– Nie wiem, skąd o tej porze wziąć taksówkę – przerwał mu gorączkowo recepcjonista. – Moje renault nie jest już takie nowe, no i może… no, nie jest to najszybsza maszyna, ale to całkiem wygodny i drogi samochód…
Kameleon ponownie zmienił barwę i ponownie został wzięty za kogoś innego. Ale on sam dobrze wiedział, kim jest i co z tego wynika.
Świt. Pierwsze promienie słońca nie wpadały przez okno jakiegoś przytulnego pokoiku w wiejskiej gospodzie, przebijając się przez misterną siatkę liści i rzucając niewyraźne wzory na tapetę. Zamiast tego nieśmiałe promienie padające ze wschodu malowały aureolę nad francuskim krajobrazem pól i wzgórz St. Germain-en-Laye. Siedzieli w małym samochodzie zaparkowanym przy pustej bocznej drodze i tylko papierosowy dym unosił się z uchylonych okien.
Trzy tygodnie wcześniej w Szwajcarii rozpoczął swoją opowieść mniej więcej tak: Moje życie zaczęło się sześć miesięcy temu na małej wyspie na Morzu Śródziemnym, zwanej Île de Port Noir.
Teraz rozpoczął spokojnym stwierdzeniem: Jestem znany jako Kain.
Opowiedział wszystko, co pamiętał, nie opuszczając niczego, opisując okrutne obrazy, które eksplodowały w jego umyśle podczas rozmowy z Jacqueline Lavier w restauracji z kandelabrami w Argenteuil. Nazwiska, zdarzenia, miasta… zabójstwa.
„Meduza”.
– Wszystko się zgadzało. Nie zdarzyło się nic takiego, o czym bym nie wiedział, co nie tkwiłoby gdzieś w zakamarkach mojego mózgu, tylko czekając, żeby się ujawnić. Bo to była prawda.
– To była prawda – powtórzyła Marie. Przyjrzał jej się uważnie.
– Pomyliliśmy się, nie widzisz?
– Możliwe. Ale mieliśmy i rację. Ty miałeś rację i ja też.
– Ale co do czego?
– Co do ciebie. Powtarzam to jeszcze raz, spokojnie i logicznie. Ofiarowałeś swoje życie za moje, zanim mnie poznałeś: takiej decyzji nie mógłby podjąć człowiek, którego opisałeś. Jeżeli on nawet istniał, to już go nie ma. – Patrzyła na niego błagalnym wzrokiem, choć nie podnosiła głosu. – Sam powiedziałeś, Jasonie. „To, czego człowiek nie pamięta, nie istnieje. Dla niego”. Może właśnie coś takiego ci się przydarzyło. Nie potrafisz się od tego uwolnić?
Bourne przytaknął; nadeszła ta okrutna chwila,
– Tak, ale sam. Bez ciebie.
Marie zaciągnęła się papierosem obserwując go. Drżała jej ręka.
– Rozumiem. A zatem taka jest twoja decyzja?
– Musi taka być.
– Znikniesz wspaniałomyślnie, żeby mnie nie zbrukać?
– Muszę.
– Bardzo dziękuję, ale powiedz mi, cóż ty sobie wyobrażasz do cholery, że niby kim jesteś?
– Co?
– Do diabła, myślisz, że kim ty jesteś?
– Jestem człowiekiem, którego zwą Kain. Poszukują mnie rządy, policja, od Azji aż po Europę. Jacyś ludzie z Waszyngtonu chcą mnie zabić, bo uważają, że za dużo wiem. Zabójca o nazwisku Carlos chciałby mi przestrzelić gardło za to, co mu zrobiłem. Zastanów się przez chwilę. Jak myślisz, długo jeszcze mogę uciekać, zanim ktoś z tych oddziałów mnie wytropi, osaczy i zabije? Czy tak chcesz zakończyć swoje życie?
– Wielki Boże, nie! – krzyknęła Marie, ale wyraźnie już myślała o czymś innym w swojej skłonnej do analizy główce. – Zamierzam gnić w szwajcarskim więzieniu przez pięćdziesiąt lat albo zginąć na szubienicy za czyny, których w Zurychu nie popełniłam!
– Mam sposób, żeby wyjaśnić Zurych. Już się nad tym zastanawiałem, potrafię to zrobić.
– Jak? – Zdusiła papierosa w popielniczce.
– Na miłość boską, czy to ma znaczenie? Złożę zeznania. Oddam się w ręce policji, jeszcze nie wiem jak, ale potrafię to zrobić! Złożę twoje życie ponownie w całość. Muszę!
– Tylko nie w ten sposób.
– Dlaczego nie?
Marie dotknęła jego twarzy przemawiając miękkim głosem, z którego wyparowała nagła obcość.
– Ponieważ właśnie ci udowodniłam, że mam rację. Nawet skazaniec, przekonany o swojej winie, powinien to dostrzec. Człowiek, który nazywa się Kain, nigdy by nie zrobił tego, co ty teraz chcesz zrobić. Dla nikogo.
– Ja jestem Kainem!
– Nawet gdyby mnie zmuszono do uwierzenia, że nim byłeś, to już nie jesteś.
– Ostateczna rehabilitacja? Lobotomia na własne życzenie? Utrata pamięci? Tak się przypadkowo składa, że to prawda, ale to nie powstrzyma tych, którzy mnie szukają. Nie powstrzyma to jego… ich od pociągnięcia za spust.
– I to jest najgorsze, ale ja się temu nie poddam.
– A więc odrzucasz fakty.
– Mam na myśli dwa fakty, które ty lekceważysz. Ja nie potrafię. Będę z nimi żyła do końca moich dni, ponieważ na mnie ciąży cała odpowiedzialność. Zabito dwóch ludzi w ten sam brutalny sposób, gdyż stanęli pomiędzy tobą a wiadomością, którą chciano ci przesiać. Przeze mnie.
– Sama widziałaś wiadomość Corbeliera. Ile miała dziur? Dziesięć? Piętnaście?
– Posłużono się nimi. Słyszałeś co mówił przez telefon, i ja też. Nie kłamał; próbował nam pomóc. Jeżeli nie tobie, to na pewno mnie.
– To jest… możliwe.
– Wszystko jest możliwe! Nie znam odpowiedzi, Jasonie, widzę tylko rzeczy, które do niczego nie pasują, rzeczy, których nie da się wyjaśnić – a które powinny zostać wyjaśnione. Przez cały ten czas ani razu nie przejawiałeś najmniejszej chęci czy potrzeby bycia tym kimś, za kogo się podajesz! W ten sposób taki człowiek nie może istnieć. Ty byś nie mógł nim być.
– Ale jestem.
– Posłuchaj mnie. Jesteś mi bardzo bliski, kochanie, i może mnie to zaślepiło, przyznaję. Ale znam też siebie. Nie jestem dziecięciem-kwiatem o niewinnych oczach; widziałam już swoje w życiu i tym, którzy mi się podobają, przyglądam się bardzo długo i dokładnie. Na potwierdzenie tego, co myślę o człowieku, zawsze przywołuję swoje własne wartości; a są to prawdziwe wartości. Moje, niczyje inne. – Przerwała na chwilę i odsunęła się od niego. – Obserwowałam torturowanego człowieka, przez samego siebie i przez innych, i on nawet nie krzyknął. Ty krzyczysz w sobie i nie obciążasz nikogo poza sobą. Dociekasz tylko, zgłębiasz, próbujesz zrozumieć. A tak, mój przyjacielu, nie rozumuje wyrachowany morderca ani nie robi tego, co już dla mnie zrobiłeś i co jeszcze chcesz zrobić. Nie wiem, kim byłeś przedtem ani jakie popełniłeś zbrodnie, ale nie są one takie, jak sądzisz albo jak inni próbują ci wmówić. A to z kolei każe mi się odwoływać do wartości, o których mówiłam. Znam siebie. Nie mogłabym kochać takiego mężczyzny, za jakiego się podajesz. Kocham mężczyznę, którym, jak wierzę, jesteś. Przed chwilą jeszcze raz to potwierdziłeś. Żaden morderca nie uczyniłby takiej propozycji, jak ty przed chwilą. A ta propozycja, szanowny panie, zostaje odrzucona.
– Jesteś przeklętą idiotką! – wybuchnął Jason. – Ja mogę ci pomóc, a ty mi nie! Zostaw mi coś, na Boga!
– Nigdy! Nie w ten sposób! – Nagle Marie przerwała. Zastygła z rozchylonymi ustami. – Chyba właśnie to zrobiłam – wyszeptała.
– Co zrobiłaś? – zapytał gniewnie Bourne.
– Dałam coś nam obojgu. – Znowu na niego patrzyła. – Właśnie to powiedziałam, coś, co istniało od dawna. „Co inni próbują ci wmówić…”
– O czym ty, do diabła, mówisz?
– O twoich zbrodniach, które inni próbują ci wmówić.
– Ależ one istnieją. Ja je popełniłem.
– Poczekaj chwilę. Przypuśćmy, że istnieją, ale nie zostały przez ciebie popełnione? Przypuśćmy, że dowody zostały sfabrykowane tak umiejętnie, jak te przeciwko mnie w Zurychu, ale kto inny jest sprawcą? Jasonie, przecież nie wiesz, kiedy utraciłeś pamięć.
– Port Noir.
– Tam zacząłeś ją odzyskiwać, a nie tracić. Przed Port Noir; to może dużo wyjaśnić. To może wyjaśnić ciebie, tę sprzeczność między tobą a człowiekiem, za którego cię uważają.
– Mylisz się. Nic nie wyjaśni wspomnień, obrazów, które do mnie wracają.
– Może pamiętasz tylko to, co ci bez przerwy powtarzano – sugerowała Marie. – W kółko, w kółko i w kółko. Aż nie zostało nic innego. Fotografie, nagrania, bodźce wzrokowe i słuchowe.
– Opisujesz chodzącego i funkcjonującego, ale bezwolnego faceta, którego odmóżdżono. To nie ja.
Wpatrywała się w niego i łagodnie mówiła.
– Opisuję inteligentnego, bardzo chorego człowieka, którego przeszłość odpowiadała w jakiś sposób życzeniom innych. Nawet nie wiesz, jak łatwo kogoś takiego znaleźć. Pełno ich w szpitalach, prywatnych sanatoriach i wojskowych lecznicach. – Przerwała, by zaraz szybko mówić dalej. – Ten artykuł w gazecie powiedział jeszcze inną prawdę. Umiem stosunkowo sprawnie obsługiwać komputery, to nieodzowne w mojej pracy. Gdybym szukała przykładu składającego się z odosobnionych faktów, wiedziałabym, jak to zrobić. Odwrotnie, jeżeli ktoś szukałby faceta cierpiącego na amnezję, który w przeszłości wyuczył się wielu umiejętności, języków, cech charakterystycznych dla różnych ras, to bank informacji medycznych mógłby wskazać odpowiednich kandydatów. Bóg jeden wie, niewielu w twoim przypadku; może tylko paru, może jednego. Ale oni szukali tylko jednego człowieka, bo tylko jednego potrzebowali.
Bourne spojrzał na krajobraz próbując wyważyć stalowe drzwi swojego umysłu, by odnaleźć coś na kształt nadziei, którą ona miała.
– To, co mówisz, oznacza jedynie, że jestem reprodukcją iluzji – powiedział bezbarwnie.
– Taki jest efekt końcowy, ale nie to chcę powiedzieć. Chcę powiedzieć, że istnieje możliwość, że tobą manipulowano. Użyto cię. Wyjaśniałoby to wiele. – Dotknęła jego ręki. – Mówiłeś mi, że czasami coś się chce z ciebie wydostać, że rozsadza ci głowę.
– Słowa… miejsca, nazwy… wyzwalają reakcje.
– Jasonie, a może one wyzwalają fałszywe reakcje? Rzeczy, które powtarzano ci bez końca, ale nie możesz ich przeżyć na nowo. Nie możesz ich zrozumieć, bo nie należą do ciebie.
– Wątpię w to. Wiedziałem, co potrafię zrobić. Robiłem to już przedtem.
– Może robiłeś to z innych powodów?… A niech cię! Walczę o swoje życie! O moje i twoje życie!… No dobrze! Możesz myśleć i czuć. Ale myśl teraz, czuj teraz! Spójrz na mnie i powiedz szczerze, że zajrzałeś w głąb siebie, w głąb swoich myśli i uczuć, i wiesz bez cienia wątpliwości, że jesteś zabójcą zwanym Kainem! Jeżeli potrafisz tak zrobić, ale tak naprawdę, to jedźmy do Zurychu, weź całą winę na siebie i wynoś się z mojego życia! Ale jeżeli nie potrafisz, to zostań ze mną i daj sobie pomóc, i kochaj mnie, na miłość boską. Kochaj mnie, Jasonie.