Тады, павярнуўшыся зноў да Фрода, сказаў ужо спакайней:
– Мяркую, на гэтыя пытаньні ты мог бы адказаць мне, Фрода, сын Дрога. Аднак, напэўна, ня тут і ня зараз. Але ж каб ты не палічыў маё бачаньне пустою мараю, скажу табе: Бараміраў рог вярнуўся насамрэч, ня ў мроі. Ён вярнуўся, але расколаты надвая, быццам ударам сякеры альбо меча. Аскепкі адшукаліся ня разам. Адзін – сярод трысьнягу на поўнач ад рыгва Энтуі, дзе заўжды трымае варту Гондар. Другі круціўся па андуйнскім віры, і яго знайшоў той, у каго была справа на вадзе. Дзівосныя супадзеньні. Але ж кажуць: сьляды забойства заўсёды выкрыюцца. I зараз рог старэйшага сына ляжыць на каленях Дэнэтара, які чакае навінаў у сваім палацы. I ты ня здольны распавесьці анічога пра тое, як быў расколаты рог?
– Не, я анічога пра тое ня ведаю, – адказаў Фрода. – Але ж дзень, у які ваша чуў ягоны покліч, калі няма памылкі з падлікамі, – гэта той самы дзень, калі я й мой слуга пакінулі астатніх. I вось ваш расповед поўніць мяне тугою й жахам. Бо калі Барамір напаткаў бяду й быў забіты, то, баюся, загінулі й астатнія мае спадарожнікі. А яны былі маімі суродзічамі й сябрамі... Чаму ж спадару не адсунуць прэч свае сумневы й не дазволіць мне ісьці? Я стомлены, сэрца маё поўнае жалобы й жуды. Але ж мне трэба зьдзейсьніць нешта ці паспрабаваць зьдзейсьніць перад тым, як мяне таксама заб'юць. I калі толькі два паўросьлікі засталіся з усёй нашай суполкі, тым болей нам неабходна сьпяшацца.
– Вяртайцеся дахаты, вашамосьць Фарамір, адважны гетман Гондару, абараніце свой горад, пакуль здольныя, і дазвольце мне рушыць туды, куды вядзе мяне лёс!
– Няшмат для мяне радасьці ў нашай размове, – нахмурыўся Фарамір. – Аднак цябе яна напалохала болей за разумнае. Калі толькі сам народ Лорыйну не знайшоў яго, хто яшчэ мог пакласьці Бараміра ў човен, бы ў пахавальню? Ня оркі, мяркую, і ня іншыя паслугачы таго, каго не называюць. Напэўна, хтосьці з твайго таварыства жывы... Што ні адбылося на нашых паўночных межах, у табе, Фрода, я ня маю болей сумневу. Калі нашыя цяжкія дні далі мне якое майстэрства судзіць пра людзей паводле іхніх словаў і ўчынкаў, дык паспрабую й з паўросьлікамі! Хоць, – і тут ён усьміхнуўся, – нешта дзівоснае адчуваецца ў табе, Фрода. Мо штось эльфавае? За словамі нашай гаворкі хаваецца болей, чым мне падумалася спачатку. Я вазьму цябе з сабою ў Мінас Тырыт, каб там ты паўстаў перад Дэнэтарам. Бо маім жыцьцём адказны я за абраныя кірункі, карысныя майму гораду. Таму я ня вырашу пасьпешліва. Скажу толькі, што адсюль нам трэба рушыць як мага хутчэй.
Ён ускочыў на ногі й аддаў колькі загадаў. I адразу людзі, што пасабраліся навокал, маленькімі суполкамі пачалі адыходзіць у розным напрамках, хутка зьнікаючы сярод ценяў дрэваў і скалаў. Неўзабаве засталіся толькі Маблунг з Дамрадам.
– Зараз вы, Фрода й Сэмвайз, пойдзеце з мною й маімі ахоўнікамі, – загадаў Фарамір. – Калі вы кіраваліся ўздоўж шляху на поўдзень, дык тое цягам колькіх дзён будзе немажліва. Назіраньне за дарогай узмацніцца пасьля нашага нападу. Ды ў любым выпадку, вы не прайшлі б сёньня далёка, бо стомленыя. I мы таксама. Цяпер мы рушым да нашага таемнага сховішча, недзе дзесяць вёрстаў адсюль. Оркі й варожыя віжы яшчэ пра яго ня вызналі, а калі й вызналі б, абараняць яго можна нават супраць вялікага войска. Там мы адпачнем, і вы з намі. А раніцою я вырашу, што будзе найлепшым для мяне й для вас.
Анічога не заставалася, апрача як падпарадкавацца гэтай загаднай парадзе. Дый яна падавалася наймудрэйшай, бо пасьля гондарскай вылазкі вандроўка па Ітыльёне насамрэч стала нашмат больш небясьпечнай.
Адразу й выправіліся: Маблунг з Дамрадам крыху наперадзе, тады Фарамір з Фрода й Сэмам ззаду. Абышоўшы з дальняга боку азярцо, дзе хобіты мыліся, перайшлі рачулку, ускараскаліся па доўгім схіле й крочылі ў зялёны цень на пагорках, што вялі на захад. Пакуль рушылі з найбольшай хуткасьцю, на якую хобіты былі здольныя, размаўлялі напаўголасу.
– Я перарваў нашую гамонку, – паведаміў Фарамір, – ня толькі таму, што не дазваляў час, як нагадаў мне спадар Сэмвайз, але яшчэ й праз тое, што гаворка наблізілася да рэчаў, якія лепей не абмяркоўваць адкрыта перад мноствам людзей. Таму я пытаў болей пра майго брата, а не пра Кон Ісільдара. I ты ня быў цалкам шчыры з мною, Фрода.