Ну, вось на што я пакуль здольная. Чакаю ад цябе адказу. Толькі ня думаю, што мы будзем з табою пастаянна пісацца. На гэтым перапынюся. Чакаю. Цалую. Ірына.
3 верасьня, аўторак
Да абеду выклікал на здачу крыві. Аказалася, што ў тутэйшых медыкау на мяне няма ніякіх дакументаў. Хацелі прасьвяціць рэнтгенам, хоць я папулярна растлумачыў, што ўжо рабіў флюараграфію ў маі гэтага году. Запісалі, што адмовіўся. Керзава з намі больш ня будзе. На яго месца прыйшоў выхавальнік Шульцаў, у акулярах, акурат немец. Гадкоу 25-ці, сапляк.
Па абедзе выклікалі да аператыўнікаў. Адзін зь ix - Ратомскі. Распытвалі за маю дзелюгу. З размовы зь імі вынікае, што на свабодзе ідзе змаганьне за маё вызваленьне. Назад у камеру адводзіў іншы, які прызнаўся, што яго звольніў з ранейшай працы Шэйман, панізіўшы з падпалкоўніка да маёра. Магчыма, што і праўду сказаў.
4 верасьня
Лазьня. Не пасьпеў памыцца - па мяне прыйшлі. Коля-дэгенератыўны адвёў мяне да начальніка. Пры размове прысутнічаў пракурор па наглядзе за выкананьнем турэмнага рэжыму. Закончаны алкаголік Сказаў, што аблсуд алправіў маю справу на дасьледаваньне, паколькі сьледчы праводзіў допыты без перакладчыка.
ЭТАП
Згадваю 13 жніўня 1996 году, камеру № 4, сьледчы ізалятар КДБ РБ.
Разьвітваюся з Віталём Ж., малодшым сяржантам тэрміновай службы, які сеў за „цэзій” - радыеактыўныя матэрыялы, узятыя на барысаўскім лесахімзаводзе. На волі засталіся ў яго жонка й дачка. Ён так хацеў забясьпечыць ім будучыню. На разьвітаньне Віталь дорыць мне добра зробленага з хлебу ўсенароднага аматара рэферэндумаў. Усенародны сядзіць на пяньку i цілінькае на сьвісьцёлцы, а побач цюцька вые на месяц.
Трынаццатага я пакідаю „амерыканку” на белай „Волзе” начальніка ізалятара. На заднім седале нас трох: я пасярэдзіне, справа мардаты з пісталетам, зьлева - пляшывы з кароткаствольным „калашом”. Усю дарогу ён тыцкае мне руляю ў бок. Вязуць у Віцебск, прэч са сталщы, у абласную сьледчую турму, дзе буду я чаліцца невядома як доўга. Той, што справа, раскручвае на размову. Маўчу. Тады Сівы, намесьнік начальніка „амерыканкі”, раптам кажа, што на зоне ў Бабруйску павесілі А. Баева. Навошта ж ён мне гэта кажа? Хоча прыстрашыць? Баеў быў маім суседам па 10-й, не даваў спакою наглядчыкам, пакуль я сох без вады ў час галадоўкі. Здаецца, ён быў з каманды В. Шалая, якога ўзарвалі разам з аўтамабілем у пачатку лета.
...Уязджаем у Віцебск. Не пасьпяваю круціць галавою па бакох - столькі навокал загарэлых i беленькіх жаночых ножак. Думаю, што свабода - гэта жанчына, якая штораз мяняе сваё аблічча. Вось яна німфетка, вось за рулём аўто, вось пераходзіць дарогу, сігналячы мне, арыштанту, сваімі ёмкімі клубамі. Эх, ё-маё, колькі карыснай плошчы пранесла гэтая жанчына! Але мая дарожка разыходзіцца зь ейнаю, маю дарожку пракладае канвой. I, што дзіўна, ён ня ведае, дзе знаходзіцца будынак абласнога УКДБ. Круцімся на вузкіх вуліцах у цэнтры гораду.
Нарэшце ваенны паказвае, у якім накірунку трэба шукаць. Знаходзяць. Сівы ідзе з паперамі ў будынак, на якім мемарыяльная дошка з інфармацыяй, што некалі тут спыняўся вядомы бальшавік N. 3 вакна легкавушкі гляджу, як каля помніка воінам 1812 году два падлеткі п’юць піва. Этап завяршаецца каля варотаў турмы. Доўга не прапускаюць. Толькі ведаю, што час няўмольны i хутка за мною зачыняцца жалезныя дзьверы. Сьпяшаюся запомніць фігуры жанчын, якія абмінаюць белую машыну з аўтаматчыкам у салоне. Горача, нават душна... I вось брама адчыняецца. Я на суверэннай тэрыторыі УЖ 15/із 2 гораду Віцебску.
5 верасьня, чацьвер
Атрымаў перадачу ад мамы. Яна ў судзе i дабіваецца сустрэчы са мною. Але спатканьня не дадуць, калі справа сапраўды адпраўлена на дасьледку.
6 верасьня
Спатканьне з маці ўчора ўсё ж адбылося. Родная распавяла мне, што на Юрася Мароза напалі, кал! ён стаяў у пікеце, патрабуючы вызваліць мяне. Цяпер хлопец ляжыць у адным зь менскіх шпіталяў (страсеньне галавы).
7 верасьня, субота