Уладар Пярсьцёнкаў: Дзьве вежы
Тры – сьмяротнай зямлі несьмяротным князям,
Сем – царам-кавалям на падгорным троне,
Дзевяць – чалавечага племені каралям,
Адзін – Уладару Цемры ў чорнай кароне,
У змрочнай краіне Мордар, там, дзе пануе Цень.
Адзін – уладарыць над імі, адзін – адшукаць іх,
Адзін – завабіць і ў цемры скаваць іх
У змрочнай краіне Мордар, там, дзе пануе Цень.
КНІГА ТРЭЦЯЯ
1. Сыход Бараміра
Арагорн хутка лез на схіл. Раз-пораз нахіляўся да глебы. Хобіты крочаць лёгка, і нават сьледапыту няпроста чытаць іхнія сьляды, але непадалёк ад вяршыні сьцежку перасякала крынічка, і на мокрай глебе Арагорн знайшоў тое, што шукаў.
– Сьляды я прачытаў слушна, – сказаў сам сабе. – Фрода пабег да вяршыні. Цікава, што ён там пабачыў? Бо вярнуўся тым самым шляхам, зноў спусьціўся па сьцежцы.
Арагорн вагаўся. Бо сам хацеў дабрацца да верху, пабачыць нешта, што пазбавіць сумневаў. Ці мо трэба сьпяшацца? Раптам вырашыў: скочыў наперад, дабег да вяршыні праз пляцоўку, забрукаваную вялікімі камянямі, падняўся па лесьвіцы. Сеў на сталец і зірнуў вакол. Але сонца, падавалася, пазмрачнела, і сусьвет рысаваўся няясна й аддалена. Арагон агледзеўся – ад поўначы зноў да поўначы – і не пабачыў анічога, апрача няблізкіх гор, і толькі далёка-далёка ў нябёсах заўважыў вялізарную птушку накшталт арла, якая шырокімі коламі павольна спускалася.
I тут да ягоных чуйных вушэй даляцелі трывожныя гукі зь лесу ўнізе па схілах, на гэтым баку ракі. Арагорн замер. Так, тое былі выкрыкі, і ён з жахам пазнаў грубыя галасы оркаў. Зьнянацку пакаціўся магутны роў вялікага рога. Раскаты ягоныя хваляю захлынулі пагоркі, адбіліся ў лагчынах, паўсталі сьцяною, заглушыўшы роў вадаспаду.
– Рог Бараміра! – закрычаў сьледапыт. – Яму трэба дапамога!
Зьбег па сходах і кінуўся ўніз па сьцежцы.
– Што за чорны дзень! Усё, што раблю, абарочваецца ліхам! Дзе ж Сэм?
Оркаў лямант гучнеў, а рог слабеў і гуў усё адчайней. Оркі завылі, завішчэлі – і роў рога змоўк. Арагорн бег па схіле, але яшчэ не сягнуў узножжа, як гукі сталі аддаляцца, заціхаць. Ён павярнуў налева, за імі, а яны ўсё меншалі, пакуль цалкам не расталі. Выхапіўшы зіхоткі меч, выкрыкваючы "Элендыль! Элендыль!" ён кінуўся празь лес напралом.
Дзесьці за вярсту1 ад Парт Галену на невялічкай палянцы ля азёрнага берагу ён знайшоў Бараміра. Той сядзеў, прыхіліўшыся сьпінаю да тоўстага дрэва, нібы адпачываў. Але Арагорн заўважыў, што ваяр працяты мноствам чарнапёрых стрэлаў. I яшчэ трымаў у руцэ меч, зламаны ля цаўя; расьсечаны надвая рог ляжаў побач. Мноства забітых оркаў валяліся навокал, грувасьціліся кучаю ля ягоных ног.
Арагорн стаў на калені побач з воем. Барамір расплюшчыў вочы, напружыўся, намагаючыся загаварыць. Нарэшце павольна вымавіў:
– Я спрабаваў забраць пярсьцёнак у Фрода. Прабач. Я заплаціў за тое.
Ён зірнуў на пабітых ворагаў – болей за два дзясяткі.
– Яны зьніклі... паўросьлікі. Оркі забралі іх. Думаю, яны жывыя. Оркі зьвязалі іх, – ён прыпыніўся, стомлена заплюшчыўшы вочы.
Праз момант загаварыў зноў:
– Бывай, Арагорне! Ідзі ў Мінас Тырыт, выратуй мой народ. Мяне перамаглі.
– Не! – запярэчыў Арагорн, беручы ягоную руку й цалуючы яго ў лоб. – Ты перамог! Няшмат каму ўдавалася гэткая перамога. Спачывай у міры! Мінас Тырыт не загіне!
Барамір усьміхнуўся.
– Куды яны накіраваліся? Ці быў зь імі Фрода? – спытаў Арагорн.
Але Барамір ужо не адказаў.
– Шкада! – выгукнуў Арагорн. – Гэтак сышоў ад нас спадчыньнік Дэнэтара, уладара вежы Варты! Што за чорны лёс абрынуўся на нас! Цяпер наш Зьвяз усьцяж зруйнаваны. Тое мая віна, цалкам мая. Дарэмна Гэндальф давяраў мне. Што ж цяпер рабіць? Барамір запавядаў ісьці ў Мінас Тырыт, і гэтага прагне маё сэрца, але ж дзе пярсьцёнак і ягоны Ахоўнік? Як мне знайсьці іх і выратаваць нашую задуму ад паразы?
Колькі часу прастаяў, плачучы, сьціскаючы Бараміраву далонь. Такім і ўбачылі яго Гімлі зь Ляголасам. Яны зьявіліся ад заходніх схілаў, крадучыся між дрэваў, нібы палюючы. Гімлі трымаў сякеру, Ляголас – доўгі нож. Усе стрэлы ён страціў. Выйшаўшы на паляну, спыніліся ў зьдзіўленьні й сумна нахілілі галовы: ім падалося, што жорсткі лёс напаткаў і Бараміра, і Арагорна.
– Мы ўпалявалі й забілі мноства оркаў у лесе, – падышоў Ляголас, – аднак тут ад нас было б болей карысьці. Мы прыйшлі сюды, пачуўшы рог, – і, як бачу, спазьніліся. Ці цяжка ты паранены?
1