzan malsanegis, kaj sekve nun restis nura ombro de sia antaŭa persono.
Ĉapitro 7 La lumo de la sciado
Post tempo, kiu ŝajnis eterna por la eta suferanto, tiu denove povis marŝi, kaj ekde tiam lia resaniĝo estis tiel rapida, ke post ankoraŭ unu monato li estis tiel fortika kaj aktiva kiel antaŭe.
Dum sia resaniĝo, li multfoje pripensadis la batalon kontraŭ la gorilo, kaj lia unua penso estis, rehavigi al si la mirindan armileton, kiu transformis lin de senespereble superata malfortikulo al la superulo de la granda terurulo de la ĝangalo.
Ankaŭ, li volis reiri al la kabano kaj daŭrigi siajn enketojn pri ties mirindaj enhavaĵoj.
Do, frue en unu mateno, li ekiris je sia vojaĝo. Post mallonga serĉado li trovis la manĝpurigitajn ostojn de la lastatempa malamiko, kaj apude, preskaŭ kaŝitaj sub la falintaj folioj, li trovis la tranĉilon, jam ruĝan pro rusto pro ties tempopasigo apud la grunda humideco kaj la sekiĝinita sango de la gorilo.
Ne plaĉis al li la ŝanĝo je ties antaŭe brila kaj glima supraĵo; sed ĝi restis danĝera armilo, tia, de kia li intencis profiti, kiam ajn tio oportunis. Li pensis, ke jam li ne forkuros de la kapricaj atakoj de maljuna Tublat.
Post ankoraŭ momento li atingis la kabanon, kaj pasis mallonga tempo antaŭ ol li malŝlosis ĝin kaj eniris. Lia unua celo estis, prilerni la meĥanismon de la seruro, kaj tion li faris, zorge studante ĝin dum la pordo restis malfermita; tiel li precize lernis, kiel ĝi povas teni la pordon, kaj kiel ĝi ellasiĝis je lia tuŝo.
Li lernis, ke li deinterne fermi kaj ŝlosi la pordon, kaj tion li faris, ke li tute ne ĝeniĝu dum sia traserĉado.
Li komencis laŭsisteman serĉadon tra la kabano; sed lian atenton baldaŭ kaptis la libroj, kiuj ŝajne strange kaj potence influis lin, pro kio li povis atenti preskaŭ nenion alian pro la logo de la mirinda enigmo, kiun proponis al li ilia celo.
Inter la aliaj libroj troviĝis instrulibro, kelkaj porinfanaj legolibroj, multenombraj bildligroj, kaj vortarego. Ĉiujn li ekzamenis, sed lian atenton pleje kaptis la bildoj, kvankam lian miron kaj plej profundan pensadon kaptis la strangaj insektetoj, kiuj kovris la paĝojn senbildajn.
Kaŭrante super siaj suroj sur la tablosupro en la kabano konstruita de sia patro — kun la glata, bruna, nuda korpeto klinita super la libro, kiu sterniĝis sur liaj fortaj, sveltaj manoj, kaj kun la longa, nigra hararego pendanta ĉirkaŭ la belforma kapo, kaj kun la brilaj, inteligentaj okuloj — Tarzan de la simioj, eta primitivulo, prezentis bildon plenan samtempe de patoso kaj de promeso — alegorian formon de la praa, kiu palpas sian vojon tra la nigra nokto de nescio al la lumo de lernado.
Lia vizaĝeto streĉiĝis pro studado, ĉar li parte komprenis, nebule kaj svage, la rudimentojn de penso, kies destino estis, fariĝi la ŝlosilo kaj la solvo por la enigma problemo de la strangaj insektetoj.
En la manoj estis lernolibro malfermita ĉe bildo de simieto, kiu similis lin, sed kiun kovris, escepte manojn kaj vizaĝon, stranga, bunta pelto, ĉar tio li supozis la jakon kaj pantalonon. Sub la bildo staris kvin insektetoj — KNABO.
Kaj li ĵus eltrovis en la teksto sur la paĝo, ke tiuj kvin multfoje kaj samsekve ripetiĝis.
Alian fakton li lernis — ke ekzistas relative malmultaj unuopaj insektetoj; sed tiuj multfoje ripetiĝis, foje sole, pli ofte kune kun aliaj.
Li malrapide turnis la paĝojn, trarigardante la bildojn kaj la tekston por ripeto de tiu kombino K-N-A-B-O. Li baldaŭ trovis tion sub bildo de alia simieto kaj stranga besto, kiu marŝis kvarpiede kiel ŝakalo kaj iomete similis tion. Sub tiu bildo la insektetoj aperis jene:
KNABO KAJ HUNDO
Jen ili, la tri insektetoj kiujn ĉiam akompanis la simieto.
Li progresis, do, tamen tre, tre malrapide, ĉar malfacilan kaj penigan taskon li nesciante fiksis por si — taskon, kiu por vi kaj mi eble ŝajnus neebla — lerni legi, havante eĉ ne la plej etan scion pri literoj aŭ skriba lingvo, eĉ ne ideeton, ke ekzistas tiaj aferoj.