— Mi vidis vin ĉiujn en la dezerto. Terura estis via vojo, sed mi sendis anĝelon, kiu vin gardis kaj ŝirmis de la morto el la manoj de la malkreduloj. Vi ne vidis lin, sed li gardis vin bone.
— Dankon al vi, Savanto!
— Kaj vi alkondukis al Smaino tiujn ĉi infanojn, por ke li povu interŝanĝi ilin kontraŭ siaj propraj, kiuj estas malliberigitaj en Port-Saido de la turkoj kune kun Fatmo.
— Ni volis servi al vi.
— Kiu servas min, servas al sia propra savo, do vi malfermis al vi la vojon al la paradizo. Fatmo estas mia parencino… Sed vere mi diras al vi, ke kiam mi almilitos la tutan Egiptujon, tiam mia parencino kaj ŝiaj infanoj reakiros senpene la liberon.
— Do decidu, Benato, pri la infanoj, kiel vi volas!…
Mahdi fermetis la palpebrojn, poste li malfermis ilin, ekridetis bonkore kaj donis signon al Staĉjo:
— Knabo, proksimiĝu al mi!
Staĉjo faris kelkajn paŝojn per energia, kvazaŭ milita irmaniero, kliniĝis duafoje antaŭ li, poste li streĉiĝis kiel kordo kaj atendis, rigardante rekte en la okulojn de Mahdi.
— Ĉu vi estas kontentaj, ke vi venis al mi? — demandis Mahdi.
— Ne, profeto. Kontraŭ nia volo ni estis forkaptitaj de niaj patroj.
Tiu simpla respondo faris certan impreson, same al la reganto alkutimiĝinta al flatvortoj, kiel ankaŭ al la ĉeestantoj. La kalifo Abdullahi kuntiris la brovojn, la greko ekmordis la lipharojn kaj komencis rompi siajn fingrojn, tamen Mahdi ne ĉesis rideti.
— Sed — li daŭrigis — vi estas per tio ĉe la fonto de la vero. — Ĉu vi volas akcepti mian instruon?
Ekregis mallonga silento, do Mahdi, opiniante, ke la knabo ne komprenis lian demandon, ripetis ĝin pli klare:
— Ĉu vi volas akcepti mian instruon?
Je tio Staĉjo, kiu tenis sian manon sur la brusto, faris nerimarkeble la krucosignon, kvazaŭ li estus saltonta el dronanta ŝipo en la akvan profundaĵon.
— Profeto, — li diris — mi ne konas vian instruon, sekve, se mi ĝin akceptus, mi farus tion nur pro timo, kiel malkuraĝulo kaj fiulo. Sed ĉu vi dezirus, ke vian religion akceptu nur malkuraĝuloj kaj fiuloj?
Kaj tiel dirante, li rigardis ĉiam rekte en la okulojn de Mahdi. Ekestis ĉe tio tiel granda silento, ke oni aŭdis nur la zumadon de la muŝoj. Sed okazis samtempe io eksterordinara. Jen Mahdi konsterniĝis kaj ĉi-momente li ne povis trovi respondon. La rideto malaperis de lia vizaĝo, sur kiu reflektiĝis embaraso kaj malinklino. Etendinte la manon, li prenis la kukurbon plenigitan per mielakvo kaj komencis trinki, sed videble nur por tio, ke li povu gajni tempon kaj kaŝi sian konsterniĝon.
Kaj la brava knabo, samspeca posteulo de la defendantoj de la kristanismo, la vera sango de venkintoj el sub Chocim kaj Vieno, staris kun la kapo suprenlevita, atendante la verdikton. Sur liaj malgrasaj vangoj, brunigitaj per la dezerta vento floris helaj ruĝiĝoj, liaj okuloj brilis kaj la tutan korpon skuis tremo de fervoro.,Jen — li diris al si — ĉiuj aliaj akceptis lian instruon kaj mi malkonfesis nek mian kredon, nek mian animon". Kaj la timo antaŭ tio, kio povas kaj devas sekvi, kaŝiĝis sammomente en lia koro, kaj anstataŭ tio plenigis ĝin ĝojo kaj fiero.
Kaj dume Mahdi metis flanken la kukurbon kaj demandis:
— Do vi forĵetas mian instruon?
— Mi estas kristano, kiel mia patro…
— Kiu fermas siajn orelojn al la dia voĉo, — diris Mahdi malrapide per ŝanĝita voĉo — estas nur brulligno.
Je tio la kalifo Abdullahi, konata pro sia severeco kaj krueleco, ekbrilis per siaj blankaj dentoj, kvazaŭ sovaĝa besto kaj aŭdigis sin jene:
— Aroganta estas la parolo de tiu knabo, do punu lin, profeto, aŭ permesu, ke mi faru tion.
— Jam okazis! — pensis Staĉjo.
Sed Mahdi ĉiam deziris, ke la famo pri lia kompatemo disvastiĝu ne sole inter la derviŝoj, sed ankaŭ en la tuta mondo, do li opiniis, ke verdikto tro severa, precipe kontraŭ malgranda knabo, povus malutili al lia famo.
Dum momento li ŝovis tra la fingroj la rozari-globetojn kaj pensis, post kio li parolis plu:
— Ne! Tiuj infanoj estis forkaptitaj por Smaino, do, kvankam mi ne intertraktos kun malkreduloj, oni devas sendi ilin al Smaino. Tia estas mia volo.
— Fariĝos laŭ tio — respondis la kalifo.
Sed Mahdi montris al li Idrison, Gebhron kaj la beduenojn:
— Ĉi tiujn homojn — li diris — rekompencu de mi, Abdullahi, ĉar ili faris longan kaj danĝeran vojon, por servi Dion kaj min.
Post tio li donis signon, ke la aŭdienco finiĝis, kaj samtempe li ordonis al la greko, ke ankaŭ li foriru. Kiam tiu denove troviĝis en la mallumo sur la preĝoplaco, li ekkaptis la brakon de Staĉjo kaj skuis lin kun kolero kaj malespero.
— Malbenita knabaĉo, vi fordonis al la pereo tiun senkulpan infanon — li diris, montrante al Kel — vi pereigis vin kaj eble ankaŭ min.
— Mi ne povis agi alie — senkulpiĝis Staĉjo antaŭ la greko.
— Vi ne povis! Sciu, ke vi ambaŭ estas kondamnitaj je dua vojaĝo, centoble pli danĝera ol la unua. Kaj ĝi estas la morto — ĉu vi komprenas? En Faŝodo la febro mortigos vin dum unu semajno. Mahdi scias bone, kial li sendas vin al Smaino.
— Ankaŭ en Omdurmano ni mortus.
— Mensogo! Vi ne mortus en la hejmo de Mahdi, en la bonfarto kaj komforto. Kaj li estis jam preta preni vin sub siajn flugilojn. Mi scias, ke li estis preta. Vi rekompencis ankaŭ min bone por tio ke mi protektis vin kaj intervenis en via afero. Sed post tio, kio okazis, faru kion vi volas! Abdullahi sendas la kamelan poŝton post semajno al Faŝodo, kaj dum tiu semajno faru laŭ via plaĉo! Vi ne vidos min plu!…
Kaj dirinte tion, li foriris, sed post momento li revenis. Li estis parolema, kiel ĉiuj grekoj, kaj li bezonis paroli ĝissate. Li volis elverŝi sur la kapon de Staĉjo la galon, kiu kolektiĝis en li. Li ne estis kruela kaj ne havis malbonan koron, tamen li deziris, ke la knabo komprenu ankoraŭ pli precize la teruran respondecon, kiun li prenis sur sin, ne obeinte liajn konsilojn kaj admonojn.
— Kiu malpermesus al vi resti kristano en la animo? — li parolis plu. — Ĉu vi opinias, ke mi tiu ne estas? Sed mi ne estas malsaĝulo. Kaj vi volis montri vian falsan heroecon. Ĝis nun mi plenumis gravajn servojn al la blankaj militkaptitoj, kaj nun mi ne povos plu ilin plenumi, ĉar Mahdi ekkoleris ankaŭ kontraŭ mi. Ĉiuj pereos kaj via malgranda samsortanino tutcerte! Vi mortigis ŝin! En Faŝodo eĉ la plenkreskaj eŭropanoj mortas pro febro, kiel muŝoj, kaj tiom pli tia infano. Kaj se oni ordonos al vi iri piede apud la ĉevaloj kaj kameloj, tiam ŝi mortfalos la unuan tagon. Vi kaŭzis tion, kaj vi sola kulpas. Ĝoju nun pro tio… vi, kristano!
Kaj li foriĝis. Nun ĉiuj direktiĝis el la preĝoplaco tra mallumaj stratetoj al la tendoj. Ili iris longe, ĉar la urbo disetendiĝis sur grandega teritorio. Nel, komplete elĉerpita pro la irado, malsato, timo kaj teruraj impresoj de la tuta tago, komencis jam haltadi. Idriso kaj Gebhro pelis ŝin, ke ŝi iru pli rapide. Sed post kelka tempo ŝiaj piedoj tute malfortiĝis. Tiam Staĉjo prenis ŝin senhezite sur siajn brakojn kaj portis ŝin. Dumvoje li volis paroli al ŝi, li volis senkulpigi sin antaŭ ŝi, ke li ne povis alie agi, sed liaj pensoj kvazaŭ rigidiĝis kaj mortis en lia kapo, tiel, ke li kapablis ripeti nur:,Nel! Nel! Nel" — kaj premis ŝin al si, ne povante paroli pli. Post kelkdeko da paŝoj Nel ekdormis pro laciĝo sur liaj brakoj, do li iris silente inter la dormantaj stratetoj aŭdante nur la interparolon de Idriso kaj Gebhro. Kaj iliaj koroj estis plenigitaj de ĝojo, kio estis por Staĉjo feliĉa okazo, ĉar alie ili eble denove volus puni lin por la aŭdacaj respondoj al Mahdi. Tamen ili estis tiel okupitaj pri tio, kio trafis ilin, ke ili ne povis pensi pri io alia.
— Mi sentis min malsana, — diris Idriso — sed la vido de la profeto resanigis min.