– Магчыма. Яна – найкаштоўнейшая для яго. Але я казаў не пра тое.
– Тады чаго шукае пачвара?
– Рыбы. Зірніце, вашамосьць!
Яны зноў павярнуліся да цьмянага возера. Маленькая чорная галава вынырнула з дальняга краю, зьявілася з-за чорных ценяў скалаў. Коратка бліснула срэбным, узьбіла ваду віхурай пырскаў. Пачварань даплыў да берагу й тады зь незвычайным спрытам выкараскаўся з вады, падобны да рапухі. Тутсама сеў і ўгрызься ў маленькую срэбную рэч, што зіхцела, калі яе паварочвалі, бо апошнія промні поўні яшчэ падалі на каменную сьцяну напрыканца возера.
– Рыба! – Фарамір ціхенька засьмяяўся. – Ну, гэта не такая небясьпечная прага. А мо й не: рыба з возера Хэнет Анун можа каштаваць яму ўсё, што ён толькі здольны аддаць.
– Я ўлучыў яго, – абвесьціў Анбарн. – Ці мне не страляць, пане гетмане? За прыход сюды без запрашэньня паводле нашых законаў – сьмерць.
– Пачакай, Анбарн, – загадаў Фарамір. – Справа больш складаная, чым падаецца. Што ты зараз скажаш, Фрода? Чаму нам яго шкадаваць?
– Няшчасная істота галодная й ня ведае пра небясьпеку. Сам Гэндальф, ваш Мітрандыр, папрасіў бы не забіваць яго праз гэта, ды зь іншых прычынаў таксама. Эльфам ён забараніў забіваць яго. Я сам дакладна не разумею чаму, а пра што здагадваюся – тут распавесьці не магу. Аднак ён нейкім чынам зьнітаваны з маёю вандроўкай і яе мэтай. Да таго, як вы знайшлі й захапілі нас, ён быў нашым правадыром.
– Правадыром? Яшчэ дзівосьней. Я шмат чаго гатовы зрабіць для цябе, Фрода, але не магу дазволіць, каб гэты пралазьлівы хітрун бадзяўся тут сам па сабе, каб далучыцца да цябе пазьней, калі яго тое задаволіць, альбо каб патрапіць да оркаў і выкласьці ім усё вядомае яму пад пагрозаю катаваньня. Мы мусім альбо захапіць яго, альбо забіць. Але ж як ухапіць сьлізкую істоту з мноствам абліччаў? Хіба што з стралою ў баку ён страціць спрыт.
– Дазвольце мне спакойна спусьціцца да яго, – прапанаваў Фрода. – А вы трымайце лукі нацягнутымі й застрэльце мяне, калі я ня спраўджу вашага даверу. Бо я ж не ўцяку.
– Тады пасьпяшайся! – загадаў Фарамір. – Калі ён ацалее, дык мусіць быць тваім верным слугою да скону сваіх гаротных дзён. Анбарн, зьвядзі Фрода ўніз, на бераг, дый цішэй. У пачвары нюх і слых на зайздрасьць. Аддай мне свой лук.
Анбарн цяжка ўздыхнуў і пасунуўся ўніз па вітуніцы да скрыжаваньня, а тады па іншых сходах, пакуль ня вывеў да вузкага выхаду, схаванага за густымі кустамі. Пракраўшыся празь іх ціхенька, Фрода апынуўся на паўднёвым беразе возера. Ужо зусім сьцямнела, і вадаспады рысаваліся блядна-шэрымі, люструючы толькі рэшткі месяцовага сьвятла ля заходняга далягляду. Глыкса не было відаць. Фрода крочыў крыху наперад, Анбарн жа нячутна падышоў ззаду.
– Ідзі! – выдыхнуў ён у самае Фродава вуха. – Дый пасьцеражыся, возера праваруч. Калі звалісься туды, аніхто, акрамя твайго сябра-рыбалова, табе не дапаможа. I не забывайся, што лучнікі тут непадалёк, хоць ты іх і ня бачыш.
Фрода палез наперад Глыксавай манерай, на карачках, каб намацаць шлях ды ўтрымацца. Камяні былі бальшынёю пляскатыя й гладкія, але сьлізкія. Спыніўся, прыслухаўся. Спачатку анічога не пачуў з-за няспыннага рокату вадаспаду за сьпінаю. Тады раптам разабраў недалёка наперадзе шыпячы шэпт.
– Ффайная рыбкасс, ффайнаясс. Белая Пысса сссхаваласься, мая кашштоўнасьсьць, нарэсьсьце, таксс. Ззаразз зьямосс рыбкусс у сспакоісс. Не, не ўсспакоі, кашштоўнасьсьць. Бо нашшая кашштоўнасьсьць зьнікла, таксс, зьнікла. Гідкія хобітссы, злыя ххобітссы. Ссышлі, пакінулі насс, глыксс, і кашштоўнасьсьці няма. Бедны Сьсьмеяголь ссамотны. Няма кашштоўнасьсьці. Злыя людзі, яны возьмуць яе, сскрадуць маю кашштоўнасьсьць. Злодзеісс. Мы ненавідзім іхх. Рыбка, ффайная рыбка. Зробіць нас мацнейшшымі. Вочы зырчэйшымі, пальцы дужэйшшымі, таксс. Пазадушшым іх, кашштоўнасьсьць, таксс. Усьсіхх пазадушшым, калі пашшанцуе, таксс. Ффайная рыбка, файнаясс!
Так і цягнулася мармытаньне, няспыннае, быццам вадаспад, перарыванае толькі слабым чвяканьнем ды глытаньнем. Фрода здрыгануўся ад агіды й жалю. Хацелася, каб мармытаньне спынілася, каб аніколі болей ня чуць таго голасу. Анбарн непадалёк, за сьпінай. Трэба толькі адпаўзьці назад ды папрасіць яго, каб загадаў паляўнічым страляць. Тыя, верагодна, падбяруцца блізка, пакуль Глыкс наталяецца рыбаю й забыўся пра асьцярожнасьць. Адзіны дакладны стрэл – і Фрода вызваліцца ад гэтага жаласьліва-мярзотнага галаску назаўсёды. Аднак жа цяпер ён не чужы Глыксу. Слуга мае права спытаць з свайго гаспадара за службу, нават за службу, якую нясе з-за страху. У Мерцьвяковых багнах хобіты згінулі б, калі б ня Глыкс. Да таго ж Фрода быў упэўнены, сам не разумеючы чаму, што Гэндальфу гэта не спадабалася б.