Ніхто!.. А самалюбаванне,
Так неадольнае ў рабе,
I найсалодкае жаданне
Рабіць пакутніка з сябе.
* * *
Глыбока яго карані.
Зберагчы карані інтэлекту —
Толькі так можна перамагчы
I нябыт, і славутую Лету...
Толькі так можна ўсё зберагчы.
Што эмоцыі? Гвалт вераб'іны.
Я праз іх ненавіджу сябе...
Не зярняты, а толькі мякіну
Верабей неразумны дзяўбе.
* * *
Яшчэ нам не раз давядзецца
Згадзіцца з высновай такой,
Што т о й з нашай мовы смяецца,
X т о мовы не мае сваёй —
I, значыць, ён варты спагады...
I мы патураем яму,
Не маючы сілы даць рады
І лжэхрысціянству свайму.
* * *
Не можа нацыя сысці,
Нібы вада ў пясок,—
Павінна след пакінуць ці
Хоць там які слядок.
I славу ўсіх сваіх вякоў
Не тое што забыць,
А ўліць яе ў чужую кроў,
Каб тую кроў, чужую кроў,
Навек сваёй зрабіць.
* * *
Ці гэта памяць узвышае нас?
Ці водгулле, што вечнасцю здаецца?
«Над хвалямі...»,— прамоўлю, і ў адказ:
«...сінеючага Ніла...»,— адгукнецца,
Ды не заўсёды, і знікае сон.
Радзіма — жвір, і гэты жвір сплывае.
«Ад прадзедаў спакон...» — а што спакон?
Я — ведаю, а мой сусед не знае.
* * *
Багдановіч, ратуй,
Ад знікнення ратуй, ад нямоты.
Пачуццём тым гаючым ратуй,
Праз якое ты быў не самотны.
Багдановіч, даруй,
Што ў цябе мы вучыліся мала —
Мы да Коласа йшлі чарадой,
Нас выводзіў у людзі Купала.
Багдановіч, пачуй.
Як знясіленым лебедзем слова —
Беларускае слова! —
Над магілаю кружыць Стральцова.
Багдановіч, вартуй
Кожны крок наш і рух недарэчны...
Хай загадка твая
Застаецца загадкаю вечнай.
* * *
Нарэшце зразумеў — Купала мёртвы.
Яго няма, вачэй няма і слёз.
Ёсць толькі шал уласнае аорты,
Ёсць толькі ім пазначаны мой лёс.
Ёсць толькі спеў падманнай маладосці
I будучыні кволенькі абрыс...
I тое ёсць, што ўласныя пазногці
Я да крыві праз гэты верш абгрыз.
* * *
I з усяго, вялікага-малога.
Мяне чакае шлях адзін — да Бога...
Я не нашу крыжа і не малюся
I раз на год наведваю царкву,
Ды лёс Хрыста, пакутнага Ісуса,
Таксама як і доля беларуса —
Адзін і той вянок на галаву!
З двара свайго, з казённага парога
Да Бога шлях, як да сябе самога.
ЭМІГРАНТ
Мы ў сваім чужыя.
Сто англій і дзвесце францый
Ніякай сваёю сілай
Не зробяць з мяпе эмігранта,
А наша жыццё зрабіла.
Паўсюль, ідучы па Мінску,
Бачу сцяну глухую,
Бо ні здалёку, ні зблізку,
Таго, што хачу,— не чую.
Прайду праз усе райкомы.
Аптэкі, заводы, кавярні,
Кнігарні і гастраномы,
Міліцыю і казармы;
Праз кожную плошчу, завулак,
Кватэры, з якіх не пратураць,—
Дзе ж роднаму слову прытулак?
Няўжо толькі ў літаратуры?
Няўжо толькі ў ёй — адхланне,
Магчымасць адна — не памерці...
Тыраж у любога з выданняў
Па эмігранцкай мерцы!
I гэтакія ж тым часам
З'яўляюцца сціпла, нягучна
Напаўбеларускія класы
Па дзесяць-дванаццаць вучняў...
Даволі вярэдзіць раны!
I без таго заўважаю —
Глядзяць, як на эмігранта,
На мяне, калі размаўляю.