"Киьи бэйэтин хаьан да сэнэниэ суохтаах"
Кытаат!
Кытаччы кер!
Гамбатте!
Ити тыл тиийиэхтээ5ин тиийэр.
Туолбатынан судургу
***
Итинник кытаанах тымныы тыллар
Дууьа5ын инчэ5эй ербе5унэн сырбаталыыллар?..
Уоскуйбут бэйэ5ин
Хомотон
Ниэрбэ5ин барыыллар?..
Оччо5о..
Хомойума.
Умнан кэбис.
Итинник олох кырдьыга
Мин да уеруубун дьеле сиэбитэ.
Киьи тыла – амырыын.
Киьи иьин тугэ5э -
Баранан буппэт
Ыар санаа хорооно.
Ол иьин баттах маххайар,
Ол иьин итэ5эл сутэр,
Ол иьин харах уота умуллан,
Туох да уердубэт буолар.
Эн миэхэ – туора5ын.
Онон чэпчэки былыкка
Уста сырыт.
Киьи ордук хараастар
Чугас истиц сыьыантан.
Хомойума.
Ииримэ.
Дьулайыма.
Илиигин имэрийиэм.
Акаары тылы баалама – диэн.
Туора киьи туораттан
Кердеьуем.
***
Киьи сатаабата5а диэн суох.
Соро5ор, кыьал5аттан да сатыыгын,
Ардыгар, сымыйанан сатаабыта буола5ын.
"Сатаабаппын", – диэн киэн туттума,
Киэбиримэ,
Улэттэн,
Иэскиттэн куотума.
Дьэ, эмиэ да керудьуес тыллар.
Куустээх буола сатаары.
Сэниэ тэптэрэн,
Тутулуктаах буолан хаалаары.
Киьи сатаабата диэн..
Сиргэ то5у туьэр курулас ардах
Таммахтарын биллибэт ахсаана.
Куьуццу харацца халлаацца
Кылабычыйар сулустар
Оборор уораана.
"Арыылаа5ым эбитэ буола,
Алаадьылыам этэ".
Кынаттаа5ым эбитэ буолла,
Кете сылдьыам этэ.
Кыьаллыам.
Ситиьиэм.
Оцоруом.
Кыайыам,
Ситиэм,
Тулуйуом.
Уйэ тухары эрэ буолбакка,
Еруу олоруом этэ.
Мэлдьи эдэр сэниэлээх
Инники диэкки кэрдэн иьиэм этэ.
Ону баары:
Киьи куннээх,
Балык ыамнаах.
Теье да туескун охсуола.
Баар бу сиргэ
Эмиэ атын кырдьык:
Дьон сатаабыта,
Уонна сатаабата5а
***
Харах сырдатаары
Харах хараарбытын
Сырдатан
Бэттэх кэлэ5ин.
Тохтоо,
Туксу,
Сынньан.
Олору тус.
Ыаьахтаьыахха,
Обургу.
Кер.
Бу мин.
Бу эн.
Буппэт ыас хараца тууццэ
Умустубут.
Ол эрэн
Эн эрэн
Мин илиим куускэтик
Эн илиигэн тутуо.
Дип-дириц хомо5о
Эргийэ сылдьабыт.
Дьэ истиий.
Ити ба5ар
Биьиги тапталбыт
Киэьэтэ.
Ити ба5ар
Баттал буолбакка,
Мин сурэ5им
Ыллыыр ырыата.
Сулустардаах халлаан -
Эмиэ хараца.
Ол да буоллар
Кэрэтин – кэрэ.
Киьи буолан
Харах сырдатаары,
Сырдаата дуо хара5ын?
Миигин кытта сынньанаары
Сылайбыт дууьан
Астынна дуу?
Суус уоттан биир уоту сутэрэн,
Умулунна санаан.
Хаппахчы.
Сырдыгы утары кербет.
Дьиэм – хараца.
Сылаас сымна5ас
Иьигэр
Ыйыьынна.
Хара5ы сырдатаары.
Харбыаластым кураанахха.
Ытыс ытыска таьынна.
Дьол кутуругун тутаары,
Кэрэ5э, утуе5э тардыста.
Биир сулус эбээри.
Умуллубут уот оннугар.
Кыратык чэпчээри,
Кетееру,
Куотаары.
Билинимээри.
Икки кыылы,
Ыга таптаспыт
Сырдык уонна хараца
***
Иьиттим хоьоону,
Былыргы хоьоону,
Былыыр-былыыр олорбут киьи
Санааларын.
Суустэн суус,
Уйэлэр тухары,
Дьон биири толкуйдуур,
Ырытар,
Ойуулуур.
Аахпата5ым сахалыы,
Аахпата5ым нууччалыы.
Кэм-кэрдии суруга
Таспынан ааьыа5а.
Ол эрэн ейдеетум,
Бу кестен кэллилэр тулабар,
Судургу кырдьыктаах тыллара.
Куолу диэн баар
Дьон айа5ар.
Кураанах кэлэри кэлбэти
Кэбилээн.
Ол куолуттан то5о эрэ
Уескээн
Кэлбитэ кун сиригэр
Литература.
Ким ейдуей
Ол кулуулээх
Туьата суох
Халлааны ытыйыыны.
Ардыгар ол быыьыгар
Таах мэнээх
"Киьи сиэринэн"
Баар ымсыырыы.
Баар баттааьын.
Баар халын кошелек.
Баар орон тэцнээьинэ.
Тьфу-си!
Ол гынан баран,
Ханна ба5арар курдук,
Дайыа5а
Тапталы билбит
Сурэх илбиьэ.
***
Субу туолаары турар ый,
Кыбыста5ын да5аны,
Симик бэйэн сири одуулан,
Ол быыьыгар
Харса суох туескун анньынан,
Арацас, саьархай, кемус -
Кимиэхэ да маарыннаабат дьуьуццун,
Сиэдэрэйдик бэлэхтиигин
Кимиэхэ ба5арар.
Ама миэхэ эрэ буолуо дуо,
Ити аптаах сырдыгын
Сурэ5и сымнатар,
Ардыгар долгутан
Халбацнатан,
Сибэккини курдук
Куннээ5и,
Тууннээ5и олоххуттан
Туура тардан ылар.
Мин дьиэлэр урдулэринэн дьаарбайар,
Со5отох киэьээцци халлаацца чуцкуйан,
Чуумпуран,
Сацата суох,
Туурбалар,