(6) таковы были Галл и Евхерий, известные из диалогов Севера, и Виктор, упоминаемый в переписке св. Павлина. Paulini Noiani. Epist. XXIII ed. Hartel.
(7) plerosque ex eis postea episcopos vidimus. Quae enim esset civitas aut ecclesia, quae non sibi de Martini monasterio cuperet sacerdotem ? V.M. c. 10.
(8) Babut. o. c. p. 166.
(9) "St. Martin et Sulpice Severe". Analecta Bollandiana. t. XXXVIII, Bruxelles 1920.
(10) Н. Strathmann. Geschichte der fruhchristlichen Askese. I. 1914.
(11) Pourrat. La spiritualite chretienne. I. Des origines de 1'Eglise au Moyen Age. Paris 1918.
(12) Hauck. Kirchengeschichte Deutschlands I, p. 49-61.
(13) Apostolica auctoritas V. M. 20,1; consertus apostolis et profetis Ep. II, 8; meritoque hunc iste Sulpitius apostolis conparat et prophetis, quem per omnia illis esse consimilem D II 5, 2.
(14) in illo iustorum grege nulli secundus Ep. II, 8 ; nullius umquam cum illius viri meritis profiteor conferendam esse virtutem D I 24, 2.
(15) ut... potens et vere apostolicus haberetur V. M. 7, 7; imperat... potenti verbo (птицам) – eo... circa aves usus imperio, quo daemones fugare consueverat. Ep. III, 8; nес labore victum, nес morte vincendum Ep. III, 14. Ср. видение Мартина Северу: vultu igneo, stellantibus oculis, crine purpureo Ep. II, 3.
(16) D I 25, 3; D II 5, 7; D II 12, 11.
(17) D II 13.
(18) sarcina molesta me... ducit in tartara. Spes tamen superest, illa sola, illa postrema ut quid per nos obtinere non possumus, saltim pro nobis orante Martino mereamur. Ep. II, 18.
(19) D I 26, 5-6.
(20) D I 20. Ср. рассказ о недостойном иноке Анатолии V.M. с. 23,3: signis quibusdam plerosque coartabat; об испанском лже-Христе (multis signis), ib. 24, 1.
(21) D I 21.
(22) Вabut, о. с. р. 83 n. 1.
(23) Athanasius Alex. Vita sancti Antoni, c. 53.
(24) и некоторые чудеса Мартина совершаются по молитве: imminens periculum oratione repulit с. 6, 6; cum aliquandiu orationi incubuisset (при воскрешении мертвого); aliquantisper oravit (над мертвым V. M. с. 8, 2) Cf. с. 14, 4; с. 16, 7: familiaria arma с. 22, 1: D. II, 4: nota praesidia, D II 5, nota subsidia D III 8, 7; D III 14, 4. Чудеса, совершаемые без молитвы: V. М. с. 12, 13, 14, 1-2, с. 15, с. 17, 18, 19. Ep. III, 8; D II, 2, 3; D II, 8, 7-9; D II, 9, 1-3; D III 3, 3; D III 8, 2, Virtus III 9, 3; D III 10.
(25) V. М. c. 12: cum voluit stare conpulit, et cum libuit, abire permisit. Чудеса от его одежды, V. М. с. 18, 4, собственноручного письма, с. 19, 1.
(26) D III 3, 7-8; ita parum est ipsum Martinum fecisse virtutes: credite mihi, quia etiam alii in nomine eius multa fecerunt.
(27) Cf. Babut, p. 252 sq.
(28) D I 4, 5; I 5, 1; I 8, 5; I 13, 14; I 20, 4; II 8, 2.
(29) На острове Галлинарии Мартин питался кореньями. V. М. с. 6, 5. Власяница: V. М. 18, 4. Ep. III, 17, но не всегда: D II 5, 6; D III 6, 4. Ложе на пепле Ep. III, 14.
(30) illam scilicet perseverantiam et temperamentum in abstinentia et in ieiuniis, potentiam in vigiliis et orationibus, noctesque ab eo perinde ac dies actos nullumque vacuum ab opere tempus V. M. c. 26, 2. Cf. c. 10, 1: idem enim constantissime perseverabat qui prius fuerat.
(31) fortitudo vincendi, patientia expectandi, aequanimitas sustinendi Ep. II, 13.
(32) V. M. 27, 1 Cf. V. Antoni 67: semper eandem faciem inter prospera et adversa (Цитаты из V. Antoni по латинскому переводу Евагрия IV века. Mi. P. G. 26, 835 sq). Спокойствие Мартина среди разбойников. V. М. с. 5, 5.
(33) V. M. 25, 6.
(34) caelestem quodammodo laetitiam vultu proferens extra naturam hominis videbatur V. M. 27, 1. Cf. V. Antoni 67: semper hilarem faciem gerens.
(35) V. Antoni, в переводе Евагрия, – литературный образец Севера осуждает печаль о грехах: nunquam recordatione peccati tristitia ora contraxit, c. 14. В греческом тексте подчеркнутые слова отсутствуют.
(36) Ер. II, 1.
(37) Ср. однако Ер. I, 14: nоn sine gemitu fatebatur diaboli arte deceptum. D III 13, 3: maestus ingemesceret se vel ad horam poxiae communioni fuisse permixtum... angelus: merito, inquit, Martine, conpungeris (4)... cum lacrimis (5).
(38) Ер. III, 16.
(39) V. M. 22, 4.
(40) si tu ipse, miserabilis, ab hominum insectatione desisteres et te factorum tuorum vel hoc tempore, cum dies iudicii in proximo est, paeniteret, ego tibi vere confisus in Domino Jesu Christo misericordiam pollicerer. V. M. 22, 5.
(41) quocumque ieris et quaecumque temptaveris, diabolus tibi adversabitur. V. M. c. 6.
(42) V. M. с. с. 21-24.
(43) Ер. III, 13.
(44) Эфес. 6, 14-17.