Апроч жонкі і Колі мяне сёньня наведалі Станіслаў (брат - рэд.) і Вася Гілевіч, Вірынея Iванаўна, Галіна Шаранговіч і Нэля Iванаўна Тулупава. Вася падарыў сваю апошнюю кнігу “Доказ ад процілеглага” з цёплым надпісам. Кніга з гэтак званай гарадской тэматыкі - адзін дзень кожнага з супрацоўнікаў адной навуковай лабараторыі. Цэнзару было там клопату, ледзь выпусьцілі - тоненькую, на 11 улікова-выдавецкіх аркушаў.
Цяпер жа ў Васіля “арыштавана” наступная кніга - “Ардаманты”. Супраць яе ня толькі цэнзура, але і Серафім Антонавіч. Мне наогул трэба зрабіць рэестр забракаваных “крамольных” кніг і асобных твораў. I паціху “рассмоктваць” гэты дзікі антыгуманны чыстасавецкі флюс.
Г. Шаранговіч і Ж. Шалянок прынесьлі цэлы пакет сігнальных экземпляраў. Самае выдатнае ў гэтым пакунку - гэта, несумненна, 2-томнік Яна Скрыгана. Я вельмі задаволены. Само сабою, выдадзены шыкоўна. Але ж там і ёсьць што выдаваць. Трэба павіншаваць Старога! Што ні кажы, а гэта яму вялікая радасьць.
Падкінулі мне і поўна статыстыкі:
1) план выпуску ў г. м.; 2) графік выпуску на апошні квартал; 3) сьпіс усяго выдадзенага за 9 месяцаў г.г.
Усе зьдзіўляюцца, чаму Серафім хоча праводзіць рэдакцыйна-выдавецкі савет без мяне. А я вазьму і адмяню. Каб паставіць там пра Біблію Скарыны.
16 кастрычніка 1985 году. Серада. Быў на кансультацыі ў прафесара Я. В. Бардзіна. Кардынальных зьменаў быццам бы ня вызначылі. Прызначыў пятую таблетку сустака, пятую абзідана - было па чатыры. Таксама параіў кілаграмаў пяць спусьціць вагі. Наконт пітва, сказаў, ня варта надта абмяжоўвацца. Чала- вечы арганізм, - сказаў ён, - лепш арганізаваны за любую дзяржаву (малой- чык, сьмелы! - М. Д.). Калі там што лішняе, яно выводзіцца”. Вельмі цікавіўся маімі прыступамі, ці спазмамі - хто яго ведае, як тут лепш будзе назваць гэта, а таксама колькасьцю спажываемага нітрагліцэрыну.
Наш лечурач пасьля маёй сустрэчы з прафесарам пачала рабіць абход сваіх хворых. Выпісала дамоў сімпатычнага Лазара Давыдавіча. Мне сказала, што на гэтым тыдні мяне яшчэ ня выпусьцяць. А на наступным - абавязкова.
Па абедзе заходзіў Лёня Левановіч. Ад яго, звычайна, мала чаго даведаешся пра сапраўднае становішча ў выдавецтве. Толькі што і сказаў, што “быццам бы сёньня быў рэдакцыйна-выдавецкі савет”. Пытаю: “А як там новы загадчык?” У адказ чую ўжо трэці раз адно і тое самае: “Прывыкае”.
Так што сёньня не завозна. было ў мяне. Дарэчы, і зрабіў вельмі мала: мала прачытаў, мала напісаў. Затое з гадзіну паспаў у абед. Пагляджу, як там будзе ноччу.
Марыя прынесла рыбы, яблык. Навошта? Я меў неасьцярожнасьць сказаць, што прафесар !ваноў станоўча ставіцца да рыбы. Дык цяпер кожны дзень ра- туюся ад яе. А адкуль яна даведалася, што Я. В. Бардзін нічога ня мае супраць сьвежага яблыка? Можа Алена Сяргееўна сказала?
Днямі я адклаў, каб болей, мабыць, ніколі не вяртацца да яго, верасьнёўскі нумар “Маладосьці”. Цэнзар АТ 12294. Цікава, я, здаецца, ніколі не згадваў пра гэта. Доўгія гады выходныя зьвесткі пачыналіся з кляйма цэнзара. Пасьля мы, сьпецыялісты тыпу мяне, раптам заўважылі, што цэнзура атрымала, напэўна, недзе адтуль новую каманду: крыху маскіравацца. I вось “маскіруюца”. Сваё таўро ставяць ужо толькі трэцім элементам. Сьпярша “Здадзена ў набор” з датай, месяцам (арабскімі лічбамі), і годам (дзьвюма апошнімі арабскімі ліч- бамі), з кропкамі паміж усімі трыма элементамі. Пасьля: “Падпісана да друку” з адпаведнымі лічбамі ўсіх тых трох парадкаў (прытым абавязкова ўсе лічбы двухзначныя, нават, калі, скажам, будзе 8 мая. У такім выпадку напішуць пасьля словаў “здадзена ў набор” ці “падпісана да друку” 08.05.85. I вось трэцім элементам ставяць пасьля той кропкі за годам знак, у дадзеным выпадку АТ 12294.
Дарэчы, перада мною два тамы выбраных твораў Яна Скрыгана. На іх у такім самым парадку стаяць розныя цэнзарскія нумары. На першым томе: АТ 12255, на другім АТ 12254. Як бачым, не зусім лагічная “пасьлядоўнасьць”. А ўся справа ў тым, што другі том на тры дні падпісваўся цэнзарам “у друк!” раней, чым першы (08.07:11.07). Заўважым, што не дырэктар, не галоўны рэдактар падпісвае ў друк, а цэн-за-ррр!!!!!!!!!!
Гэты нумар “Маладосьці” прыцягнуў маю ўвагу перш за ўсё публікацыяй з дзёньнікаў апошніх гадоў Iвана Шамякіна “Карэньні і галіны” (с. 10-87) з дзевяцьцю фотаілюстрацыямі. Мушу адразу сказаць, што Iвана Шамякіна ёсьць за што паважаць і пісьменьнікам, і чытачам.