Выбрать главу
Расой хрысцілі мой няўцямны лоб. Яны не крыўдавалі, існавалі Як лепшая з усіх зямных аздоб,
Узрошчаная над гарынскай хваляй. Я не хацеў пакрыўдзіць іх знарок... Красой ахвярнай кветкі ратавалі
Мой талент кволы, мой адчайны крок.

* * *

Што пра сябе казаць, калі аднойчы Я ледзьве не прагледзеў той красы, Што не прыходзіць у майстэрню двойчы,—
Што залацей ад залатой расы. ...Варштат прыбраны, падмяліся трэскі, I чысціні скразныя галасы
Вяртаюцца да селішчаў палескіх. Спатоленыя чыстаю красой, Адпачываюць малаткі, стамескі I востры серп з адбітаю касой.

* * *

Ну колькі можна пра душу?

Алесь Пісьмянкоў
Не выказаць душу чужую — Душу відушчую, сляпую, Душу старую, маладую, Святую, грэшную, жывую, Змярцвелую, зусім глухую I нават блізкую — любую! Не выказаць душу чужую,— Хоць будзеш мудрым удвая...
Ды што тут гаварыць урэшце: Душа чужая — не свая, Дый са сваёй не разбярэшся.

* * *

З гадамі раблюся люцей У гэтай любові бязгрэшнай — Люблю незнаёмых людзей, Таму што ад іх незалежны.
Хаваюць і клопат, і страх I мной не цікавяцца: «Хто ты?» Ніхто з іх не зробіць замах На радасць маёй адзіноты.

КНІГІ I ЛЮДЗІ

Няўжо я невылечны эгаіст? Няўжо я зусім ваўкаваты маўчун, якому кнігі замяняюць жывых людзей? Што зробіш, калі, сапраўды, я сябе лепш адчуваю ў бяседзе з кнігай, а не з чалавекам. Кнігу можна разгарнуць і загарнуць, узяць з паліцы і, вярнуўшы на паліцу, забыцца пра яе зусім. Што ні ўчыніш — кніга не пакрыўдзіцца. Пакрыўдзіцца чалавек. I кропелькай сваёй крыўды ён заўсёды абуджае акіян маёй, з якога з кожным годам усё цяжэй і цяжэй выплываць.

ПРЫГАЖОСЦЬ

Табе пярэчу, прыгажосць. Наканавана мне пярэчыць I з галавы да ног — наскрозь Працятым быць нязгодай вечнай.
Цябе прыняць такой, як ёсць, Адной табе ў жыцці маліцца Не маю сілы, прыгажосць, Не здатны я табе скарыцца.
Я — тут, а ты, вядома, скрозь, Я шмат не разумею рэчаў, Але я ўцяміў, прыгажосць, Адно — штодзень табе пярэчыць.
Не адмаўляць цябе, крый бог, Не абмінаць цябе ніколі, Не абражаць, як хтосьці б мог,— Пярэчыць толькі, і не болей.
О так — ты выратуеш свет, Ты мову нашую ўратуеш, І не адзін яшчэ паэт У рыцарах тваіх звякуе.
Усюды існую тваю Уславіць велічнасць ад сэрца, А мне праз глухату сваю Ізноў пярэчыць давядзецца.
Прабач, я дрэнны служка твой, А лепшым стаць не выпадала — З маёй пачварнаю душой, З маёй душой недасканалай.

* * *

Гады маладыя, а таленту брак — I поркаюся ў драбязе. Сляза, нібы зайздрасць, прыходзіць няўзнак — Якая карысць у слязе?
Душа ачышчаецца з тою слязой? Па-іншаму бачыцца свет? I я суцяшаю сябе драбязой, Як кожны звычайны паэт.
I я без гаючай тае драбязы Сябе не ўяўляю ніяк — Без гэтых радкоў і без гэтай слязы... Праз тое і таленту брак.

* * *

Дзе ты, лепшае? Там, дзе горшае. Там, дзе горшае — там і я. Там не луг цвіце і не бор шуміць, I не ўчуеш там салаўя.
Хай палеская, хай вандроўная (I ці той яшчэ можа быць!) — Там душа мая, смеццем поўная, Што не вымесці, не спаліць.

* * *

А хто каму перашкаджае Сабою быць, адзіным быць, Каб лёс не дробязным адчаем — Высокім болем наталіць?