Пазнаёміліся ў Полацку на канферэнцыі, на самым пачатку 90-х. Раней толькі чулі адзін пра аднаго. А тут ішлі па дарозе на секцыю і вырашылі, што трэба стварыць беларускую філасофію. А пра што была канферэнцыя, ужо й не памятаю".
***
Я таксама не памятаю, пра што была тая канферэнцыя, але пакуль шпацыравалі з Ігарам паўз восеньскі сквер да канферэнцыйнай залы, дык ужо паспелі суладна пагадзіцца, што Беларусь без філасофіі, як шлюбная ноч без нявесты. (Такое прасцецка-дурнотнае параўнанне ганарысты Ігар a priori прыдумаць не мог, а паколькі яно памятаецца да гэтай пары, дык што тут спрачацца пра аўтарства?) Больш таго, яшчэ да пачатку паседжання мы ўжо вызначыліся, з чаго нам трэба пачынаць. Метафарычна кажучы, каб выгадаваць сад з залатымі яблыкамі метафізікі, трэба было спачатку высекчы сярод нерушы ляда. Пераказваючы простымі словамі - стварыць філасофскі часопіс. Натуральна, беларускі і беларускай мовай.
Па абедзе мы дамовіліся, што, вярнуўшыся ў Мінск, адразу сустрэнемся ў кавярні "Хвілінка", каб сам-насам абгаварыць наш праект як у падставовых канцэптах, гэтак і ў апрычоных дэталях. Не забыліся нагадаць адзін аднаму, што да кавы кожны мусіў прынесці свой варыянт назвы часопіса, сваю канцэпцыю і да таго падобнае.
Раней я ніколі не хадзіў у кавярні, каб піць там каву. Дый увогуле ніколі не хадзіў туды адзін, а толькі з сябрамі, калі побач не было зручнага месца выпіць разам чарку-другую гарэліцы. Ігар - зусім іншае. Ён нават у нядзелю пакідаў на нейкую гадзіну сям’ю і ехаў у "Хвілінку", дзе, паводле ягоных словаў, была лепшая ў Мінску кава. У одуме смакаваў там гэтую гаркату і, прымружыўшы вочы, услухоўваўся сам у сябе, чакаючы, калі загучыць той тон, у якім толькі і могуць аб’явіцца самыя істотныя словы.
На сустрэчы Ігар прапанаваў назваць часопіс "Фрагменты", а я - "Тэксты". Як ні дзіўна, ён аддаў перавагу майму, цалкам постмадэрнаму, варыянту, хаця мне больш падабалася яго назва... Натуральна, я ўжо амаль нічога не памятаю з таго, што і як мы тады абмяркоўвалі, раз-пораз прызначаючы сустрэчы ў "Хвілінцы". Толькі, ясная рэч, вельмі хутка паперад усяго выйшла праблема рэсурсаў. Дзе іх набрацца, каб высекчы тое ляда? Відавочна, нашых разумоўных здольнасцяў тут не хапала. Патрэбен быў яшчэ нехта трэці ў дапамогу.
- Дзіўна гучыць праблема трэцяга за кавай, - толькі паспеў прамовіць, як Ігар запытаўся:
- Алесь Разанаў?
- Алесь Разанаў! - умомант пагадзіўся я.
Буйнейшая мысліўная фігура ў тагачаснай беларускай прасторы. Ну што тут яшчэ думаць...
Алесь Разанаў таксама пагадзіўся адразу. І гэта была ласка Кону. Вялікі паэт бясспрэчным аўтарытэтам ідэальнага класіка надаваў нашай досыць авантурнай ідэі магчымасць сапраўднасці. Хаця што да менеджэрскіх здольнасцяў, то Алесь Разанаў, пэўна, і сам не ведаў: ёсць яны ў яго ці няма? У нябёсах такім рэчам не вучаць, а ён адтуль не вылазіў.
Таму на аўдыенцыю да Лявона Баршчэўскага, дэпутата і сябра камісіі Вярхоўнага Савета па культуры (ці адукацыі - халера іх там запомніш), мы з Ігарам выправіліся ўдвух. Не кажучы пра Алеся Разанава, сп. Лявон дыстанцыйна нас таксама ўжо ведаў. Адразу далікатна пахваліўся, што дыплом пісаў паводле "Логіка-філасофскага трактата" Людвіка Вітгенштайна.
Гаворка была прыязнай, з салідарным разумением актуальнай патрэбы філасофскага часопіса для Беларусі
На заканчэнне сустрэчы сп. Лявон сказаў:
- Хлопцы, да мяне штодня хто толькі не ходзіць. Але вам я даю веры.
Далей былі яшчэ словы пра магчымую дапамогу, толькі ўсё гэта не спатрэбілася, бо неўзабаве здарыўся цуд...
Аднак перад гэтым трошкі словаў пра Лявона Барчэўскага, і зусім не таму, што потым мы прысябраваліся і я яго па сёння моцна паважаю ды люблю.
На пачатку апошняга беларускага Адраджэння Лявон Баршчэўскі быў інтэлектуальным сімвалам нацыянал-дэмакратычнага руху. Першы намеснік Пазняка, разумнік паводле азначэння, паліглот, які на розных узроўнях ведаў невядома колькі моваў, стваральнік цэлага шэрагу слоўнікаў і перакладаў кніг мастацкай прозы. Дарэчы, меў выдатны голас і яго нават запрашалі ў Оперны тэатр.
Далей чамусьці згадаўся найперш такі выпадак. Калі з пільнай патрэбы запытаў Лявона, як найболей карэктна перакласці з дацкай на беларускую прозвішча Kierkegaard (тады пісаў пра любімага філосафа эсэ), то не адразу, а праз некалі хвілінаў глыбокага роздуму лабастай галавы, атрымаў адказ: Кіркегар. Так цяпер мы і называем дацкага Сакрата, а не выбіраючы з некалькіх рускіх варыянтаў - Киркегор, Киркегард і г.д.