468. i tę [duszę] oddać muszę — muszę oddać życie, umrzeć. [przypis redakcyjny]
469. Lubo (...) lubo — Czy (...) czy. [przypis redakcyjny]
470. gore jasnie — jasno goreje, płonie, świeci. [przypis redakcyjny]
471. padnąc (...) gaśnie — gaśnie zapadając (za horyzont), zachodząc. [przypis redakcyjny]
472. utolić (tu forma 3 os. lp cz. przysz.: utoli) — utulić, ukoić. [przypis redakcyjny]
473. prózno — na próżno. [przypis redakcyjny]
474. podobieństwo* — możliwość, prawdopodobieństwo. [przypis redakcyjny]
475. wiódłem — wiodłem. [przypis redakcyjny]
476. nie miały mi w co dać szkody — nie miały powodu, by mi uczynić szkodę. [przypis redakcyjny]
477. tknąć — doświadczyć. [przypis redakcyjny]
478. przestrogi* — ostrożności. [przypis redakcyjny]
479. raz — cios (por. razić, otrzymywać razy). [przypis redakcyjny]
480. znaczniejszy — większy, dotkliwszy. [przypis redakcyjny]
481. Czymem już był bezpieczniejszy — im bardziej czułem się bezpieczny. [przypis redakcyjny]
482. w swobodzie — gdy był wolny (swobodny) od trosk i cierpień. [przypis redakcyjny]
483. gdy siędzie na wadze (...) ma władze — gdy żal i rozum umieścimy na szalach wagi, rozum nie przeważy. [przypis redakcyjny]
484. na płacz lekkość wkłada — lekceważy płacz. [przypis redakcyjny]
485. sie (...) żal nie hamuje — żal nie zmniejsza się. [przypis redakcyjny]
486. nie cześć, zelżywość — despekt, dyshonor. [przypis redakcyjny]
487. prze Bóg żywy — przez Boga żywego, na Boga żywego. [przypis redakcyjny]
488. troskliwy* — strapiony, zatroskany, ten, który ma wiele trosk. [przypis redakcyjny]
489. wynajdzi (starop.; daw. forma W. lp) — wynajdź. [przypis redakcyjny]
490. wolniejszy — łagodniejszy, lepszy. [przypis redakcyjny]
491. mocen — ma moc, siłę. [przypis redakcyjny]
492. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]
493. w szcześliwe czasy — w szczęśliwych czasach. [przypis redakcyjny]
494. zwykłych — tych, do których przywykliśmy. [przypis redakcyjny]
495. baczyć (starop.; 1 os. lm: baczym) — dostrzegać. [przypis redakcyjny]
496. a tak — tu: więc. [przypis redakcyjny]
497. kiedy* — jeżeli. [przypis redakcyjny]
498. po nas wdzięczności/ Nie uznasz — nie doznasz od nas wdzięczności. [przypis redakcyjny]
499. życzliwość* — dobrodziejstwo. [przypis redakcyjny]
500. Miej nas na wodzy — trzymaj nas krótko, w karności i posłuszeństwie. [przypis redakcyjny]
501. rozpychać — czynić nadętym, pysznym. [przypis redakcyjny]
502. lichy — mało warty, marny, przemijający. [przypis redakcyjny]
503. na Cię pomniemy — pamiętamy o Tobie. [przypis redakcyjny]
504. kaźń — kara. [przypis redakcyjny]
505. ojcowskim (...) obyczajem — po ojcowsku, czyli surowo, ale z wyrozumiałością. [przypis redakcyjny]
506. przed (...) gniewem — wobec gniewu, w obliczu gniewu. [przypis redakcyjny]
507. stajem (1 os. lm cz. przysz.) — stopniejemy (por. czasownik tajać). [przypis redakcyjny]
508. wiekuisty — wieczny, wiecznie istniejący. [przypis redakcyjny]
509. jest nam sroga męka — jest dla nas srogą męką. [przypis redakcyjny]
510. lutość — litość. W wersie 28 użyta jest niekonsekwentnie forma litość. [przypis redakcyjny]
511. sporny — sprzeciwiający się. [przypis redakcyjny]
512. występ* — występek, przewinienie; tu lm: występy. [przypis redakcyjny]
513. użyj (...) nade mną litości — okaż mi swoją litość. [przypis redakcyjny]
514. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]
515. zemdlony* — osłabiony. [przypis redakcyjny]
516. upokoić — uspokoić. [przypis redakcyjny]
517. świtanim — świtaniem, świtem. [przypis redakcyjny]
518. sen leniwy — bożek snu, Hypnos, jest leniwy, bo zjawia się dopiero tuż przed świtem. [przypis redakcyjny]
519. czarnawemi — czarniawymi. [przypis redakcyjny]
520. własnie — we własnej osobie. [przypis redakcyjny]
521. wdzięczny* — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]
522. jaka — tu: taką, jaka. [przypis redakcyjny]
523. paciorek* — zdrobnienie od „pacierz”, modlitwa (pochodzi od łac. Pater noster — Ojcze nasz); po paciorek (...) przychodziła: przychodziła wspólnie odmawiać modlitwę. [przypis redakcyjny]
524. ku śmiechu skłonione — skłonne do śmiechu. [przypis redakcyjny]
525. mało — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]
526. nieutólony — nieutulony. [przypis redakcyjny]
527. przeszły — tu: przeniknęły. [przypis redakcyjny]
528. ujął — zmniejszył. [przypis redakcyjny]
529. nieznacznie — niezauważalnie, w sposób niedostrzegalny. [przypis redakcyjny]
530. knot — sznurek z konopi nasycony materiałem palnym. [przypis redakcyjny]
531. perzyny — popiół. [przypis redakcyjny]
532. Darmo nie upuszczając namniejszej godziny — pozwalając czasowi mijać bez rezultatu. [przypis redakcyjny]
533. owszem* — przeciwnie, właśnie. [przypis redakcyjny]
534. żywiemy żywot — żyjemy życiem. [przypis redakcyjny]
535. ważniejszy — bardziej znaczący, bardziej wartościowy. [przypis redakcyjny]
536. na miejsca swe — do pierwotnego miejsca swego pobytu. [przypis redakcyjny]
537. takim (...) kształtem — w takim kształcie, w takiej postaci. [przypis redakcyjny]
538. za swemi/ Rodzicami się modli — modli się za swych rodziców. [przypis redakcyjny]
539. rość (tu forma 3 os. lp: roście) — rosnąć. [przypis redakcyjny]
540. przyłomione — złamane. [przypis redakcyjny]
541. zażyć — zakosztować. [przypis redakcyjny]
542. rozkoszy (B. lm) — rozkosze. [przypis redakcyjny]
543. usadzone — urządzone. [przypis redakcyjny]
544. trzymać* — sądzić. [przypis redakcyjny]
545. rana* — wczesna. [przypis redakcyjny]
546. poszła — odeszła. [przypis redakcyjny]
547. pracej — pracy. [przypis redakcyjny]
548. by też* — choćby nawet. [przypis redakcyjny]
549. człowieczeństwo — ludzka natura. [przypis redakcyjny]
550. przysady — czegoś gorszego, niedoskonałości. [przypis redakcyjny]
551. zdrady* — tu: zawodu. [przypis redakcyjny]